Question

Wyjaśnij pojęcia:

-czasy saskie

-sejm niemy

-oswiecenie

-komisja edukacji narodowej

-sejm skonfederowany

-prawa kardynalne

-konfederacja barska

-rada nieustajaca

-sejm wielki

-konstytucja

-straz praw

-konfederacja targowicka

-insurekcje

-kosynierzy

-rzez pragi

-uniwersal polaniecki

-Virtuti Militari

-treambuła

Dzieki wielkie :)

Answer 1

Preambuła --> uroczysty wstęp do konstytucji

order Virtuti Militari --> w Polsce to najwyższe odznaczenie, które można dostać za działania wojskowe. Nadawane od czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego - 1792 r. 

uniwersał połaniecki --> dokument wydany w 1794 roku przez Tadeusza Kościuszkę, który gwarantował wolność osobistą chłopom

rzeź Pragi --> obrona Warszawy w trakcie trwania insurekcji kościuszkowskiej (1794 r.), która skończyła się klęską Polaków z cesarską Rosją. 

kosynierzy --> formacja wojskowa czasów insurekcji kościuszkowskiej, którą tworzyli chłopi wyposażeni w kosy

insurekcja --> to inaczej powstanie o charakterze zbrojnym 

konfederacja targowicka --> spisek bogatej warstwy szlacheckiej, która współpracowała z carską Rosją, zawiązany w 1792 roku. Skierowany był wprowadzonej rok wcześniej Konstytucji 3 Maja oraz reformą, które były wprowadzane przez Sejm Wielki. 

straż praw --> organ, który został wprowadzony w Konstytucji 3 Maja w 1791 roku, który miał zastępować Radę Nieustającą 

konstytucja --> najważniejsza ustawa (zasadnicza) w państwie, która określa normy, zasady i prawo 

Sejm Wielki (inaczej Sejm Czteroletni) --> sejm walny, który obradował latach 1788-1792 r.

Rada Nieustająca --> najważniejszy organ administracyjny w państwie, który został utworzony w wyniku reform sejmu z 1775 roku. W skład wchodził król, 18 posłów i 18 senatorów. 

prawa kardynalne --> zbiór zasad demokracji szlacheckiej (gwarantowały m.in. 
--> możliwość liberum veto
--> nietykalność osobistą szlachty 
--> możliwość wypowiedzenia posłuszeństwa monarsze 

sejm skonfederowany --> sejm obradujący pod węzłem konfederacji, gdzie nie obowiązywała zasada jednomyślności (dzięki temu liberum weto nie mogło zerwać obrad) 

KEN (Komisja Edukacji Narodowej) --> organ, który miał kontrolować i kształtować edukację i oświatę w Polsce; utworzony z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1773 r.

Oświecenie --> okres w kulturze i sztuce, który stawiał na poznanie rozumowe i gloryfikacje nauki; przypadał na drugą połowę XVIII w. i początek XIX w.

Sejm Niemy --> sesja z sejmu, który obradował w 1717 roku (niemy --> dlatego, że posłowie nie mogli głosować, w obawie przed zerwaniem obrad)

czasy saskie --> okres rządów Augusta II Mocnego i Augsta III Sasa w Polsce (1697 - 1763 r.) z wyłączeniem okresu panowania S. Leszczyńskiego