Ewangelia Marka zaczyna się od słów: "Początek Ewangelii [dobrej nowiny] o Jezusie Chrystusie Synu Bożym". Marek pomija całe dzieciństwo Mesjasza, rozpoczynając swoją relację od chrztu w Jordanie i krótkiego opisu działalności Jana Chrzciciela. Ogólnie możemy wyodrębnić następujące części Ewangelii:
Przygotowanie do działalności Jezusa (Mk 1,1-13) Działalność Jezusa w Galilei (Mk 1,14-7,23) Działalność Jezusa poza Galileą (Mk 7,24-9,50) Podróż do Jerozolimy (Mk 10,1-52) Działalność w Jerozolimie (Mk 11,1-13,37) Męka i śmierć Jezusa (Mk 14,1-16,8) Zmartwychwstanie (Mk 16,9-20)
Dawniejsi krytycy twierdzili, że nie ma żadnego porządku w drugiej Ewangelii i powoływano się przy tym na opinię Papiasza. A. Loisy na początku XX wieku twierdził, że jest tylko "zlepkiem cudów i pouczeń"[31]. Współczesne badania wykazały jednak bezpodstawność takich twierdzeń. Przedstawiono co najmniej trzy propozycje struktury (geograficzna, dramatyczna, relacje między postaciami). W. G. Kümmel twierdził, że struktura literacka oparta jest na kryteriach geograficznych:
Wstęp − nad Jordanem (1,1-13)Działalność Jezusa w Galilei i poza jej granicami (1,14-9,50)Droga do Jerozolimy (10,1-52)W Jeruzalem (11,1-16,8)[31]
William Wrede w 1901 roku doszukiwał się struktury w stopniowym odsłanianiu sekretu mesjańskiego Jezusa[32][33]. Jego wzorów dopatrywano się w dramacie greckim:
Wstęp (1,1-13)Kim jest Jezus? (1,14-8,26)Odsłonięcie tajemnicy mesjańskiej Jezusa (8,27-16,8)[31]
R. T. France dzieli 8,27-16,8 na dwie dalsze jednostki, przed i po triumfalnym wjeździe Jezusa do Jerozolimy, i twierdzi, że Ewangelia Marka jest dramatem w trzech aktach[34].
Struktura oparta na relacjach:[35]
Wstęp (1,1-13)Jezus a uczniowie, tłumy i przeciwnicy (1,14-6,6a)Nieporozumienie między Jezusem a uczniami (6,6b-10,52)Jezus i uczniowie wobec przeciwników w Jeruzalem (11,1-16,8).
Każda z tych części ma również swoje etapy. Jeszcze inne podziały proponowali Algisi − Ballarmini (gatunki literackie) oraz Pesch (logicznie rozwijający się ciąg tekstowy). Nie ma jak dotąd jednoznacznej zgody wśród badaczy w tej sprawie. Marek w swoich opisach lubi stosować potrójny schemat: trzy zaparcia się Piotra, trzy odejścia Chrystusa podczas modlitwy w Ogrójcu, trzy okresy przed, w trakcie i po wielkim ucisku, wezwanie do ubóstwa, niebezpieczeństwo bogactwa, nagroda za ubóstwo, w zakończeniu Ewangelii (16,9-20) Jezus ukazuje się Marii Magdalenie, następnie dwom z nich, a w końcu dla Jedenastu
Podobnie jak w przypadku innych ksiąg Nowego Testamentu Ewangelia Mateusza dzielona jest na kilka sposobów. Wielu znanych biblistów opowiada się za pięcioczłonową strukturą Mateusza]. Sugeruje się, że Mateusz nawiązuje do Pięcioksięgu. Każda z tych części kończy się powtarzającą się formułą: "I stało się, gdy Jezus dokończył tych mów" (7,28; 11,1; 13,53; 19,1; 26,1). Formuła ta wieńczy pięć długich mów Jezusa i nie jest stosowana w innych miejscach Ewangelii[2]. Prawdopodobnie autor użył ją, by podzielić swoje dzieło na pięć części, podobnie jak pięć ksiąg Tory, pięć części Eklezjastyka, pięć części w Księdze Przysłów, pięć części Księgi Psalmów[3].
