Question

Czym różniły się warunki życia codziennego w powojennej europie? w europie zachodziej i wschodniej.

Answer 1

Wstęp.

Podstawowym założeniem programu badawczego jest teza, że miasta stanowią główną siłę napędową gospodarki europejskiej. W miastach tych znajdują się duże obszary funkcjonujące źle lub niezbyt dobrze, utrudniając tym samym rozwój gospodarczy. Przeważnie są to wielkie powojenne osiedla mieszkaniowe.
W projekcie badawczym zwrócono szczególna uwagę na warunki istniejące w tych osiedlach, na politykę przeciwstawiającą się negatywnym trendom. Jeśli problemy tych obszarów nie zostaną rozwiązane to w coraz większym stopniu będą one utrudniać funkcjonowanie miast jako całości w sensie gospodarczym i społecznym.
Założone cele badawcze maja znaczenie zarówno poznawcze jak i aplikacyjne. Po pierwsze, celem badań będzie szeroko rozumiana identyfikacja 003, 75, 2, i wyjaśnienie zmian społecznych i ekonomicznych, w wielkich powojennych osiedlach mieszkaniowych a zwłaszcza ujawnienie przyczyn pogorszenia się warunków życia. Po drugie, przygotowana zostanie lista mniej i bardziej udanych rozwiązań zastosowanych przez władze w obliczu pojawiających się problemów. Po trzecie, prowadzone badania porównawcze w skali międzynarodowej mają pozwolić na ocenę potencjalnego znaczenia międzynarodowej wymiany wiedzy, doświadczeń i współpracy dla planowania strategicznego i zarządzania osiedlami. Po czwarte, wyniki badań powinny być udostępnione w postaci przewodnika, w którym obok scenariuszy i wizji na przyszłość europejskich wielkich osiedli mieszkaniowych znajdą się również przykłady najlepszych rozwiązań sprzyjających ich trwałemu rozwojowi. Na zakończeniu badań przewiduje się zbudowanie łatwej w użyciu komputerowej bazy danych dla naukowców i osób związanych zawodowo z tematyką miejską, zawierającej szczegółowe informacje i oceny obecnej polityki dotyczącej poprawy warunków życia w wielkich osiedlach. Ostatnim celem badań o charakterze aplikacyjnym jest sprawdzenie, w jaki sposób wspólna polityka europejska mogłaby w większym stopniu wpłynąć na rozwiązanie problemów tychże osiedli.
Realizacja powyższych celów nie jest możliwa jedynie na podstawie klasycznych studiów, przewiduje się prowadzenie szerokich studiów ankietowych i wywiadów z mieszkańcami osiedli, konsultacje i dyskusje z przedstawicielami władz miejskich, lokalnymi liderami samorządowymi i zarządcami jednostek mieszkaniowych.
Głównym celem RESTATE jest przygotowanie wyczerpującego opracowania opartego na doświadczeniach różnych miast europejskich, zawierającego szereg scenariuszy i wizji na przyszłość wielkich powojennych osiedli mieszkaniowych. W opracowaniu wskazane zostaną również najskuteczniejsze metody osiągnięcia zrównoważonego rozwoju tych obszarów, jak i dotychczasowe przykłady udanego wdrożenia założeń polityki miejskiej. Dzięki temu opracowaniu, twórcy polityki miejskiej będą mogli sprawdzić, jakie środki okazują się najskuteczniejszymi w określonych warunkach.

Zakres i etapy badań.

W badaniu zastosowane zostanie podejście wielodyscyplinarne, łączące dziedziny socjologii, geografii miast, nauk politycznych, statystyki, demografii i ekonomii. Badania zostaną przeprowadzone w różnych miastach Francji, Niemiec, Węgier, Włoch, Holandii, Polski, Słowenii, Hiszpanii, Szwecji i Wielkiej Brytanii.
Badania zaplanowano w sposób zabezpieczający porównywalność uzyskiwanych wyników pomiędzy krajami, miastami i osiedlami. We wszystkich krajach należy rozwiązać te same problemy badawcze, a w poszczególnych miastach i osiedlach zastosowana zostanie ta sama metodologia badań. Projekt podzielony został na następujące etapy badawcze:

1. Identyfikacja i wstępne wyjaśnienie problemu.
2. Badania polityki miejskiej.
3. Wyniki polityki miejskiej.
4. Wyjaśnienie efektów prowadzonej polityki.
5. Uogólnianie i wymiana doświadczeń w celu sprawdzenia czy możliwa będzie
wymiana wyników badań pomiędzy poszczególnymi miastami i krajami.
6. Przedstawienie wniosków - przygotowany przewodnik po możliwych
scenariuszach rozwoju dla wielkich powojennych osiedli mieszkaniowych.

