Cześć, mógłby ktoś mi pomóc z zadaniem, otóż zadanie polega na drodze krzyżowej, ma być to referat o: czym były wyprawy krzyżowe, kto w nim uczestniczył i jak się kończyły te wyprawy krzyżowe za pomoc jest max, mam to na czwartek, proszę pomóżcie :):)
Przyczyn fenomenu wypraw krzyżowych, zwanych też z łaciny krucjatami, które trwały od XI do XIII wieku, dopatrywać się można w wielu czynnikach politycznych, kulturowych i społecznych.
Idea wypraw krzyżowych, wyrażona przez synod (zebranie biskupów) w Clement w 1096 roku i potwierdzona przez papieża Urbana II polegała na wezwaniu do odzyskania dla chrześcijaństwa Ziemi Świętej, to jest Palestyny wraz z miastem Jerozolimą, zajętej przez innowierców - muzułmanów. Istotnie, turecka dynastia Seldżukidów (Turcy Seldżuccy) utworzyła na Bliskim Wschodzie potężne państwo, które swym zasięgiem objęło także Palestynę i zaczęło zagrażać chrześcijańskiemu Cesarstwu Wschodniorzymskiemu (Bizantyjskiemu) ze stolicą w Konstantynopolu. Cesarz Bizancjum Aleksy I zaapelował o pomoc chrześcijaństwa zachodniego. Krucjaty trafiły na swój czas - królestwa zachodniej Europy trawił kryzys, były przeludnione w stosunku do możliwości ekonomicznych systemu feudalnego, istniały nadwyżki ludności, którym zajęcie można było zapewnić jedynie oferując im możliwość podboju nowych ziem. Podupadający i zubożały, zbyt liczny stan rycerski pragnął wojen, co wzmagało niepotrzebne niepokoje. Wreszcie, idea walki za wiarę i na rzecz odzyskania dla chrześcijaństwa miejsc związanych z historią biblijną oraz obietnica odpustu zupełnego i błogosławieństwa, także stanowiły silną motywację dla uczestników wypraw krzyżowych, których nazywano krzyżowcami. Jako godło krucjat obrano wizerunek czerwonego krzyża.
Przebieg wypraw krzyżowych
Pierwsza wyprawa krzyżowa wyruszyła na odsiecz zagrożonemu Konstantynopolowi w 1096 roku pod dowództwem Ademara biskupa Le Puy z Francji. Udział w niej wzięli między innymi Rajmund z Tuluzy, Boemud z Tarentu i Godfryd de Bouillon, postaci, które później staną się symbolami krzyżowców i będą inspiracją dla wielu twórców i artystów. Najbardziej doniosłym wydarzeniem pierwszej krucjaty było oblężenie Antiochii, podczas której miano odnaleźć relikwię - włócznię świętego Maurycego. Na skutek pierwszej wyprawy krzyżowej założono na Bliskim Wschodzie szereg królestw, z racji tego, że były one w zasadzie zachodnioeuropejskim podbojem, nazywano je łacińskimi. Wprowadzono w nich system feudalny. Było to między innymi Królestwo Jerozolimskie (przetrwało do 1291 roku), Księstwo Antiochii, Hrabstwo Trypolisu, Hrabstwo Edessy oraz położone na pograniczu Bizancjum Królestwo Małej Armenii.
Tylko pierwsza wyprawa krzyżowa zakończyła się osiągnięciem zamierzonego celu i pełnym sukcesem.
Druga wyprawa krzyżowa wyruszyła w roku 1147 pod wodzą Ludwika VII, króla Francji i Konrada III, króla Niemiec. Jej powodem było zajęcie przez muzułmanów Hrabstwa Edessy. Chrześcijanie ponieśli dotkliwą klęskę i zmuszeni byli wycofać się - miasto Damaszek przeszło w ręce muzułmanów.
