Bracia polscy, zwani też arianami i antytrynitarzami. Ruch religijno-społeczny, który rozwinął się w Polsce po 1562 i zakończył wygnaniem braci polskich na podstawie uchwały sejmowej z 1658. Powstał w wyniku rozłamu wśród protestantów, który doprowadził do utworzenia większego zboru kalwińskiego i mniejszego ariańskiego.
W ruchu tym działał zarówno plebs, mieszczanie, jak również część szlachty, nawet zamożnej. Podstawą ich ideologii społecznej była zasada braterstwa wszystkich ludzi. Arianie odmawiali służby wojskowej i państwowej, występowali przeciw własności prywatnej, udziałowi w wojnach, piastowaniu urzędów, potępiali karę śmierci. W sferze religijnej nie uznawali dogmatu Trójcy Świętej, wysuwali na pierwszy plan sprawy moralne oraz postulat tolerancji.
Do głównych ośrodków braci polskich należał Pińczów, później Raków, z Akademią Rakowską (1600) i drukarnią. Głównymi ideologami byli Piotr z Goniądza, Grzegorz Paweł z Brzezin, J. Niemojewski i M. Czechowic. Środowisko to wydało też wielu pisarzy i poetów, m.in. W. Potocki, Z. Morsztyn.
Ruch braci polskich przyczynił się w dużym stopniu do rozwoju języka, szkolnictwa i kultury polskiej, a poprzez udział w nim wielu uczonych z całej ówczesnej Europy stał się łącznikiem z ważnymi centrami kultury europejskiej.
Bracia polscy, zwani też arianami i antytrynitarzami. Ruch religijno-społeczny, który rozwinął się w Polsce po 1562 i zakończył wygnaniem braci polskich na podstawie uchwały sejmowej z 1658. Powstał w wyniku rozłamu wśród protestantów, który doprowadził do utworzenia większego zboru kalwińskiego i mniejszego ariańskiego.
W ruchu tym działał zarówno plebs, mieszczanie, jak również część szlachty, nawet zamożnej. Podstawą ich ideologii społecznej była zasada braterstwa wszystkich ludzi. Arianie odmawiali służby wojskowej i państwowej, występowali przeciw własności prywatnej, udziałowi w wojnach, piastowaniu urzędów, potępiali karę śmierci. W sferze religijnej nie uznawali dogmatu Trójcy Świętej, wysuwali na pierwszy plan sprawy moralne oraz postulat tolerancji.
Do głównych ośrodków braci polskich należał Pińczów, później Raków, z Akademią Rakowską (1600) i drukarnią. Głównymi ideologami byli Piotr z Goniądza, Grzegorz Paweł z Brzezin, J. Niemojewski i M. Czechowic. Środowisko to wydało też wielu pisarzy i poetów, m.in. W. Potocki, Z. Morsztyn.
Ruch braci polskich przyczynił się w dużym stopniu do rozwoju języka, szkolnictwa i kultury polskiej, a poprzez udział w nim wielu uczonych z całej ówczesnej Europy stał się łącznikiem z ważnymi centrami kultury europejskiej.