Question

Wypisz po trzy cechy budowy człowieka, które pozwalają zaliczyć go do

a) strunowców

b) kręgowców

c) naczelnych

Answer 1

Podobieństwa. Ciało ssaków składa się z głowy, tułowia, dwóch par kończyn, przednich i tylnych, oraz z ogona, który może być na zewnątrz niewidoczny. U ludzi brak jest zewnętrznego ogona, występuje on jednak w formie szczątkowej jako zakończenie kręgosłupa, podobnie jak to ma miejsce u niektórych małp.
     W głowie ssaka wyróżniamy część mózgową i część twarzową, która może być albo wydłużona na kształt paszczy, np. u wilka, albo też krótka, np. u kota. U człowieka część twarzowa jest wyraźnie cofnięta pod część mózgową.
     Najlepiej rozwinięty mózg mają spośród wszystkich kręgowców zwierzęta ssące. Człowiek przewyższa pod tym względem wszystkie pozostałe ssaki. Zwróćmy uwagę na następujący przykład.
     Ciężar ciała dorosłego człowieka wynosi ok. 70 kg, ciężar jego mózgu - ok. 1500 g.
     Ciężar ciała konia wynosi ok. 450 kg, ciężar jego mózgu, ok. 500 g. Ponadto człowiek ma znacznie silniej rozwinięte  półkule mózgowe, zwłaszcza zaś  korę mózgową. Powierzchnia mózgu zwiększona jest znacznie dzięki silnemu jej pofałdowaniu.
     Gdy obejrzysz pod światło skórę na przedramieniu, dostrzeżesz liczne włoski. Skóra człowieka, tak jak innych ssaków, jest owłosiona, jest to jednak owłosienie słabe. Włosy na naszej głowie są szczególnie gęste i obfite.
     Istnieją ssaki mniej owłosione niż człowiek, np. słonie lub walenie.
     Podobnie jak i wszystkie ssaki  -  człowiek ma także gruczoły mleczne. Noworodki ludzkie w pierwszych okresach życia żywią się wydzieliną gruczołów mlecznych swych matek.
     Różnice. Najważniejsze różnice budowy między człowiekiem a pozostałymi ssakami wynikają z wyprostowanej postawy i dwunożnego chodu oraz silnie rozwiniętego mózgu u ludzi.

 
Sylwetka ptaka z wyrysowanymi kośćmi kończyny tylnej. Strzałka wskazuje ugięcie w stawie kolanowym

 
Postawa dwunożna kangura. Strzałki wskazują staw kolanowy i piętę


 
Magot, małpa żyjąca na Gibraltarze. Strzałka wskazuje ugięcie kończyny w stawie kolanowym


  

Małpa człekokształtna, zwana gibbonem, poruszająca się na ziemi dwunożnie z uniesionymi kończynami przednimi. Strzałka wskazuje ugięcie w stawie kolanowym i piętę


Spośród wszystkich istot żywych jedynie człowiek ma postawę rzeczywiście dwunożną i ustawioną pionowo.

     Dorosły człowiek ma kończyny górne (ręce) krótsze od dolnych (nogi). Obie pary kończyn u niemowlęcia ludzkiego są mniej więcej równej długości. Długość kończyn przednich małp człekokształtnych najbardziej podobnych do ludzi przewyższa znacznie długość kończyn tylnych.

  
 Sylwetka człowieka z wrysowanymi kośćmi kończyny dolnej. Strzałka wskazuje kończynę wyprostowaną w stawie kolanowym


 
Niemowlę ma kończyny równej długości



     Rozrost mózgu  ludzkiego powoduje powiększenie czaszki i uwypuklenie wysokiego czoła.
     Człowiek ma dobrze rozwinięty nos i niezbyt szerokie usta z rąbkiem czerwieni wargowej, której nie widzimy u zwierząt. Twarz ludzka może przybierać różne wyrazy. Nawet u małp, odznaczających się żywą mimiką, nie spotkamy tak dużej ruchliwości twarzy.
     Zdolności chwytne kończyny górnej człowieka przewyższają w sposób nieporównywalny te same zdolności kończyn małpich, cała zaś ręka człowieka jest krótsza i szersza, kciuk grubszy i silniejszy, pozostałe zaś palce są ruchliwsze i zwinniejsze.