Trzecia wyprawa krzyżowa wyruszyła w 1189 roku pod wodzą cesarza niemieckiego Fryderyka I Barbarossy, króla Francji Filipa II Augusta i króla Anglii Ryszarda Lwie Serce. Saladyn, przedstawiciel nowej dynastii władców Egiptu, Ajjubidżów, po zajęciu przez muzułmanów Damaszku, zręcznie wciągnął krzyżowców w lokalną wojnę, w której zagrożone było samo Królestwo Jerozolimy. W ramach działań zbrojnych doszło do ponad trzyletniego oblężenia miasta Akka, zakończonego podpisaniem traktatu pokojowego z Saladynem. Niekorzystne dla krzyżowców warunki pokoju, przewidujące jedynie swobodny dostęp dla pielgrzymów do Jerozolimy, nadal zajętej przez muzułmanów, były przyczyną czwartej wyprawy krzyżowej. Niemniej, w drodze powrotnej Ryszard Lwie Serce popadł w konflikt z władcą Cypru i podbił wyspę, a następnie przekazał ją we władanie królowi Jerozolimy na wygnaniu.
Do czwartej wyprawy krzyżowej doszło w 1202 roku. Jej celem miało być ponowne zdobycie przez chrześcijan Palestyny i odzyskanie Jerozolimy. Skutki wyprawy, ze względu na rozbieżne interesy jej uczestników - władców feudalnych z Francji i kupców weneckich, były zgoła inne. Krzyżowcy obrócili się przeciwko należącej do Węgier Dalmacji (wenecjanom jako zapłatę za udział w wyprawie krzyżowej obiecano tamtejsze miasto Zadar), a następnie przeciw greckiemu i prawosławnemu Bizancjum i utworzyli na jego terenie nowe Cesarstwo Łacińskie.
Piąta wyprawa krzyżowa wyruszyła w 1217 roku i skierowana była przeciwko Egiptowi. Udział w niej wzięli rycerze i możni z Francji, Węgier, Włoch i Niemiec. Także ta wyprawa, na skutek rozbieżności celów uczestników, nie odniosła skutku. Kolejne wyprawy krzyżowe, szósta (1248) i siódma (1270), dowodzone przez Francję, miały za zasadniczy cel podbój ziem północnej Afryki i nie odniosły skutku. W międzyczasie w 1228 roku cesarzowi niemieckiemu Fryderykowi II drogą rokowań udało się odzyskać Jerozolimę - metodami dyplomatycznymi uzyskał więcej, niż zbrojne wyprawy.
Krucjaty ludowe i wyprawa krzyżowa dziecięca
Osobnym rozdziałem w historii wypraw krzyżowych były tak zwane krucjaty ludowe, mające bardziej charakter masowego pielgrzymowania do Ziemi Świętej zagrożonej przez innowierców. W dwóch takich wyprawach brali udział chłopi i mieszczanie, powodowani głęboką wiarą w konieczność odzyskania Jerozolimy dla chrześcijaństwa. W roku 1212 odbyć się miała na wpół legendarna krucjata dziecięca, w której miało wziąć udział 20 000 dzieci. Wedle przekazów krucjata dziecięca miała zaginąć na morzu lub też jej uczestnicy zostali sprzedani w niewolę w północnej Afryce lub we francuskim mieście Marsylia. W rzeczywistości istotnie w Niemczech i we Francji miały miejsce ruchy młodych ludzi wspierających ideę wypraw krzyżowych. Miały one bardziej charakter pielgrzymek i żadna z nich nie dotarła w rejon Bliskiego Wschodu. Skutki wypraw krzyżowych
Krucjaty przyczyniły się do odnowienia zamarłych w poprzednich wiekach kontaktów handlowych pomiędzy Europą a obszarem Bliskiego Wschodu. Wymiana ta zyskała miano handlu lewantyńskiego. Dzięki temu rozpoczął się dynamiczny rozwój miast portowych: Wenecji i Genui.