Do badań wybrano od jednego do kilku wielkich osiedli z następujących miast Europejskich: z Amsterdam, Barcelona, Berlin, Birmingham, Budapeszt, Jonkoping, Koper, Lubljana, Londyn, Lyon, Madryt, Mediolan, Sztokholm, Utrecht i Warszawa. W przypadku Warszawy badane będą osiedla Ursynowa i Bielan.

Cele naukowe i metodologia badawcza

Współcześnie znaczna część populacji miast i regionów zurbanizowanych całej Europy mieszka w wielkich osiedlach mieszkaniowych pochodzących z drugiej połowy ubiegłego stulecia. W krajach Europy Wschodniej osiedla te składają się głównie z bloków-wieżowców. Podobnie w Europie Zachodniej, choć tam osiedla te mogą charakteryzować się również i innymi formami przestrzennymi budownictwa mieszkaniowego.
Ocenia się, że w samej Europie, z wyłączeniem krajów b. ZSRR, w tego typu osiedlach z materiałów prefabrykowanych mieszka około 41 milionów mieszkańców. Na potrzeby opracowania, zostały one nazwane „wielkimi powojennymi osiedlami mieszkaniowymi”. Wielkie osiedla mieszkaniowe określamy jako „typ budownictwa tworzącego wyraźne i zamknięte grupy w przestrzeni geograficznej”. W naszych badaniach skoncentrujemy się, więc na osiedlach skupiających powyżej 2.000 samodzielnych mieszkań, wybudowanych w drugiej połowie XX wieku. Badane obszary należą ogólnie do dwóch grup- osiedli budowanych w latach 1945 – 1960, charakteryzujących się zabudową niską i średnią; jak i obszarów wybudowanych w latach boomu wysokościowców (1965 – 1975 w Europie Zachodniej, 1970-1990 w Europie Wschodniej), charakteryzujących się wysokimi budynkami i dużym zagęszczeniem ludności.
Przedmiotem badań są zarówno te osiedla, jak i poświęcone im elementy polityki miejskiej.
Pierwotnie wielkie powojenne osiedla mieszkaniowe, miały być symbolem zerwania z przeszłością. W przeciwieństwie do budownictwa przedwojennego, osiedla te były dokładnie zaplanowane. Pomimo dużych różnic architektonicznych, występujących pomiędzy poszczególnymi krajami Europy, wszystkie projekty łączył wspólny cel społeczny. Była nim chęć zintegrowania ludności, wprowadzenia jej w epokę nowoczesności i zbudowania struktury społecznej odpowiedniej dla ery przemysłowej. Tendencja ta widoczna była zarówno w Europie Zachodniej, jak i w totalitarnych biurokracjach Europy Wschodniej.
Podstawowym założeniem budownictwa osiedlowego było stworzenie zdrowego, masowego standardu mieszkaniowego, osadzonego w rozbudowanej zieleni miejskiej. Osiedla te poprzez drogi i sieci transportu publicznego miały łączyć się ze starszymi ośrodkami miejskimi, oferującymi zarówno miejsca pracy, jak i rozliczne usługi handlowe czy kulturalne. Nowe formy budownictwa osiedlowego początkowo były generalnie wyższej jakości od tych starszego typu, dlatego też cieszyły się stosunkową popularnością.
Jednakże po niewielkim upływie czasu w osiedlach tych rozpoczął się proces dynamicznej degeneracji fizycznej i społecznej. Przyczyną błyskawicznego pogarszania się ich stanu fizycznego była najczęściej niska jakość użytych materiałów budowlanych, wady konstrukcyjne lub brak odpowiedniej konserwacji.
Proces degeneracji społecznej osiedli rozpoczął się, gdy osoby, które zyskały na transformacji ustrojowej zaczęły się wyprowadzać do budownictwa wyższego standardu. W wielu przypadkach, wielkie osiedla już stanowią poważny problem, jako że koncentrują najuboższe gospodarstwa domowe, bezrobotnych i mniejszości etniczne. Osiedla te w coraz większym stopniu są identyfikowane zarówno z przestępczością, jak i zjawiskiem wykluczenia społecznego.
O faktycznym znaczeniu projektu może świadczyć to, że problemy wielkich osiedli stają się coraz częściej przedmiotem polityki miejskiej i polityki społecznej w ogóle, a decyzje podejmowane przez polityków dotyczą wielu milionów mieszkańców. Z kolei różnorodność i poziom skomplikowania problemów bardzo utrudnia rozeznanie i podjęcie właściwych działań.