Kazanie na górze (5,3-7,29) Mowa misyjna (10,5-42) Mowa o królestwie niebieskim - przypowieści (13,1-52) Mowa do uczniów o życiu wspólnoty (18,1-35) Mowa przeciw uczonym w Piśmie i faryzeuszom oraz mowa o dniach ostatecznych (23,1-25,46)
Owe pięć części stanowią zasadniczy zrąb dzieła Mateusza, poprzedzony został opisem dzieciństwa, a zakończony opisem męki i zmartwychwstania Jezusa. Dlatego co niektórzy twierdzą, że w istocie Ewangelia Mateusza dzieli się na siedem części – dramat w siedmiu aktac].
J. D. Kingsbury oraz jego uczeń D. R. Bauer zaproponowali podział księgi w oparciu o zwrot "Odtąd zaczął Jezus" zastosowany dwukrotnie, w Mt 4,17 oraz 16,21. Formuła ta ich zdaniem wyznacza punkty zwrotne w Ewangelii. W efekcie tego powstaje podział na trzy części:
Osoba Jezusa (1,1-4,16) Zwiastowanie Jezusa (4,17-16,20) Pasja Jezusa (16,21-28,20)
Św. Łukasz rozpoczyna Ewangelię od opisu zapowiedzi narodzenia syna Elżbiety i Zachariasza oraz zwiastowania Maryi przez archanioła Gabriela. Zaraz potem następuje relacja z narodzenia Jana, podczas którego Zachariasz odzyskuje zdolność mówienia (odebraną mu uprzednio przez Gabriela). Następnie czytamy o narodzeniu Jezusa i jego okolicznościach (jedyny tak dokładny opis w Biblii), obrzezaniu, a także o ofiarowaniu Syna Bożego w świątyni, podczas którego nastąpiło również spotkanie ze starcem Symeonem. Potem Święta Rodzina wróciła do Nazaretu. Dwanaście lat później zdarzyła się sytuacja, kiedy rodzice* Jezusa przez nieuwagę zostawili Go w Jerozolimie. Kiedy później znaleźli chłopca w świątyni, On powiedział im, że przecież powinni wiedzieć, iż dąży do przebywania w domu swego Ojca. Następny rozdział traktuje o przygotowaniu Jezusa do działalności. Czytamy tu o chrzcie Pana w Jordanie oraz o uwięzieniu i straceniu Jana Chrzciciela. Zapoznajemy się również z rodowodem Jezusa oraz z opisem kuszenia Go przez Szatana na pustyni. Kolejny rozdział mówi o działalności Jezusa w Galilei. Czytamy o Jego pierwszym wystąpieniu w synagodze, uzdrowieniu opętanego, trędowatego oraz teściowej Szymona, a także o nauczaniu z łodzi i zapewnieniu rybakom udanego połowu. Później nastąpił pierwszy zatarg z faryzeuszami ? gdy Jezus uzdrawiał paralityka, odpuścił mu jego grzechy, co zostało przez nich uznane za bluźnierstwo. Kolejne sprzeczki z uczonymi w Piśmie wynikały podczas kolacji z Lewim i innymi celnikami, podczas spaceru po polu w szabat, kiedy to uczniowie zjadali kłosy oraz przy uzdrowieniu chorego (również w szabat). Potem Jezus spośród wszystkich uczniów wybrał dwunastu, których odtąd nazywał apostołami, a następnie wygłosił błogosławieństwa i przekleństwa oraz przykazał miłować nieprzyjaciół. Zalecił również powściągliwość w sądzeniu, potępił obłudę i opowiedział przypowieści o dwóch niewidomych oraz o drzewie i owocach. Następnie uzdrowił sługę setnika w Kafarnaum, wskrzesił młodzieńca z Nain i wygłosił świadectwo o Janie Chrzcicielu oraz o współczesnych mu ludziach. Później nastąpiło nawrócenie grzesznicy oraz wygłoszenie przypowieści o siewcy. Pewnego dnia, gdy płynęli z apostołami po Morzu Tyberiadzkim , Jezus dokonał cudu ? uciszył szalejącą po jeziorze burzę. W kraju Gergezeńczyków uzdrowił kolejnego opętanego, kobietę cierpiącą na krwotok i córkę Jaira. Potem dał apostołom władzę nad złymi duchami i moc leczenia chorób i wysłał ich, aby głosili Królestwo Boże (tzw. ?Pierwsze wysłanie?). Gdy wrócili, razem z Nim udali się do Betsaidy, gdzie nastąpiło pierwsze rozmnożenie chleba, a także wyznanie Piotra, w którym powiedział Chrystusowi, że uważa go za Mesjasza. Potem Jezus po raz pierwszy zapowiedział swoją mękę. W osiem dni po tym wydarzeniu Piotr, Jan i Jakub byli świadkami przemienienia Jezusa i Jego rozmowy z Mojżeszem i Eliaszem.
