1. Wymień dwa przykłady znajdujących się w powietrzu czynników oddziaływających szkodliwie na zdrowie człowieka.
2. Obecnie podejmuje się wiele działań, których celem jest niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych. Podaj dwa przykłady niszczenia drobnoustrojów chorobotwórczych.
3. W celu zmniejszenia ryzyka odrzucenia przeszczepu coraz częściej u biorcy stosuje się zabiegi immunosupresyjne (promieniowanie, środki farmakologiczne). Wyjaśnij znaczenie tych zabiegów w celu zwiększania szans przyjęcia przeszczepianych narządów.
4. Stężenie glukozy we krwi jest jednym z parametrów wewnątrzustrojowych podlegających kontroli przez wykształcone w toku ewolucji mechanizmy homeostatyczne. Przedstaw rolę insuliny w mechanizmie regulacji stężenia glukozy we krwi.
5. Ochrona różnorodności genetycznej zwiększa szanse przetrwania gatunku. Podaj przykład sposobu ochrony różnorodności genetycznej.
6. Niedobór wody prowadzi do niebezpiecznych zaburzeń funkcjonowania organizmu człowieka. Przedstaw dwa argumenty uzasadniające słuszność tego stwierdzenia.
7. Rozwiązując odpowiednie krzyżówki genetyczne określ prawidłowy zestaw grup krwi, które mogą wystąpić u dzieci jeżeli matka ma grupę A a ojciec B.
8. Zdefiniuj pojęcia: fenotyp, hemofilia, mutageny, kod genetyczny, heterozygota, mejoza.
9. Organizmy wyższe, do których wprowadzono nowy obcy gen przekazywany następnie pokoleniom zgodnie z prawami dziedziczności nazywamy transgenicznymi.
10. Podaj przykład organizmu transgenicznego oraz wyjaśnij przytaczając jeden argument, dlaczego wielu ludzi sprzeciwia się tworzeniu organizmów transgenicznych. Wysypisko śmieci szpeci krajobraz.
11. Miejskie wysypisko śmieci szpeci krajobraz i jest powodem wielu niedogodności dla mieszkańców najbliższej okolicy. Podaj dwa zagrożenia, jakie stwarzają wysypiska śmieci.
12. Podaj dwa nowotwory, na które najbardziej narażone są kobiety. Używając jednego argumentu, uzasadnij stwierdzenie, że rak wcześniej wykryty jest uleczalny.
13. Wyjaśnij dlaczego w przyrodzie rzadko występują długie łańcuchy pokarmowe składające się na przykład z pięciu ogniw.
14. Podaj podobieństwa i różnice między człowiekiem i małpami człekokształtnymi.
15. Uzasadnij stwierdzenie: materia krąży a energia przepływa przez ekosystem.
16. Dokończ zdania:
a) w związku z AIDS najbardziej boję się..........
b) najczęściej spotykane sytuacje, w których mogę zarazić się HIV to.....
c) Gdybyś dowiedział się, że Twój najbliższy przyjaciel jest chory na AIDS to.....
d) Gdybyś dowiedział się, że jesteś chory na AIDS to.......
e) Gdybyś w przyszłości dowiedział się, że Twój partner seksualny jest chory na AIDS to.....
2. Obecnie podejmuje się wiele działań, których celem jest niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych. Podaj dwa przykłady niszczenia drobnoustrojów chorobotwórczych.
3. W celu zmniejszenia ryzyka odrzucenia przeszczepu coraz częściej u biorcy stosuje się zabiegi immunosupresyjne (promieniowanie, środki farmakologiczne). Wyjaśnij znaczenie tych zabiegów w celu zwiększania szans przyjęcia przeszczepianych narządów.
4. Stężenie glukozy we krwi jest jednym z parametrów wewnątrzustrojowych podlegających kontroli przez wykształcone w toku ewolucji mechanizmy homeostatyczne. Przedstaw rolę insuliny w mechanizmie regulacji stężenia glukozy we krwi.