Posunięcia skuteczne wymagają zwykle dodatkowych źródeł finansowania, połączenia sił wielu organizacji, zatrudnienia zespołów eksperckich, jak i pełnego zaangażowania aktorów lokalnych, w tym społeczności miejscowych. Takie grupowe czy wielodyscyplinarne podejście do planowania często jest niestety obce zainteresowanym stronom. W niewielkim również stopniu dochodzi obecnie do wymiany doświadczeń pomiędzy poszczególnymi środowiskami. Niniejszy projekt badawczy cechuje się podejściem wielodyscyplinarnym i międzynarodowym, opierając się o materiały i zespoły badawcze z wielu krajów. W jego trakcie powinno dojść do współpracy pomiędzy różnymi środowiskami, tj. naukowcami, aktorami lokalnymi i władzami wykonawczymi, czyli twórcami polityki miejskiej i politykami.
Pierwszym elementem projektu będzie określenie rodzaju występujących problemów i ich przyczyn na szczeblu miejskim i krajowym. Ważnym celem jest również określenie, jakich już użyto rozwiązań w ich przeciwdziałaniu, i do jakiego stopnia kroki te okazały się skutecznymi. Takie zestawienie najlepszych rozwiązań może przyczynić się do wprowadzenia bardziej skutecznej polityki w zagrożonych rejonach miast.
Niniejszy projekt badawczy wymaga aktywnego uczestnictwa przedstawicieli władz wszystkich szczebli - lokalnego, regionalnego i krajowego, odpowiedzialnych za politykę wobec tych osiedli. Utworzą oni wspólnie Radę Przedstawicieli Władz Miejskich (RPWM, ang. CUR). RPWM będzie konsultowana i informowana o kolejnych fazach projektu, zarówno podczas osobistych spotkań i narad, jak i poprzez środki komunikacji elektronicznej.
W ostatniej dekadzie XX w. we wszystkich niemal krajach Europy Zachodniej polityka przestrzenna, urbanistyczna i mieszkaniowa była coraz mocniej nakierowana na rehabilitację i reintegrację wielkich osiedli mieszkaniowych. Najczęściej programy te rozpoczynały się od zatrzymania fizycznej degeneracji budynków. Później, głównym ich celem stała się walka z negatywnymi procesami społecznymi. Musiało jednak upłynąć sporo czasu zanim wyartykułowano potrzebę „podejścia zintegrowanego”, łączącego odpowiedzi na problemy natury fizycznej, społecznej, gospodarczej, środowiska naturalnego, z potrzebą wzmożenia partycypacji społecznej mieszkańców (tu przykładem są Francja, Niemcy i Anglia).
Obecne wysiłki polityki miejskiej, mające na celu poprawę sytuacji wielkich osiedli mieszkaniowych, nazywane są często ogólnym terminem polityki restrukturyzacyjnej. Często koncentrują się one na sprawach natury czysto fizycznej, choć w wielu przypadkach uwzględniona jest również problematyka społeczna (np. poprawa struktury społecznej populacji). Działania te są coraz bardziej widoczne w wielu obszarach miejskich. W niektórych przypadkach widać też ich pozytywne efekty. Poprawiła się ogólna jakość tych terenów, w tym jakość mieszkań, a mieszkańcy poczuli się bardziej zadowoleni. Niemniej jednak, wobec dotychczasowej polityki miejskiej można przedstawić szereg uwag krytycznych.
Zakładamy, że dokładna i systematyczna analiza dotychczasowych bogatych doświadczeń i wyników badań z wielu miast europejskich okaże się pomocna w określaniu nowej polityki miejskiej.
W przeciwieństwie do wcześniejszych, bardziej mechanicznych podejść, zastosowane będzie szersze pojęcie rozwoju wielkich osiedli powojennych, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki społecznej, ekonomicznej, planowania i organizacji. Polityka miejska polegała najczęściej na walce albo z rozpadem materii fizycznej, albo społecznej osiedli. W niektórych też krajach koncentrowano się na dywersyfikacji ich struktury fizycznej i społecznej. Niezaprzeczalnie jednak tereny te uznano za problematyczne.