Krucjaty były wydarzeniem o charakterze religijnym, dlatego też przyniosły zmiany w pojmowaniu i przeżywaniu religii wśród Europejczyków. Wyraźnie wzrosły tendencje niechęci wobec osób o innych niż katolickie wyznaniu (Żydów, muzułmanów, innowierców czy heretyków, takich jak Katarzy i Waldensi, pogan). Na skutek niepowodzeń krucjat ucierpiał autorytet papiestwa, Kościół Katolicki zyskał jednak pod względem materialnym i ekonomicznym. W kolejnych latach poskutkuje to schizmą zachodnią - powstaniem kościołów protestanckich. Czwarta krucjata, zakończona walkami rzymskich katolików z greckimi prawosławnymi, spowodowała głęboką niechęć prawosławia do papiestwa. Wyprawy krzyżowe spowodowały też odnowę idei pielgrzymowania do miejsc ważnych dla Kościoła Katolickiego, takich jak: sanktuaria, miejsca związane z kultem świętych czy historią biblijną. Po wyprawach krzyżowych wzrosło też zainteresowanie relikwiami, które to mieli przywozić ze sobą wracający z Ziemi Świętej krzyżowcy.
Pod względem politycznym wyprawy krzyżowe przyczyniły się do wzrostu znaczenia rycerstwa jako stanu w państwie feudalnym. Wielkim wygranym wypraw było też Królestwo Francji.
Powracający do Europy krzyżowcy przywozili ze sobą wschodnie produkty i wiedzę. Nowinki przywożone z Bizancjum, Grecji czy obszarów zamieszkałych przez Arabów stawały się popularne w Europie. Przyczyniło się to do rozwoju kultury, nauki, sztuki oraz przyspieszyło przemiany społeczne i gospodarcze na naszym kontynencie. Skutkiem tych procesów będzie nastanie epoki odrodzenia (renesansu).
Wyprawy krzyżowe przyczyniły się też do doskonalenia technik żeglarskich i budowy okrętów, co umożliwiło w następnych stuleciach odbywanie bardziej śmiałych podróży i wielkie odkrycia geograficzne.
Zakony rycerskie po wyprawach krzyżowych
Zakony rycerskie powołane na rzecz wypraw krzyżowych wpisały się trwale w krajobraz europejski. Niektóre z nich wywrą zasadniczy wpływ na politykę i kulturę w Europie. Należy tu wymienić Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona (Templariuszy), Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników św. Jana Jerozolimskiego z Rodos i z Malty (zwany Zakonem Kawalerów Maltańskich lub Joannitów- zachował swe znaczenie do dziś). Dla historii Polski szczególną wagę ma Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie zwany Zakonem Krzyżackim. Po utracie Palestyny Krzyżacy osiedli w węgierskim Siedmiogrodzie, skąd przenieśli się w 1226 roku na tereny polskie - do Ziemi Chełmińskiej, zaproszeni przez księcia mazowieckiego Konrada. Zadaniem zakonników miało być zapewnienie ochrony Księstwu Mazowieckiemu przed pogańskimi Prusami, Jaćwingami i Litwinami. Walki Krzyżaków z Prusami i Litwinami, trwające do 1325 roku, zostały uznane przez papiestwo za równe krucjatom. Niemniej, plany Krzyżaków założenia własnego państwa zakonnego zaczęły zagrażać Królestwu Polskiemu, a to poskutkowało unią polsko - litewską.
Wyprawy krzyżowe a inne krucjaty.
Choć termin "wyprawy krzyżowe" odnosi się zasadniczo do idei odzyskania przez chrześcijan Palestyny i Jerozolimy jako Ziemi Świętej, były jeszcze inne zbrojne wyprawy czy długotrwałe konflikty uznawane przez papieża i Kościół Katolicki za równe swym znaczeniem wyprawom krzyżowym. Są to przede wszystkim trwająca aż do XV wieku rekonkwista Hiszpanii (odzyskiwanie terenów dzisiejszej Hiszpanii i Portugalii zajętych od VIII wieku przez muzułmanów), wojny z poganami zamieszkującymi Europę (Prusami, Litwinami, Jaćwingami - o których wspomniano już wyżej, czy też Słowianami Połabskimi) oraz okrutne wojny prowadzone przeciwko heretykom i innowiercom (Katarzy i Waldensi mieszkający na południu Francji). Miano krucjat zyskały też później zbrojne wystąpienia przeciwko czeskim protestantom - Husytom, a w kolejnych stuleciach - wojny prowadzone z Cesarstwem Turcji.