5. Ochrona różnorodności genetycznej zwiększa szanse przetrwania gatunku. Podaj przykład sposobu ochrony różnorodności genetycznej.
6. Niedobór wody prowadzi do niebezpiecznych zaburzeń funkcjonowania organizmu człowieka. Przedstaw dwa argumenty uzasadniające słuszność tego stwierdzenia.
7. Rozwiązując odpowiednie krzyżówki genetyczne określ prawidłowy zestaw grup krwi, które mogą wystąpić u dzieci jeżeli matka ma grupę A a ojciec B.
8. Zdefiniuj pojęcia: fenotyp, hemofilia, mutageny, kod genetyczny, heterozygota, mejoza.
9. Organizmy wyższe, do których wprowadzono nowy obcy gen przekazywany następnie pokoleniom zgodnie z prawami dziedziczności nazywamy transgenicznymi.
10. Podaj przykład organizmu transgenicznego oraz wyjaśnij przytaczając jeden argument, dlaczego wielu ludzi sprzeciwia się tworzeniu organizmów transgenicznych. Wysypisko śmieci szpeci krajobraz.
11. Miejskie wysypisko śmieci szpeci krajobraz i jest powodem wielu niedogodności dla mieszkańców najbliższej okolicy. Podaj dwa zagrożenia, jakie stwarzają wysypiska śmieci.
12. Podaj dwa nowotwory, na które najbardziej narażone są kobiety. Używając jednego argumentu, uzasadnij stwierdzenie, że rak wcześniej wykryty jest uleczalny.
13. Wyjaśnij dlaczego w przyrodzie rzadko występują długie łańcuchy pokarmowe składające się na przykład z pięciu ogniw.
14. Podaj podobieństwa i różnice między człowiekiem i małpami człekokształtnymi.
15. Uzasadnij stwierdzenie: materia krąży a energia przepływa przez ekosystem.
16. Dokończ zdania:
a) w związku z AIDS najbardziej boję się..........
b) najczęściej spotykane sytuacje, w których mogę zarazić się HIV to.....
c) Gdybyś dowiedział się, że Twój najbliższy przyjaciel jest chory na AIDS to.....
d) Gdybyś dowiedział się, że jesteś chory na AIDS to.......
e) Gdybyś w przyszłości dowiedział się, że Twój partner seksualny jest chory na AIDS to.....
More Questions From This User See All
1. Wymień dwa przykłady znajdujących się w powietrzu czynników oddziaływających szkodliwie na zdrowie człowieka.
kwas siarkowy IV, czy azotowy V w kwaśnych deszczach, dostają się do atmosfery groźne dla zdrowia substancje, które powstają w wyniku spalania
biomasy odpadów
2. Obecnie podejmuje się wiele działań, których celem jest niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych. Podaj dwa przykłady niszczenia drobnoustrojów chorobotwórczych.
Antybiotyki podawane już w czasie choroby
Dezynfekcja np. gazowa - profilaktycznie
3. W celu zmniejszenia ryzyka odrzucenia przeszczepu coraz częściej u biorcy stosuje się zabiegi immunosupresyjne (promieniowanie, środki farmakologiczne). Wyjaśnij znaczenie tych zabiegów w celu zwiększania szans przyjęcia przeszczepianych narządów.
4. Stężenie glukozy we krwi jest jednym z parametrów wewnątrzustrojowych podlegających kontroli przez wykształcone w toku ewolucji mechanizmy homeostatyczne. Przedstaw rolę insuliny w mechanizmie regulacji stężenia glukozy we krwi.
insulina obniza poziom glukozy we krwi ,zachowanie homeostazy glukozy jest ważne dla prawidłowej pracy organizmu, a defekt regulacji stężenia glukozy we krwi jest np. wynikiem cukrzycy
5. Ochrona różnorodności genetycznej zwiększa szanse przetrwania gatunku. Podaj przykład sposobu ochrony różnorodności genetycznej.
ochrona krajobrazu
przebudowa drzewostanu w lasach,
ponownym wprowadzenie do ekosystemu gatunku, który został ongiś z niego wytępiony.