Większość funkcjonującej dziś literatury podkreśla nieuniknione wręcz negatywne ścieżki rozwoju, mówiące o wzroście wykluczenia społecznego i słabnących więzach społecznych. Literatura ta prawie zupełnie zaprzecza jakoby inicjatywy społeczne i polityczne miały jakikolwiek wpływ na to, co dzieje się w tych osiedlach. Zastosowanie w tym projekcie takiego rodzaju redukcjonistycznego podejścia przeszkadzałoby w znalezieniu rozwiązań kwestii problematycznych i wypracowaniu scenariuszy pozytywnego rozwoju.
W badaniach postaramy się określić, w jakich okolicznościach duże skupiska ludności o niskich dochodach mogą stać się wartością pozytywną, nie uznając ich automatycznie tylko i wyłącznie za wylęgarnię problemów społecznych. Przestrzenne koncentracje gospodarstw domowych o najniższych dochodach, a w szczególności tych należących do mniejszości etnicznych, postrzegane są jako czynnik wpływający negatywnie na swoich własnych mieszkańców, jak i na otaczającą go przestrzeń społeczną.
W niniejszym projekcie badawczym nie chcemy zaczynać od stwierdzenia, że takie zbiorowiska są zjawiskiem niepożądanym. Zamiast tego, zamierzamy zbadać, w jakich okolicznościach mieszkańcy przejawiają tendencje do współpracy na rzecz poprawy warunków życia swojego osiedla. Być może duże koncentracje ludności ubogiej stają się zjawiskiem negatywnym dopiero w połączeniu z innymi czynnikami, np. złym budownictwem, zniszczonym środowiskiem naturalnym, nieodpowiednią infrastruktura transportową, czy ograniczonym dostępem do innych usług.
Wychodząc poza prostą analizę polityki samorządu miejskiego, spróbujemy zidentyfikować okoliczności i sposób rozumowania stojące za określonymi podejmowanymi działaniami; zasięg i związki pomiędzy działaniami postulowanymi w założeniach polityki miejskiej; sposób zorganizowania działań ich zmienność w czasie; oczekiwane i nieoczekiwane skutki podjętych kroków. Wiele studiów koncentruje się na bezpośrednich i mierzalnych wynikach wprowadzenia określonych rozwiązań systemowych, jednakże nasz projekt badawczy przyjął szerszą perspektywę. Uwzględniamy ogólne założenia wybranej polityki urbanistycznej, zamierzone i niezamierzone efekty jej wprowadzenia, jak i możliwości jej przekazywania pomiędzy jednostkami przestrzennymi różnych rang (osiedla, miasta, kraju).
W sprawach oceny zawartości i zorganizowania polityki miejskiej posłużymy się koncepcją planowania wielodyscyplinarnego Healy’ego
W przeciwieństwie do innych badań, ten program będzie wyraźnie skoncentrowany na poznaniu opinii mieszkańców na temat rozwoju danego obszaru, widocznych efektów stosowanych już rozwiązań i scenariuszy na przyszłość. Do naszych ekspertyz włączymy opinie i pomysły mieszkańców badanych obszarów dotyczące przebudowy osiedli, efektów prowadzonej polityki i wizji na przyszłość.
Mamy zamiar ściśle współpracować ze wszystkimi aktorami lokalnymi i końcowymi użytkownikami wyników naszych badań tak, aby osiągnąć jak najlepsze wyniki i by były one w jak największym stopniu wykorzystane. Wydaje się też, że często naukowców i praktyków dzieli zbyt wielki dystans. Dlatego też przy pracach nad tym projektem zapewnimy bliską współpracę różnych środowisk naukowych i praktyków.
Warto też podkreślić, że projekt ten różni się znacząco od innych tego rodzaju projektów Unii Europejskiej. Na przykład, w odróżnieniu od UGIS’u, nasz projekt koncentruje się na wielkich osiedlach mieszkaniowych, tam pominiętych. UGIS nie zajmuje się też efektami polityki miejskiej, dla nas niezwykle ważnymi. SUREURO bada przede wszystkim problemy techniczne budynków, my natomiast chcemy tematykę tę poszerzyć o dodatkowe kwestie. Kolejny projekt, NEHOM analizuje głównie społeczny potencjał integracyjny małych osiedli.

