I. Geneza pieśni religijnych w językach narodowych. - wierszowane utwory słowno-muzyczne wyrażające treści religijne od początku chrześcijań-stwa (przejęte z innych kultur) ściśle związane z obrzędami i liturgią. - podstawowym gatunkiem – hymn (uroczysta i podniosła pieśń pochwalna). - Hilary z Poitiers (IV w.), Ambroży (IV w.), Aureliusz Prudencjusz Klemens (IV/V w.). - pieśniarstwo kościelne: liturgiczne i pozaliturgiczne (paraliturgiczne). - u ludów romańskich małe zapotrzebowanie na pieśni w językach narodowych (zbliżenie do łaciny). - tropy we Francji i Germanii. - w Niemczech: Kirleis, Leise i Rufe. - na Słowiańszczyźnie – Kyrie eleison krlesu, do Polski „kierlesz”.
II. U źródeł pieśni religijnej w języku polskim. - pierwszy śpiew w Polsce łaciński śpiew gregoriański. - mały udział ludności w nabożeństwach. - raczej kultura ustna, tylko wyjątkowo spisywano dokumenty. - dopiero w XII w. udokumentowane istnienie utworów religijnych w języku polskim. - przed XIV w. recytowane modlitwy śpiew.
III. Społeczno-kulturowe uwarunkowania rozwoju średniowiecznej pieśni religijnej w języku polskim. - XII i XIII w. dochodzi do głosu religijność masowa. - duży wkład zakonu franciszkańskiego w rozwój pieśni ludowych (zwłaszcza upodobanie so-bie obrazu Matki pod krzyżem). - XVI w. bł. Ładysław z Gielniowa („Żołtarz”, szereg pieśni o Męce Pańskiej i Matce Boskiej). - śpiewanie pieśni po kazaniu zamiast psalmów łacińskich. - działalność tercjarzy i świeckich bractw kościelnych. - XIV i XV w. zmiany ekonomiczno-społeczne: wojny (np. 100-letnia), konflikt chłopów i panów, epidemie, głód ( biczownicy, doloryzm – klęski społeczne ujmowane w kategorii religijnej + patos. - waganci XIII w. (trubadurzy, w Polsce przeważnie zubożali żacy). - dramat liturgiczny i misteria religijne (największy rozwój XII i XIII w.).
IV. Główne formy gatunkowe średniowiecznej pieśni religijnej w języku polskim. - tropy: uzupełniają główne teksty liturgiczne. - Bogurodzica – konglomerat tropów pochodzących z różnych czasów, trzy części – 1. najstarsza XIII w., 2. pieśń wielkanocna, 3. pieśń pasyjna, hymn państwowy (1 i 2 część w XIV w., a 3. przez XV i XVI w., modlitwa za króla). - tropy wielkanocne: - Chrystus z martwych wstał jest – ok. XIII w., pod wpływem pieśni niemieckiej, od-działywanie czeskiego, od połowy XV w. dodano 2. i następne zwrotki, ruchomy zestaw tropów, dostosowany do zwyczajów i praktyk poszczególnych regionów, ostatnia, 7., zwrotka na wzór łaciński, wykonywane na przemian. - Przez twe z martwy wstanie – XIV w., brak wzorów łacińskich, niemieckich i czes-kich, równocześnie z pieśnią wielkanocną Bogurodzicy lub wcześniej, wymienny człon „z martwy wstanie” na „Wniebowstąpienie” i „Ducha zesłanie”. - Wesoły nam dzień nastał – parafraza łacińskiego tropu i XIV-wiecznej pieśni nie-mieckiej i czeskiej, ok. XV w. - sekwencje: najbardziej rozwinięty rodzaj tropów, samodzielne utwory, pieśni pochwalne na cześć święta, wezwanie do uczczenia ( modlitwa), zachowanych 6 z setek. - Żale Matki Boskiej pod krzyżem – wywodzi się z wielkopiątkowych dramatów liturgicz-nych i misteriów pasyjnych, prawdopodobnie fragment widowiska pasyjnego, kunsztowna kompozycja i ludowa prostota, najwybitniejszy utwór polskiej liryki średniowiecznej. - Posłał przez anjoły – łacińska XII w., polska połowa XV w. na święto Zwiastowania do mszy roratniej, bracia „roratyści” śpiewali ją przez cały rok. - łacińska „Grates nunc omnes” – niedokładny polski przekład, rozszerzony ok. XV w. „Dziękujmy wszyćcy” i dokładny krótki „Dzięki już wszytcy oddajmy Panu Bogu” XVI w. - Przydzi, Duchu Święty, k nam – XVI w., przekład łacińskiej sekwencji z XII w., na Zie-lone Świątki. - hymny procesyjne: pieśni na cześć Boga, według ustalonych wzorów metrycznych, z trady-cji antycznej, ścisłe kanony stylistyczno-językowe, najczęściej fragmenty dramatów liturgicznych. - Chwała, sława, wszelka (...)