6. Niedobór wody prowadzi do niebezpiecznych zaburzeń funkcjonowania organizmu człowieka. Przedstaw dwa argumenty uzasadniające słuszność tego stwierdzenia.
zaburzona zostaje gospodarka wodna człowieka, odwodnienia mogą doprowadzic nawet do śmierci
7. Rozwiązując odpowiednie krzyżówki genetyczne określ prawidłowy zestaw grup krwi, które mogą wystąpić u dzieci jeżeli matka ma grupę A a ojciec B.
Możliwa grupa krwi dziecka to: A, B, AB lub 0
8. Zdefiniuj pojęcia: fenotyp, hemofilia, mutageny, kod genetyczny, heterozygota, mejoza.
fenotyp jest obrazem genotypu w środowisku, najogólnie to zespół cech danego organizmu
hemofilia to choroba dziedziczna związana z brakiem lub słabym krzepnięciem krwi
mutageny to czynniki powodujące mutacje
kod genetyczny to zapis w DNA charakterystyczny tylko dla danego organizmu
heterozygota- organizm posiadający 2 różne allele tego samego genu i dominujący i recesywny
mejoza to proces-dwa kolejne podziały jąder komórkowych, dzięki którym powstają cztery komórki haploidalne. U zwierząt- powstają gamety,u roślin- zarodniki
9. Organizmy wyższe, do których wprowadzono nowy obcy gen przekazywany następnie pokoleniom zgodnie z prawami dziedziczności nazywamy transgenicznymi.
10. Podaj przykład organizmu transgenicznego oraz wyjaśnij przytaczając jeden argument, dlaczego wielu ludzi sprzeciwia się tworzeniu organizmów transgenicznych.
soja, czy kukurydza modyfikowana genetycznie
ludzie sprzeciwiają sie worzeniu zwierząt transgenicznych, bo mamy wtedy do czynienia z organizmem żywym z uszkodzeniami genetycznymi co stwarza problemy natury etycznej, sprzeciwiają się też klonowaniu zwierząt
Wysypisko śmieci szpeci krajobraz.
11. Miejskie wysypisko śmieci szpeci krajobraz i jest powodem wielu niedogodności dla mieszkańców najbliższej okolicy. Podaj dwa zagrożenia, jakie stwarzają wysypiska śmieci.
np.wysypiska powodują zanieczyszczenia wód powierzchniowych i gruntowych
a także całego środowiska, skupisko gryzoni i ich plaga
12. Podaj dwa nowotwory, na które najbardziej narażone są kobiety. Używając jednego argumentu, uzasadnij stwierdzenie, że rak wcześniej wykryty jest uleczalny.
rak piersi
rak macicy
we wczesnej fazie rozwoju nowotworu, gdy zostanie on wykrety, można usunąc komórki rakowe poprzez naświetlenie i chemię i nie dopuścic, by zaatakował inne narządy, czy liczne przerzuty
13. Wyjaśnij dlaczego w przyrodzie rzadko występują długie łańcuchy pokarmowe składające się na przykład z pięciu ogniw.
Ponieważ łańcuch pokarmowy ma długość, czyli ilość ogniw pokarmowych, która to liczba zależy od wydajności energetycznej poszczególnych ogniw- i tak mamy: konsumentów i reducentów czyli heterotrofy, więc
heterotrofy
biofagi safrofagi
Fitofagi
roślinożerni
mięsożerni
14. Podaj podobieństwa i różnice między człowiekiem i małpami człekokształtnymi.
Podobieństwa to:
-duży ciężar mózgu
-uzębienie
-wszystkożernośc
-podobny okres ciązy i długość życia
-zapadalność na podobne choroby
a różnice to:
-mózg człowieka jest bardziej pofałdowany
-kształt kręgosłupa
-człowiek ma krótsze kończyny górne
-małpy mają węższą i dłuższą miednicę niż człowiek
15. Uzasadnij stwierdzenie: materia krąży a energia przepływa przez ekosystem.
Materia krąży ( np wody), bo rośliny pobierają ją z gleby -woda, związki mineralne, a potem w procesie fotosyntezy przekształcają w związki organiczne, które spożywają zwierzęta i człowiek, co daje im energię
16. Dokończ zdania:
a) w związku z AIDS najbardziej boję się nieodpowiedzialnych ludzi
b) najczęściej spotykane sytuacje, w których mogę zarazić się HIV to kontakty płciowe
c) Gdybyś dowiedział się, że Twój najbliższy przyjaciel jest chory na AIDS to wspierałabyn go psychicznie
d) Gdybyś dowiedział się, że jesteś chory na AIDS to powiedziałabyn o tym najbliższym
e) Gdybyś w przyszłości dowiedział się, że Twój partner seksualny jest chory na AIDS to byłabym z nim pod kontrolą lekarza
2) -niszczenie metodami fizykalnymi
-niszczenie metodami chemicznymi
3) zabiegi immunosupresyjne mają na celu osłbienie aktywności układu odpornościowego, który uznałby przeszczepiony narząd za ciała obce i próbowałby go zniszczyć , poprzez np: wywołanie apoptozy komórek tego narządu. Zabiegi immunosupresyjne zwiększaja szanse przyjęcia przeszczepu poniewaz układ odpornościowy nie wywoła odrzucenia przeszczepu, poprzez próby zniszczenia przeszczepionego narządu.
4) Insulina produkowana jest przez komórki β (komórki beta) wysp trzustki (wyspy Langerhansa). Najważniejszym bodźcem do produkcji insuliny jest poposiłkowe zwiększenie stężenia glukozy we krwi. Dzięki zwiększeniu wytwarzania insuliny i jej wpływowi na komórki efektorowe (miocyty, adipocyty, hepatocyty) zwiększa się transport glukozy do wnętrza komórek, co obniża poziom glukozy we krwi.
Działanie insuliny podlega homeostatycznej kontroli licznych mechanizmów, głównie hormonalnych. Wpływa między innymi na czynność jajników.
5) rozmnażanie - o zmienność rekombinacyjna
6) - Woda stanowi 2/3 organizmu człowieka i jest głównym składnikiem płynów ciała, m. in. krwi i limfy.
-niedobór wody ogranicza prawidłowy rozwój i właściwe funkcjonowanie organizmu, prowadzi do odwodnienia.
Utrata 3% wody powoduje uczucie zmęczenia, ból głowy, zawroty głowy, przegrzanie ciała, większa - zatrzymanie pocenia się i udar cieplny. Przy utracie 10% wody odwodnienie zagraża życiu. Ciężkie wymioty i biegunka stanowią bezpośrednuie zagrożenie życia.
7) krzyzowki w zalaczniku
potomstwo może mieć grupę krwi A,B, AB, 0
8) -fenotyp - zespół wszystkich dostrzegalnych cech organizmu, będący wynikiem współdziałania czynników dziedzicznych oraz warunków środowiska
-hemofilia - dziedziczna choroba krwi, występująca tylko u mężczyzn, polegająca na zaburzeniu krzepnięcia krwi, cechująca się trudnymi do zahamowania krwawieniami powstającymi nawet przy drobnych urazach lub samoistnie; krwawiączka
-mutageny - czynniki zdolne do wywołania mutacji (np. różne typy promieniowania, temperatura, środki chemiczne)
-kod genetyczny - kod zawarty w cząsteczkach kwasu dezoksyrybonukleinowego w jądrze komórkowym, informujący o sekwencji aminokwasów w białku syntetyzowanym w komórce; zapewnia zachowanie właściwości dziedzicznych
-heterozygota - organizm powstały z połączenia się gamet o różnym składzie genetycznym w stosunku do jednej lub większej liczby par genów (np. Aa)
-mejoza - podział jądra komórkowego prowadzący do zmniejszenia się o połowę liczby chromosomów w komórkach potomnych. Mejoza zachodzi w gonadach męskich i żeńskich.