Szczegółowe problemy badawcze.

Do poszczególnych pytań i problemów badawczych przedstawionych poniżej dostosowano sposób badania i opisu.

1. Które z czynników strukturalnych i in. przyczyniają się do powodzenia lub porażki dużych powojennych osiedli mieszkaniowych? Jakie kombinacje problemów zidentyfikowano w poszczególnych miastach, i jakie towarzyszyły im zjawiska?

W odpowiedzi na powyższe pytania wykonane będą szczegółowe opracowania na temat zachodzących w czasie zmian: stanu fizycznego, struktury demograficznej, zmian ekonomicznych i społeczno-kulturowych badanych osiedli na tle całych miast. Chcemy się dowiedzieć, jak plasują się badane osiedla w strukturze całego miasta? Czy należą do najgorszych osiedli? Czy ich stan wciąż się pogarsza?
Zagadnienia wymagające opisu dotyczą: struktury fizycznej (jakość, formy własności, ceny i typ mieszkań, jakość i charakter całego otoczenia osiedlowego); zmian demograficznych (struktura wieku, rozkład dochodów, typy gospodarstw domowych, struktura etniczna); zmian gospodarczych (zatrudnienie i bezrobocie, ilość, rodzaj i wielkość firm), zmian społeczno-kulturowych (zmiany norm i wartości wewnątrz osiedla, zmiany tożsamości kulturowej). Opis będzie dotyczyć całego okresu istnienia osiedli, ze szczególnym uwzględnieniem ostatniej dekady.
Opis wyjaśniający będzie podstawą do przedstawienia listy problemów i patologii, ze szczególnym uwzględnieniem problemów: wykluczenia społecznego (zniszczenie i zanik więzi społecznych), spójności społecznej (jakość współpracy wewnątrz grupowej, formowanie społeczeństwa obywatelskiego itd.), zrównoważonego rozwoju (czy zaspokajanie potrzeb dnia codziennego nie godzi w przyszłe interesy), zmian demograficznych (czy następuje polaryzacja grup wiekowych i stylów życia; itd.

2. Jakie założenia przyświecają obecnej polityce miejskiej odnoszącej się do wielkich osiedli mieszkaniowych? Jakie są jej główne cele? Jakie zakłada działania i jaka jest pomiędzy nimi równowaga?

W trakcie naszego badania chcielibyśmy pogrupować badane osiedla pod względem założeń prowadzonej wobec nich polityki, jak i poddać je krytycznej analizie. Analiza skupi się przede wszystkim na ich wynikach w wymiarze społecznym, tj., do jakiego stopnia wpłynęły na wzmocnienie więzi społecznych, zrównoważony rozwój obszaru, zwiększenie spójności społecznej, zmniejszenie przestępczości, poprawę wyglądu budynków i osiedla, zmniejszenie napięć społecznych. Pod uwagę zostaną wzięte założenia wprowadzone w życie przez ostatnie 10 lat.
Uważamy też, że problemy poszczególnych obszarów miejskich nie dają się skutecznie rozwiązywać poprzez politykę skoncentrowaną wyłącznie na tych obszarach. Dlatego też badania będą uwzględniały ogólną politykę miejską i równowagę pomiędzy różnymi jej elementami.

3. Jaka jest konstrukcja tych założeń programowych? Kto w nich uczestniczy i kto uczestnictwie decyduje? Czy założenia są tworzone odgórnie czy też oddolnie? Jakie są korzyści i negatywy wypływające z zastosowania któregoś z tych dwóch modeli? Czy wraz z upływem czasu zmieniał się sposób opracowywania założeń i ich postrzegania przez mieszkańców?

W zależności od kraju, pozycję dominującą w procesie planowania mają albo władze miejskie lub państwowe, albo mieszkańcy. Każdy z tych modeli ma swoje wady i zalety. W oparciu o koncepcję planowania wielodyscyplinarnego, stworzonej przez P. Healey, sprawdzimy, w jakim stopniu jej założenia stosowane są w badanych przez nas osiedlach.
Na podstawie raportów i dyskusji związanych z tym i poprzednim problemem badawczym, zostanie przygotowane opracowanie książkowe (tytuł roboczy: „Polityka i praktyka w wielkich osiedlach mieszkaniowych Europy”).

4. Kto zwykle korzysta na wprowadzeniu nowych założeń polityki miejskiej?
Sytuacja których grup pogorszyła się w wyniku ich wprowadzenia?