Przyczyn fenomenu wypraw krzyżowych, zwanych też z łaciny krucjatami, które trwały od XI do XIII wieku, dopatrywać się można w wielu czynnikach politycznych, kulturowych i społecznych.
Idea wypraw krzyżowych, wyrażona przez synod (zebranie biskupów) w Clement w 1096 roku i potwierdzona przez papieża Urbana II polegała na wezwaniu do odzyskania dla chrześcijaństwa Ziemi Świętej, to jest Palestyny wraz z miastem Jerozolimą, zajętej przez innowierców - muzułmanów. Istotnie, turecka dynastia Seldżukidów (Turcy Seldżuccy) utworzyła na Bliskim Wschodzie potężne państwo, które swym zasięgiem objęło także Palestynę i zaczęło zagrażać chrześcijańskiemu Cesarstwu Wschodniorzymskiemu (Bizantyjskiemu) ze stolicą w Konstantynopolu. Cesarz Bizancjum Aleksy I zaapelował o pomoc chrześcijaństwa zachodniego. Krucjaty trafiły na swój czas - królestwa zachodniej Europy trawił kryzys, były przeludnione w stosunku do możliwości ekonomicznych systemu feudalnego, istniały nadwyżki ludności, którym zajęcie można było zapewnić jedynie oferując im możliwość podboju nowych ziem. Podupadający i zubożały, zbyt liczny stan rycerski pragnął wojen, co wzmagało niepotrzebne niepokoje. Wreszcie, idea walki za wiarę i na rzecz odzyskania dla chrześcijaństwa miejsc związanych z historią biblijną oraz obietnica odpustu zupełnego i błogosławieństwa, także stanowiły silną motywację dla uczestników wypraw krzyżowych, których nazywano krzyżowcami. Jako godło krucjat obrano wizerunek czerwonego krzyża.
Przebieg wypraw krzyżowych
Pierwsza wyprawa krzyżowa wyruszyła na odsiecz zagrożonemu Konstantynopolowi w 1096 roku pod dowództwem Ademara biskupa Le Puy z Francji. Udział w niej wzięli między innymi Rajmund z Tuluzy, Boemud z Tarentu i Godfryd de Bouillon, postaci, które później staną się symbolami krzyżowców i będą inspiracją dla wielu twórców i artystów. Najbardziej doniosłym wydarzeniem pierwszej krucjaty było oblężenie Antiochii, podczas której miano odnaleźć relikwię - włócznię świętego Maurycego. Na skutek pierwszej wyprawy krzyżowej założono na Bliskim Wschodzie szereg królestw, z racji tego, że były one w zasadzie zachodnioeuropejskim podbojem, nazywano je łacińskimi. Wprowadzono w nich system feudalny. Było to między innymi Królestwo Jerozolimskie (przetrwało do 1291 roku), Księstwo Antiochii, Hrabstwo Trypolisu, Hrabstwo Edessy oraz położone na pograniczu Bizancjum Królestwo Małej Armenii.
Tylko pierwsza wyprawa krzyżowa zakończyła się osiągnięciem zamierzonego celu i pełnym sukcesem.
Druga wyprawa krzyżowa wyruszyła w roku 1147 pod wodzą Ludwika VII, króla Francji i Konrada III, króla Niemiec. Jej powodem było zajęcie przez muzułmanów Hrabstwa Edessy. Chrześcijanie ponieśli dotkliwą klęskę i zmuszeni byli wycofać się - miasto Damaszek przeszło w ręce muzułmanów.