Ewangelia Marka [Mk lub Mar] – druga z kolei, a zarazem najkrótsza i najstarsza Ewangelia nowotestamentowa. Jej autorem według tradycji chrześcijańskiej jest Jan Marek, który miał spisać w Rzymie relację Piotra Apostoła. Jest jedną z ewangelii synoptycznych. Święty Marek napisał Ewangelię dla ludzi nieznających języka aramejskiego oraz zwyczajów żydowskich. W przeciwieństwie do Mateusza terminy aramejskie zawsze są objaśniane, podobnie jak zwyczaje żydowskie. Pod względem stylu i języka ustępuje pozostałym Ewangeliom. Niewiele jest mów Jezusa i są one krótkie (poza dwoma, tj. Mk 4,1-34 oraz Mk 13,1-37). Marek koncentruje się na opisie cudów i czynów Jezusa.
Ewangelia wg św. Mateusza [Mt lub Mat] – jedna z czterech Ewangelii Nowego Testamentu, której autorstwo tradycyjnie przypisywano Mateuszowi Ewangeliście. Ewangelia Mateusza należy do ewangelii synoptycznych. Miejsce powstania Ewangelii nie zostało dotąd rozstrzygnięte i jest przedmiotem nieustającej debaty wśród biblistów. Oryginalny język Ewangelii (hebrajski, aramejski, grecki) jest również przedmiotem debaty uczonych. Zwykle datuje się ją po roku 70, choć nie brak biblistów opowiadających się za wcześniejszym datowaniem.
Ewangelia Łukasza [Łk lub Łuk] – Ewangelia tradycyjnie umieszczana w kanonie Nowego Testamentu jako trzecia. Jej autor – według tradycji Łukasz Ewangelista, lekarz i towarzysz św. Pawła – jest także autorem Dziejów Apostolskich. Jest jedną z ewangelii synoptycznych. Ewangelię rozpoczyna zwrócenie się do "dostojnego Teofila" - gr. Theophilos oznacza przyjaciel Bogai niekoniecznie musi oznaczać imię, ale może być także ogólnym określeniem chrześcijanina.
Ewangelia Jana [J, Jn lub Jan] – jedna z czterech Ewangelii Nowego Testamentu, której autorstwo przypisuje się Janowi Apostołowi, Janowi prezbiterowi lub bliżej nieidentyfikowalnemu "umiłowanemu uczniowi". Prawdopodobnie jest to ewangelia chronologicznie najpóźniejsza ze wszystkich ewangelii nowotestamentowych i wyraźnie odróżnia się od pozostałych, tzw. synoptycznych. Na ogół Ewangelię Jana datuje się na koniec I wieku, a jako miejsce jej powstania wskazuje się zwykle Efez, jakkolwiek brane są pod uwagę również i inne miejsca (Antiochia, Aleksandria).
