W systemie dwójkowy (binarnym) do zapisu liczb wykorzystuje się dwie cyfry: 0 i 1, a w systemie trójkowym trzy cyfry: 0, 1 i 2. W każdym systemie pozycyjnym o wartości cyfry stanowi pozycja, na której ona stoi.
Np. w systemie dwójkowym cyfrę stojącą na pierwszej pozycji mnożymy przez 2⁰, a cyfrę na drugiej pozycji mnożymy razy 2¹ itd., czyli podstawą pozycji są kolejne potęgi liczby 2.
Aby zapisać liczbę w systemie dwójkowym (trójkowym) wystarczy dzielić tę liczbę przez 2 (przez 3) tak długo, aż zostanie liczba jeden, ją też dzielimy i przy każdym dzieleniu zapisywać resztę z tego dzielenia. Potem zapisujemy reszty w odwrotnej kolejności jako ciąg cyfr.
W systemie dwójkowy (binarnym) do zapisu liczb wykorzystuje się dwie cyfry: 0 i 1, a w systemie trójkowym trzy cyfry: 0, 1 i 2. W każdym systemie pozycyjnym o wartości cyfry stanowi pozycja, na której ona stoi.
Np. w systemie dwójkowym cyfrę stojącą na pierwszej pozycji mnożymy przez 2⁰, a cyfrę na drugiej pozycji mnożymy razy 2¹ itd., czyli podstawą pozycji są kolejne potęgi liczby 2.
Aby zapisać liczbę w systemie dwójkowym (trójkowym) wystarczy dzielić tę liczbę przez 2 (przez 3) tak długo, aż zostanie liczba jeden, ją też dzielimy i przy każdym dzieleniu zapisywać resztę z tego dzielenia. Potem zapisujemy reszty w odwrotnej kolejności jako ciąg cyfr.
System dwójkowy:
10₁₀ = ?
I sposób
10 : 2 = 5 reszty 0
5 : 2 = 2 reszty 1
2 : 2 = 1 reszty 0
1 : 2 = 0 reszty 1
10₁₀ = 1010₂
II sposób:
10₁₀ = 8 + 2 = 2³ + 2¹ = 1·2³ + 0·2² + 1·2¹ + 0·2⁰ = 1010₂
37₁₀ = ?
37: 2 = 18 reszty 1
18 : 2 = 9 reszty 0
9 : 2 = 4 reszty 1
4 : 2 = 2 reszty 0
2 : 2 = 1 reszty 0
1 : 2 = 0 reszty 1
37₁₀ = 100101₂
37₁₀ = 32 + 5 = 32 + 4 + 1 = 2⁵ + 2² + 2⁰ = 1·2⁵ + 0·2⁴ + 0·2³ + 1·2² + 0·2¹ + 1·2⁰ = 100101₂
101₁₀ = ?
101 : 2 = 50 reszty 1
50 : 2 = 25 reszty 0
25 : 2 = 12 reszty 1
12 : 2 = 6 reszty 0
6 : 2 = 3 reszty 0
3 : 2 = 1 reszty 1
1 : 2 = 0 reszty 1
101₁₀ =1100101₂
101₁₀ = 64 + 37 = 64 + 32 + 5 = 64 + 32 + 4 + 1 = 2⁶ + 2⁵ + 2² + 2⁰ = 1·2⁶ + 1·2⁵ + 0·2⁴ + 0·2³ + 1·2² + 0·2¹ + 1·2⁰ = 1100101₂
69₁₀ = ?
69 : 2 = 34 reszty 1
34 : 2 = 17 reszty 0
17 : 2 = 8 reszty 1
8 : 2 = 4 reszty 0
4 : 2 = 2 reszty 0
2: 2 = 1 reszty 0
1 : 2 = 0 reszty 1
69₁₀ = 1000101₂
69₁₀ = 64 + 5 = 64 + 4 + 1 = 2⁶ + 2² + 2⁰ = 1·2⁶ + 0·2⁵ + 0·2⁴ + 0·2³ + 1·2² + 0·2¹ + 1·2⁰ = 1000101₂
18₁₀ = ?
18 : 2 = 9 reszty 0
9 : 2 = 4 reszty 1
4 : 2 = 2 reszty 0
2 : 2 = 1 reszty 0
1 : 2 = 0 reszty 1
18₁₀ = 10010₂
18₁₀ = 16 + 2 = 2⁴ + 2¹ = 1·2⁴ + 0·2³ + 0·2² + 1·2¹ + 0·2⁰= 10010₂
System trójkowy:
10₁₀ = ?
10 : 3 = 3 reszty 1
3 : 3 = 1 reszty 0
1 : 3 = 0 reszty 1
10₁₀ = 101₃
10₁₀ = 9 + 1 = 3² + 3⁰ = 1·3² + 0·3¹ + 1·3⁰ = 101₃
37₁₀ = ?
37 : 3 = 12 reszty 1
12 : 3 = 4 reszty 0
4 : 3 = 1 reszty 1
1 : 3 = 0 reszty 1
37₁₀ = 1101₃
37₁₀ = 27 + 10 = 27 + 9 + 1 = 3³ + 3² + 3⁰ = 1·3³ + 1·3² + 0·3¹ + 1·3⁰ = 1101₃
101₁₀ = ?
101 : 3 = 33 reszty 2
33 : 3 = 11 reszty 0
11 : 3 = 3 reszty 2
3 : 3 = 1 reszty 0
1 : 3 = 0 reszty 1
101₁₀ = 10202₃
101₁₀ = 81 + 20 = 81 + 9 + 9 + 2 = 81 + 2·9 + 2 = 3⁴ + 2·3² + 2·3⁰ = 1·3⁴ + 0·3³ + 2·3² + 0·3¹ + 2·3⁰ = 10202₃
69₁₀ = ?
69 : 3 = 23 reszty 0
23 : 3 = 7 reszty 2
7 : 3 = 2 reszty 1
2 : 3 = 0 reszty 2
69₁₀ = 2120₃
69₁₀ = 27 + 42 = 27 + 27 + 15 = 2·27 + 9 + 6 = 2·27 + 9 + 2·3 = 2·3³ + 3² + 2·3¹ = 2·3³ + 1·3² + 2·3¹ + 0·3⁰ = 2120₃
18₁₀ = ?
18 : 3 = 6 reszty 0
6 : 3 = 2 reszty 0
2 : 3 = 0 reszty 2
18₁₀ = 200₃
18₁₀ = 2·9 = 2·3² = 2·3² + 0·3¹ + 0·3⁰ = 200₃