I. Geneza pieśni religijnych w językach narodowych.
- wierszowane utwory słowno-muzyczne wyrażające treści religijne od początku chrześcijań-stwa (przejęte z innych kultur) ściśle związane z obrzędami i liturgią.
- podstawowym gatunkiem – hymn (uroczysta i podniosła pieśń pochwalna).
- Hilary z Poitiers (IV w.), Ambroży (IV w.), Aureliusz Prudencjusz Klemens (IV/V w.).
- pieśniarstwo kościelne: liturgiczne i pozaliturgiczne (paraliturgiczne).
- u ludów romańskich małe zapotrzebowanie na pieśni w językach narodowych (zbliżenie do łaciny).
- tropy we Francji i Germanii.
- w Niemczech: Kirleis, Leise i Rufe.
- na Słowiańszczyźnie – Kyrie eleison krlesu, do Polski „kierlesz”.
II. U źródeł pieśni religijnej w języku polskim.
- pierwszy śpiew w Polsce łaciński śpiew gregoriański.
- mały udział ludności w nabożeństwach.
- raczej kultura ustna, tylko wyjątkowo spisywano dokumenty.
- dopiero w XII w. udokumentowane istnienie utworów religijnych w języku polskim.
- przed XIV w. recytowane modlitwy śpiew.
III. Społeczno-kulturowe uwarunkowania rozwoju średniowiecznej pieśni religijnej w języku polskim.
- XII i XIII w. dochodzi do głosu religijność masowa.
- duży wkład zakonu franciszkańskiego w rozwój pieśni ludowych (zwłaszcza upodobanie so-bie obrazu Matki pod krzyżem).
- XVI w. bł. Ładysław z Gielniowa („Żołtarz”, szereg pieśni o Męce Pańskiej i Matce Boskiej).
- śpiewanie pieśni po kazaniu zamiast psalmów łacińskich.
- działalność tercjarzy i świeckich bractw kościelnych.
- XIV i XV w. zmiany ekonomiczno-społeczne: wojny (np. 100-letnia), konflikt chłopów i panów, epidemie, głód ( biczownicy, doloryzm – klęski społeczne ujmowane w kategorii religijnej + patos.
- waganci XIII w. (trubadurzy, w Polsce przeważnie zubożali żacy).
- dramat liturgiczny i misteria religijne (największy rozwój XII i XIII w.).
IV. Główne formy gatunkowe średniowiecznej pieśni religijnej w języku polskim.
- tropy: uzupełniają główne teksty liturgiczne.
- Bogurodzica – konglomerat tropów pochodzących z różnych czasów, trzy części – 1. najstarsza XIII w., 2. pieśń wielkanocna, 3. pieśń pasyjna, hymn państwowy (1 i 2 część w XIV w., a 3. przez XV i XVI w., modlitwa za króla).
- tropy wielkanocne:
- Chrystus z martwych wstał jest – ok. XIII w., pod wpływem pieśni niemieckiej, od-działywanie czeskiego, od połowy XV w. dodano 2. i następne zwrotki, ruchomy zestaw tropów, dostosowany do zwyczajów i praktyk poszczególnych regionów, ostatnia, 7., zwrotka na wzór łaciński, wykonywane na przemian.
- Przez twe z martwy wstanie – XIV w., brak wzorów łacińskich, niemieckich i czes-kich, równocześnie z pieśnią wielkanocną Bogurodzicy lub wcześniej, wymienny człon „z martwy wstanie” na „Wniebowstąpienie” i „Ducha zesłanie”.
- Wesoły nam dzień nastał – parafraza łacińskiego tropu i XIV-wiecznej pieśni nie-mieckiej i czeskiej, ok. XV w.
- sekwencje: najbardziej rozwinięty rodzaj tropów, samodzielne utwory, pieśni pochwalne na cześć święta, wezwanie do uczczenia ( modlitwa), zachowanych 6 z setek.
- Żale Matki Boskiej pod krzyżem – wywodzi się z wielkopiątkowych dramatów liturgicz-nych i misteriów pasyjnych, prawdopodobnie fragment widowiska pasyjnego, kunsztowna kompozycja i ludowa prostota, najwybitniejszy utwór polskiej liryki średniowiecznej.
- Posłał przez anjoły – łacińska XII w., polska połowa XV w. na święto Zwiastowania do mszy roratniej, bracia „roratyści” śpiewali ją przez cały rok.
- łacińska „Grates nunc omnes” – niedokładny polski przekład, rozszerzony ok. XV w. „Dziękujmy wszyćcy” i dokładny krótki „Dzięki już wszytcy oddajmy Panu Bogu” XVI w.
- Przydzi, Duchu Święty, k nam – XVI w., przekład łacińskiej sekwencji z XII w., na Zie-lone Świątki.
- hymny procesyjne: pieśni na cześć Boga, według ustalonych wzorów metrycznych, z trady-cji antycznej, ścisłe kanony stylistyczno-językowe, najczęściej fragmenty dramatów liturgicznych.
- Chwała, sława, wszelka (...)
Nie jestem pewna czy to jest dobrze:)