Ewangelia Marka zaczyna się od słów: "Początek Ewangelii [dobrej nowiny] o Jezusie Chrystusie Synu Bożym". Marek pomija całe dzieciństwo Mesjasza, rozpoczynając swoją relację od chrztu w Jordanie i krótkiego opisu działalności Jana Chrzciciela. Ogólnie możemy wyodrębnić następujące części Ewangelii:
Przygotowanie do działalności Jezusa (Mk 1,1-13) Działalność Jezusa w Galilei (Mk 1,14-7,23) Działalność Jezusa poza Galileą (Mk 7,24-9,50) Podróż do Jerozolimy (Mk 10,1-52) Działalność w Jerozolimie (Mk 11,1-13,37) Męka i śmierć Jezusa (Mk 14,1-16,8) Zmartwychwstanie (Mk 16,9-20)Dawniejsi krytycy twierdzili, że nie ma żadnego porządku w drugiej Ewangelii i powoływano się przy tym na opinię Papiasza. A. Loisy na początku XX wieku twierdził, że jest tylko "zlepkiem cudów i pouczeń"[31]. Współczesne badania wykazały jednak bezpodstawność takich twierdzeń. Przedstawiono co najmniej trzy propozycje struktury (geograficzna, dramatyczna, relacje między postaciami). W. G. Kümmel twierdził, że struktura literacka oparta jest na kryteriach geograficznych:
Wstęp − nad Jordanem (1,1-13)Działalność Jezusa w Galilei i poza jej granicami (1,14-9,50)Droga do Jerozolimy (10,1-52)W Jeruzalem (11,1-16,8)[31]William Wrede w 1901 roku doszukiwał się struktury w stopniowym odsłanianiu sekretu mesjańskiego Jezusa[32][33]. Jego wzorów dopatrywano się w dramacie greckim:
Wstęp (1,1-13)Kim jest Jezus? (1,14-8,26)Odsłonięcie tajemnicy mesjańskiej Jezusa (8,27-16,8)[31]R. T. France dzieli 8,27-16,8 na dwie dalsze jednostki, przed i po triumfalnym wjeździe Jezusa do Jerozolimy, i twierdzi, że Ewangelia Marka jest dramatem w trzech aktach[34].
Struktura oparta na relacjach:[35]
Wstęp (1,1-13)Jezus a uczniowie, tłumy i przeciwnicy (1,14-6,6a)Nieporozumienie między Jezusem a uczniami (6,6b-10,52)Jezus i uczniowie wobec przeciwników w Jeruzalem (11,1-16,8).Każda z tych części ma również swoje etapy. Jeszcze inne podziały proponowali Algisi − Ballarmini (gatunki literackie) oraz Pesch (logicznie rozwijający się ciąg tekstowy). Nie ma jak dotąd jednoznacznej zgody wśród badaczy w tej sprawie. Marek w swoich opisach lubi stosować potrójny schemat: trzy zaparcia się Piotra, trzy odejścia Chrystusa podczas modlitwy w Ogrójcu, trzy okresy przed, w trakcie i po wielkim ucisku, wezwanie do ubóstwa, niebezpieczeństwo bogactwa, nagroda za ubóstwo, w zakończeniu Ewangelii (16,9-20) Jezus ukazuje się Marii Magdalenie, następnie dwom z nich, a w końcu dla Jedenastu
_____________________________________________________________
Podobnie jak w przypadku innych ksiąg Nowego Testamentu Ewangelia Mateusza dzielona jest na kilka sposobów. Wielu znanych biblistów opowiada się za pięcioczłonową strukturą Mateusza]. Sugeruje się, że Mateusz nawiązuje do Pięcioksięgu. Każda z tych części kończy się powtarzającą się formułą: "I stało się, gdy Jezus dokończył tych mów" (7,28; 11,1; 13,53; 19,1; 26,1). Formuła ta wieńczy pięć długich mów Jezusa i nie jest stosowana w innych miejscach Ewangelii[2]. Prawdopodobnie autor użył ją, by podzielić swoje dzieło na pięć części, podobnie jak pięć ksiąg Tory, pięć części Eklezjastyka, pięć części w Księdze Przysłów, pięć części Księgi Psalmów[3].
