1) W Polsce i na świecie zauważono od dawna zanikanie u niektórych dorosłych umiejętności czytania i pisania (wtórny analfabetyzm), mimo że opanowali te czynności w szkole. Określ do jakiej kategorii odruchów nalezą umiejętności czytania i pisania oraz wyjasnij dlaczego? Podaj prawdopodobną przyczynę zaniku tego typu odruchów wsród wtórnych analfabetów. 2) Jeżeli umysł człowieka nie napotyka coraz to nowych wyzwań i przyzwyczaja się do rutynowego działania to sprawność intelektualna człowieka maleje. Zaproponuj szereg przykładów działań człowieka, które umożliwią mu zachowanie dużej sprawności umysłu.
Są to odruchy warunkowe, wyuczone, nabyte, ponieważ czytać i pisać trzeba się nauczyć (odruchy wyuczone); jest to wyższa czynność nerwowa (wyuczona).
Czynności te muszą być utrwalane na drodze ćwiczeń , jeżeli nie są wykonywane, to zanikają.
1. Umiejętność pisania i czytania to odruchy warunkowe, ponieważ procesy ich nauki związane są z dwoma rodzajami bodźców: wzrokowymi i akustycznymi. Działanie tych bodźców powoduje, że wytworzone przez nie podrażnienia przenoszą się łukiem odruchowym do odpowiednich ośrodków w korze mózgowej, wprawiając je w stan pobudzenia. Wykształca się połączenie nerwowe reagujące na dane zjawisko. Zanik tego typu odruchów może być spowodowany brakiem treningu. Odruchy warunkowe należy bowiem trenować, wzmacniać, aby nie zanikły. Jeżeli przestaniemy czytać książki i pisać, połączenie nerwowe zaczyna słabnąć, aż w końcu powoli zanika. Tak dzieje się właśnie z umiejętnością pisania i czytania.
2. Czytanie książek, które rozwija wyobraźnię i wzbogaca słownictwo, rozwiązywanie krzyżówek, rebusów, zagadek.