Question

Historia judaizmu na Podlasiu. Do 10 zdań :) Duzo pkt :-)

Answer 1

W okresie Rzeczpospolitej ukształtowała się w Ciechanowcu społeczność żydowska.Pierwsi Żydzi osiedlili się Wielkim księstwie litewskim XV x. Nie byli jeszcze zorganizowani w gminy,ale szybko zaczeli odgrywać ważną rolę w życiu gospodarskim.Korzystali oni z ochrony prawnej nadanej im przez księcia witolda.Jednak wielki książe aleksander wygnał ich ze swojego kraju,a majątek skonfiskował.Gdy w 1503 roku, gdy został królem, przystał na przyjęcie okupu od wypędzonych żydów w zamian za zezwolenie im na powrót  do poprzednich miejsc zamieszkania i zwrot zgarniętego mienia.Wkrótce pojawili się na podlasiu.W latach dwudziestych XVI wieku zamieszkali w innych miastach podlaskich m.in w tykocinie,Surarzu.Miasta królewskie na podlasiu,M.in Brańsk i kleszczele, broniły sie przed napływem żydów do miast.W miastach prywatnych mieszczanie również obawiali się konkurencji ekonomicznej żydów i żywili do nich uprzedzenia religijne.

Answer 2

Gdy w 1503 roku, Książe Aleksander Jagiellończyk został królem Polski, przystał na przyjęcie okupu od wypędzonych Żydów w zamian za zezwolenie im na powrót do poprzednich miejsc zamieszkania i zwrot zagarniętego mienia. Wkrótce pojawili się na Podlasiu. Najwcześniej, bo w 1507 roku odnotowano ich osiedlenie w Bielsku. W latach dwudziestych XVI wieku zamieszkali w innych miastach podlaskich, m.in. w Tykocinie, Surażu. W Ciechanowcu słyszymy o nich w 1520 roku, ale nie zapoczątkowali oni stałego osadnictwa żydowskiego w tym mieście. Warunki temu nie sprzyjały, gdyż do roku 1539 Żydzi byli uważani za sługi skarbu króla (servi cameare). Dopiero Zygmunt Stary przekazał szlachcie władzę dominalną nad Żydami zamieszkałymi w ich dobrach. Wówczas wydano przepisy zabraniające Żydom dzierżawienia ceł ograniczające ich handel. Miasta Królewskie na Podlasiu,
m.in. Brańsk i Kleszczele, broniły się przed napływem ludności żydowskiej i na ogół posiadały chroniący je przed taką ewentualnością przywilej o nietykalności Żydów. W miastach prywatnych mieszczanie również obawiali się konkurencji ekonomicznej Żydów i żywili do nich uprzedzenia religijne. Musieli jednak ulegać interesom właścicieli, którzy spodziewali się niemałych zysków z osadnictwa żydowskiego