Kazanie na górze (5,3-7,29) Mowa misyjna (10,5-42) Mowa o królestwie niebieskim - przypowieści (13,1-52) Mowa do uczniów o życiu wspólnoty (18,1-35) Mowa przeciw uczonym w Piśmie i faryzeuszom oraz mowa o dniach ostatecznych (23,1-25,46)Owe pięć części stanowią zasadniczy zrąb dzieła Mateusza, poprzedzony został opisem dzieciństwa, a zakończony opisem męki i zmartwychwstania Jezusa. Dlatego co niektórzy twierdzą, że w istocie Ewangelia Mateusza dzieli się na siedem części – dramat w siedmiu aktac].
J. D. Kingsbury oraz jego uczeń D. R. Bauer zaproponowali podział księgi w oparciu o zwrot "Odtąd zaczął Jezus" zastosowany dwukrotnie, w Mt 4,17 oraz 16,21. Formuła ta ich zdaniem wyznacza punkty zwrotne w Ewangelii. W efekcie tego powstaje podział na trzy części:
Osoba Jezusa (1,1-4,16) Zwiastowanie Jezusa (4,17-16,20) Pasja Jezusa (16,21-28,20)________________________________________________________________
Św. Łukasz rozpoczyna Ewangelię od opisu zapowiedzi narodzenia syna Elżbiety i Zachariasza oraz zwiastowania Maryi przez archanioła Gabriela. Zaraz potem następuje relacja z narodzenia Jana, podczas którego Zachariasz odzyskuje zdolność mówienia (odebraną mu uprzednio przez Gabriela). Następnie czytamy o narodzeniu Jezusa i jego okolicznościach (jedyny tak dokładny opis w Biblii), obrzezaniu, a także o ofiarowaniu Syna Bożego w świątyni, podczas którego nastąpiło również spotkanie ze starcem Symeonem. Potem Święta Rodzina wróciła do Nazaretu. Dwanaście lat później zdarzyła się sytuacja, kiedy rodzice* Jezusa przez nieuwagę zostawili Go w Jerozolimie. Kiedy później znaleźli chłopca w świątyni, On powiedział im, że przecież powinni wiedzieć, iż dąży do przebywania w domu swego Ojca.
Następny rozdział traktuje o przygotowaniu Jezusa do działalności. Czytamy tu o chrzcie Pana w Jordanie oraz o uwięzieniu i straceniu Jana Chrzciciela. Zapoznajemy się również z rodowodem Jezusa oraz z opisem kuszenia Go przez Szatana na pustyni.
Kolejny rozdział mówi o działalności Jezusa w Galilei. Czytamy o Jego pierwszym wystąpieniu w synagodze, uzdrowieniu opętanego, trędowatego oraz teściowej Szymona, a także o nauczaniu z łodzi i zapewnieniu rybakom udanego połowu. Później nastąpił pierwszy zatarg z faryzeuszami ? gdy Jezus uzdrawiał paralityka, odpuścił mu jego grzechy, co zostało przez nich uznane za bluźnierstwo. Kolejne sprzeczki z uczonymi w Piśmie wynikały podczas kolacji z Lewim i innymi celnikami, podczas spaceru po polu w szabat, kiedy to uczniowie zjadali kłosy oraz przy uzdrowieniu chorego (również w szabat). Potem Jezus spośród wszystkich uczniów wybrał dwunastu, których odtąd nazywał apostołami, a następnie wygłosił błogosławieństwa i przekleństwa oraz przykazał miłować nieprzyjaciół. Zalecił również powściągliwość w sądzeniu, potępił obłudę i opowiedział przypowieści o dwóch niewidomych oraz o drzewie i owocach. Następnie uzdrowił sługę setnika w Kafarnaum, wskrzesił młodzieńca z Nain i wygłosił świadectwo o Janie Chrzcicielu oraz o współczesnych mu ludziach. Później nastąpiło nawrócenie grzesznicy oraz wygłoszenie przypowieści o siewcy. Pewnego dnia, gdy płynęli z apostołami po Morzu Tyberiadzkim , Jezus dokonał cudu ? uciszył szalejącą po jeziorze burzę. W kraju Gergezeńczyków uzdrowił kolejnego opętanego, kobietę cierpiącą na krwotok i córkę Jaira. Potem dał apostołom władzę nad złymi duchami i moc leczenia chorób i wysłał ich, aby głosili Królestwo Boże (tzw. ?Pierwsze wysłanie?). Gdy wrócili, razem z Nim udali się do Betsaidy, gdzie nastąpiło pierwsze rozmnożenie chleba, a także wyznanie Piotra, w którym powiedział Chrystusowi, że uważa go za Mesjasza. Potem Jezus po raz pierwszy zapowiedział swoją mękę. W osiem dni po tym wydarzeniu Piotr, Jan i Jakub byli świadkami przemienienia Jezusa i Jego rozmowy z Mojżeszem i Eliaszem.