9,10) Przykład: transgeniczne pomidory o przedłużonej trwałości.
Moim zdaniem ludzie sprzeciwiają się organizmom transgenicznym, ponieważ na przykładzie pomidorów mogą one już nie posiadać takiej wartości odżywczej jaką miały przed modyfikacją.
11) - na wysypiskach śmieci znajduje się dużo bakterii i zarazków przez co wybuchają epidemie
-zanieczyszczają gleby i wody podziemne
12) -nowotwór piersi
-nowotwór szyjki macicy
Rak wcześnie wykryty może być uleczalny, ponieważ zauważenie go we wczesnym stadium rozwoju wcale nie świadczy o śmierci a może wskazywać tylko na uleczalną infekcję. Poza tym wczesne wykrycie raka prowadzi do jego leczenia co z kolei hamuje dalsze przerzuty na inne organy.
13) spowodowane jest to dużymi stratami energii na procesy metaboliczne na każdym poziomie troficznym, więc bardzo trudno jest wyżywić drapieżnika szczytowego.
14) Cechy wspólne ludzi i małp człekokształtnych:
-chwytne dłonie, 5 palczasta dłoń i paznokcie
-taki sam układ zębów ( w każdej połowie szczęki 2 siekacze, 1 kieł, 2 przedtrzonowce i 3 trzonowce)
-stadne życie
-genomy człowieka i szympansa składają się w co najmniej 95% z takiej samej informacji genetycznej.
-sekwencje aminokwasowe hemoglobiny ludzkiej i szympansa są identyczne
-wzrok skierowany do przodu
-białka osocza krwi nie różnią sie prawie wcale
-zredukowany, niechwytny ogon (lub jego brak)
-silny rozwój mózgu
Różnice między człowiekiem a małpą człekokształtną:
-dwunożność oraz całkowicie pionowa postawa
-dużo mniejsze owłosienie ciała
-szerokie kości biodrowe
-łukowato wysklepiona stopa ułatwiająca chodzenie
-kły nie wystają poza linię zgryzu
-kończyny górne (ręce) całkowicie pozbawione funcji lokomocyjnej
-większy mózg a co za tym idzie, większa mózgoczaszka
-brak wałów nadoczodołowych
15) Materia w ekosystemie krąży zmieniając tylko swoją postać. Producenci dzięki przeprowadzanej fotosyntezie przekształcają prostą materię nieorganiczną w złożoną materię organiczną bogatą w energię. Ta złożona materia organiczna (biomasa) przechodzi przez łańcuch pokarmowy od producentów przez konsumentów do reducentów, Które ponownie zamieniają obumarłą materię organiczną w prostą materię nieorganiczną (co2, H2O).
Natomiast energia przez ekosystem przepływa ponieważ przechodząc z jednego poziomu troficznego na drugi (np. wtedy gdy krowa jako konsument I rz. zjada trawę jako producenta) część energii zawartej w zjadanej materii jest zużywana przez dany poziom troficzny na utrzymanie się przy życiu i w czasie tej przemiany część energii rozprasza się też w postaci ciepła (II zasada termodynamiki). Dla następnego poziomu troficznego jest już dostępna mniejsza ilość energii niż dla poprzedniego. Konsumenci końcowi (drapieżniki) stanowią zatem pod względem liczebności najmniejszą grupę, najwięcej pod względem liczebności będzie zatem producentów.
16) a) w związku z AIDS najbardziej boję się zakażenia.
b) najczęściej spotykane sytuacje, w których mogę zarazić się HIV to pobieranie krwi tą samą igłą.
c) Gdybyś dowiedziała się, że Twój najbliższy przyjaciel jest chory na AIDS to załamała bym się.
d) Gdybyś dowiedział się, że jesteś chory na AIDS to życie straciłyby dla mnie sens.
e) Gdybyś w przyszłości dowiedział się, że Twój partner seksualny jest chory na AIDS to