Trzecia wyprawa krzyżowa wyruszyła w 1189 roku pod wodzą cesarza niemieckiego Fryderyka I Barbarossy, króla Francji Filipa II Augusta i króla Anglii Ryszarda Lwie Serce. Saladyn, przedstawiciel nowej dynastii władców Egiptu, Ajjubidżów, po zajęciu przez muzułmanów Damaszku, zręcznie wciągnął krzyżowców w lokalną wojnę, w której zagrożone było samo Królestwo Jerozolimy. W ramach działań zbrojnych doszło do ponad trzyletniego oblężenia miasta Akka, zakończonego podpisaniem traktatu pokojowego z Saladynem. Niekorzystne dla krzyżowców warunki pokoju, przewidujące jedynie swobodny dostęp dla pielgrzymów do Jerozolimy, nadal zajętej przez muzułmanów, były przyczyną czwartej wyprawy krzyżowej. Niemniej, w drodze powrotnej Ryszard Lwie Serce popadł w konflikt z władcą Cypru i podbił wyspę, a następnie przekazał ją we władanie królowi Jerozolimy na wygnaniu.
Do czwartej wyprawy krzyżowej doszło w 1202 roku. Jej celem miało być ponowne zdobycie przez chrześcijan Palestyny i odzyskanie Jerozolimy. Skutki wyprawy, ze względu na rozbieżne interesy jej uczestników - władców feudalnych z Francji i kupców weneckich, były zgoła inne. Krzyżowcy obrócili się przeciwko należącej do Węgier Dalmacji (wenecjanom jako zapłatę za udział w wyprawie krzyżowej obiecano tamtejsze miasto Zadar), a następnie przeciw greckiemu i prawosławnemu Bizancjum i utworzyli na jego terenie nowe Cesarstwo Łacińskie.
Piąta wyprawa krzyżowa wyruszyła w 1217 roku i skierowana była przeciwko Egiptowi. Udział w niej wzięli rycerze i możni z Francji, Węgier, Włoch i Niemiec. Także ta wyprawa, na skutek rozbieżności celów uczestników, nie odniosła skutku. Kolejne wyprawy krzyżowe, szósta (1248) i siódma (1270), dowodzone przez Francję, miały za zasadniczy cel podbój ziem północnej Afryki i nie odniosły skutku. W międzyczasie w 1228 roku cesarzowi niemieckiemu Fryderykowi II drogą rokowań udało się odzyskać Jerozolimę - metodami dyplomatycznymi uzyskał więcej, niż zbrojne wyprawy.
Krucjaty ludowe i wyprawa krzyżowa dziecięca
Osobnym rozdziałem w historii wypraw krzyżowych były tak zwane krucjaty ludowe, mające bardziej charakter masowego pielgrzymowania do Ziemi Świętej zagrożonej przez innowierców. W dwóch takich wyprawach brali udział chłopi i mieszczanie, powodowani głęboką wiarą w konieczność odzyskania Jerozolimy dla chrześcijaństwa. W roku 1212 odbyć się miała na wpół legendarna krucjata dziecięca, w której miało wziąć udział 20 000 dzieci. Wedle przekazów krucjata dziecięca miała zaginąć na morzu lub też jej uczestnicy zostali sprzedani w niewolę w północnej Afryce lub we francuskim mieście Marsylia. W rzeczywistości istotnie w Niemczech i we Francji miały miejsce ruchy młodych ludzi wspierających ideę wypraw krzyżowych. Miały one bardziej charakter pielgrzymek i żadna z nich nie dotarła w rejon Bliskiego Wschodu.
Skutki wypraw krzyżowych
Krucjaty przyczyniły się do odnowienia zamarłych w poprzednich wiekach kontaktów handlowych pomiędzy Europą a obszarem Bliskiego Wschodu. Wymiana ta zyskała miano handlu lewantyńskiego. Dzięki temu rozpoczął się dynamiczny rozwój miast portowych: Wenecji i Genui.