Ewangelia Marka [Mk lub Mar] – druga z kolei, a zarazem najkrótsza i najstarsza Ewangelia nowotestamentowa. Jej autorem według tradycji chrześcijańskiej jest Jan Marek, który miał spisać w Rzymie relację Piotra Apostoła. Jest jedną z ewangelii synoptycznych. Święty Marek napisał Ewangelię dla ludzi nieznających języka aramejskiego oraz zwyczajów żydowskich. W przeciwieństwie do Mateusza terminy aramejskie zawsze są objaśniane, podobnie jak zwyczaje żydowskie. Pod względem stylu i języka ustępuje pozostałym Ewangeliom. Niewiele jest mów Jezusa i są one krótkie (poza dwoma, tj. Mk 4,1-34 oraz Mk 13,1-37). Marek koncentruje się na opisie cudów i czynów Jezusa.
Ewangelia wg św. Mateusza [Mt lub Mat] – jedna z czterech Ewangelii Nowego Testamentu, której autorstwo tradycyjnie przypisywano Mateuszowi Ewangeliście. Ewangelia Mateusza należy do ewangelii synoptycznych. Miejsce powstania Ewangelii nie zostało dotąd rozstrzygnięte i jest przedmiotem nieustającej debaty wśród biblistów. Oryginalny język Ewangelii (hebrajski, aramejski, grecki) jest również przedmiotem debaty uczonych. Zwykle datuje się ją po roku 70, choć nie brak biblistów opowiadających się za wcześniejszym datowaniem.
Ewangelia Łukasza [Łk lub Łuk] – Ewangelia tradycyjnie umieszczana w kanonie Nowego Testamentu jako trzecia. Jej autor – według tradycji Łukasz Ewangelista, lekarz i towarzysz św. Pawła – jest także autorem Dziejów Apostolskich. Jest jedną z ewangelii synoptycznych. Ewangelię rozpoczyna zwrócenie się do "dostojnego Teofila" - gr. Theophilos oznacza przyjaciel Bogai niekoniecznie musi oznaczać imię, ale może być także ogólnym określeniem chrześcijanina.
Ewangelia Jana [J, Jn lub Jan] – jedna z czterech Ewangelii Nowego Testamentu, której autorstwo przypisuje się Janowi Apostołowi, Janowi prezbiterowi lub bliżej nieidentyfikowalnemu "umiłowanemu uczniowi". Prawdopodobnie jest to ewangelia chronologicznie najpóźniejsza ze wszystkich ewangelii nowotestamentowych i wyraźnie odróżnia się od pozostałych, tzw. synoptycznych. Na ogół Ewangelię Jana datuje się na koniec I wieku, a jako miejsce jej powstania wskazuje się zwykle Efez, jakkolwiek brane są pod uwagę również i inne miejsca (Antiochia, Aleksandria).