Wprowadzane zmiany dotykają różnych grup społecznych w różnym stopniu. Zróżnicowanie to może się zaznaczać np. w różnych grupach wiekowych bądź etnicznych. Często też prowadzona polityka miejska może mieć dla nich efekty niezamierzone, np., gdy poprawa warunków mieszkaniowych powoduje podwyżkę czynszów, a zawyżone czynsze zmuszają mieszkańców do przeniesienia się do innego osiedla.
W badaniach skupimy się przede wszystkim na mieszkańcach analizowanych osiedli, na ich doświadczeniach i oczekiwaniach. W osiedlach o dużym współczynniku wymiany mieszkańców postaramy się określić, do jakiego stopnia grupa rdzennych mieszkańców korzysta z efektów prowadzonej tam wcześniej polityki. Postaramy się tez określić czynniki skłaniające mieszkańców do przeprowadzki, bądź też pozostania na miejscu. Chcielibyśmy też dowiedzieć się, czy mieszkańcy uważają, że prowadzona obecnie polityka wpływa na ich życie, czy też nie.
W badaniu postaramy się tez skupić na efektach „rozlewania” się patologii na obszary sąsiadujące. Jest to zjawisko dość rzadko badane, a może być wywołane m.in. polityką restrukturyzacji niektórych osiedli, np. zmuszająca najbiedniejszą ludność do przenosin. Ludność taka osiedla się zazwyczaj w jednym miejscu i reprodukuje wcześniejsze patologie. Zbadanie tego problemu jest o tyle ważne, że dowodzi on nieskuteczności działań zakrojonych jedynie na skalę pojedynczego osiedla.

5. Które aspekty i założenia polityki miejskiej wydają się być udanymi, a które w
różnych sytuacjach odniosły porażkę? Czym można to wyjaśnić?

O ile pytanie poprzednie odnosiło się do bezpośrednich efektów polityki restrukturyzacyjnej, o tyle to poświęcone jest wyjaśnieniu ich tła i okoliczności zaistnienia. Tu chcemy zbadać stronę organizacyjną prowadzonych działań, charakter osiedla, rodzaj aktorów uczestniczących w procesie, jak i okoliczności w skali miasta i kraju, mogące wpływać na powodzenie działań.

6. Do jakiego stopnia rezultaty różnych projektów dają się uogólniać?

W tej fazie badań chcielibyśmy sprawdzić, do jakiego stopnia rezultaty osiągnięte w danym kraju dają się zastosować w innych okolicznościach. Szczególną uwagę chcielibyśmy zwrócić na kraje, gdzie badań nie prowadzono. W ten sposób dowiemy się, czy wyniki z badanych obszarów mogłyby zostać przeniesione gdzieś indziej.

7. Jakie scenariusze i wizje na przyszłość wielkich osiedli powojennych można
zaproponować na podstawie analizy wyników dotychczasowej polityki miejskiej?
Które z badanych rozwiązań i procesów byłyby najkorzystniejsze dla wielkich
powojennych osiedli mieszkaniowych?

Po zestawieniu skutków pozytywnych i negatywnych dotychczasowej polityki miejskiej postaramy się ocenić możliwość jej przenoszenia pomiędzy obszarami. Zdajemy sobie sprawę, że mechaniczne przenoszenie założeń polityki miejskiej na zróżnicowane ośrodki miejskie może wręcz wywołać zjawiska niepożądane. Dlatego też bardzo ważnym zadaniem projektu będzie wskazanie, które z elementów polityki miejskiej, i w jakich okolicznościach mogłyby zostać przeniesione i dać najlepsze rezultaty.

Zakończenie

W końcowym stadium naszych badań postaramy się przedstawić alternatywne scenariusze rozwoju wielkich powojennych osiedli mieszkaniowych, bazujące na najlepszych doświadczeniach dotychczasowej polityki miejskiej. Przy ich tworzeniu wykorzystana zostanie cała wiedza zgromadzona we wcześniejszych fazach projektu. Procesowi tworzenia scenariuszy towarzyszyć będą zorganizowana dyskusja pomiędzy partnerami projektu i wirtualne konferencje Rady Przedstawicieli Władz Miejskich.
Skoncentrujemy się przede wszystkim na rozwiązaniach zapobiegających wykluczeniu społecznemu, przestępczości, zaśmieceniu, konfliktom społecznym, jak i sprzyjającym wzrostowi spójności społecznej, poprawie jakości mieszkań i ich otoczenia, dostępowi do usług. Postaramy się również wskazać na najlepsze przykłady rozwiązań organizacyjnych i zastosowania planowania wielodyscyplinarnego, otwartych na wprowadzanie niezbędnych modyfikacji wraz z upływem czasu.
Opracowana zostanie komputerowa baza danych zawierająca dokładny opis prowadzonych działań i ich wyników odnośnie wielkich powojennych osiedli mieszkaniowych.