Krucjaty były wydarzeniem o charakterze religijnym, dlatego też przyniosły zmiany w pojmowaniu i przeżywaniu religii wśród Europejczyków. Wyraźnie wzrosły tendencje niechęci wobec osób o innych niż katolickie wyznaniu (Żydów, muzułmanów, innowierców czy heretyków, takich jak Katarzy i Waldensi, pogan). Na skutek niepowodzeń krucjat ucierpiał autorytet papiestwa, Kościół Katolicki zyskał jednak pod względem materialnym i ekonomicznym. W kolejnych latach poskutkuje to schizmą zachodnią - powstaniem kościołów protestanckich. Czwarta krucjata, zakończona walkami rzymskich katolików z greckimi prawosławnymi, spowodowała głęboką niechęć prawosławia do papiestwa. Wyprawy krzyżowe spowodowały też odnowę idei pielgrzymowania do miejsc ważnych dla Kościoła Katolickiego, takich jak: sanktuaria, miejsca związane z kultem świętych czy historią biblijną. Po wyprawach krzyżowych wzrosło też zainteresowanie relikwiami, które to mieli przywozić ze sobą wracający z Ziemi Świętej krzyżowcy.
Pod względem politycznym wyprawy krzyżowe przyczyniły się do wzrostu znaczenia rycerstwa jako stanu w państwie feudalnym. Wielkim wygranym wypraw było też Królestwo Francji.
Powracający do Europy krzyżowcy przywozili ze sobą wschodnie produkty i wiedzę. Nowinki przywożone z Bizancjum, Grecji czy obszarów zamieszkałych przez Arabów stawały się popularne w Europie. Przyczyniło się to do rozwoju kultury, nauki, sztuki oraz przyspieszyło przemiany społeczne i gospodarcze na naszym kontynencie. Skutkiem tych procesów będzie nastanie epoki odrodzenia (renesansu).
Wyprawy krzyżowe przyczyniły się też do doskonalenia technik żeglarskich i budowy okrętów, co umożliwiło w następnych stuleciach odbywanie bardziej śmiałych podróży i wielkie odkrycia geograficzne.
Zakony rycerskie po wyprawach krzyżowych
Zakony rycerskie powołane na rzecz wypraw krzyżowych wpisały się trwale w krajobraz europejski. Niektóre z nich wywrą zasadniczy wpływ na politykę i kulturę w Europie. Należy tu wymienić Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona (Templariuszy), Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników św. Jana Jerozolimskiego z Rodos i z Malty (zwany Zakonem Kawalerów Maltańskich lub Joannitów- zachował swe znaczenie do dziś). Dla historii Polski szczególną wagę ma Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie zwany Zakonem Krzyżackim. Po utracie Palestyny Krzyżacy osiedli w węgierskim Siedmiogrodzie, skąd przenieśli się w 1226 roku na tereny polskie - do Ziemi Chełmińskiej, zaproszeni przez księcia mazowieckiego Konrada. Zadaniem zakonników miało być zapewnienie ochrony Księstwu Mazowieckiemu przed pogańskimi Prusami, Jaćwingami i Litwinami. Walki Krzyżaków z Prusami i Litwinami, trwające do 1325 roku, zostały uznane przez papiestwo za równe krucjatom. Niemniej, plany Krzyżaków założenia własnego państwa zakonnego zaczęły zagrażać Królestwu Polskiemu, a to poskutkowało unią polsko - litewską.
Wyprawy krzyżowe a inne krucjaty.
Choć termin "wyprawy krzyżowe" odnosi się zasadniczo do idei odzyskania przez chrześcijan Palestyny i Jerozolimy jako Ziemi Świętej, były jeszcze inne zbrojne wyprawy czy długotrwałe konflikty uznawane przez papieża i Kościół Katolicki za równe swym znaczeniem wyprawom krzyżowym. Są to przede wszystkim trwająca aż do XV wieku rekonkwista Hiszpanii (odzyskiwanie terenów dzisiejszej Hiszpanii i Portugalii zajętych od VIII wieku przez muzułmanów), wojny z poganami zamieszkującymi Europę (Prusami, Litwinami, Jaćwingami - o których wspomniano już wyżej, czy też Słowianami Połabskimi) oraz okrutne wojny prowadzone przeciwko heretykom i innowiercom (Katarzy i Waldensi mieszkający na południu Francji). Miano krucjat zyskały też później zbrojne wystąpienia przeciwko czeskim protestantom - Husytom, a w kolejnych stuleciach - wojny prowadzone z Cesarstwem Turcji.