Najstarsze zapożyczenia językowe: Cesarz - z łac. - zapożyczenie z okresu przed przyjęciem chrześcijaństwa. Łacińska podstawa została zapożyczona za pośrednictwem języka Gotów i stała się określeniem władzy. Pop - za pośrednictwem języków germańskich. Do XV w. był jedną z nazw duchownego. Dziś Pop to duchowny kościoła prawosławnego. Ksiądz - z germańskiego, jest polskim przekształceniem greckiego wyrazu "kunnigs", wódz, władca. W staropolszczyźnie oznaczał dostojnika świeckiego. Zapożyczenia wyrazowe dominowały przede wszystkim w słownictwie okresu staro i średniopolskiego. Okres staropolski - na słownictwo największy wpływ w tym okresie miały języki: Czeski za pośrednictwem, którego nasz język wzbogacił się o wyrazy związane z: - sprawami wiary, religii (kościół, ołtarz, msza, opat) - sprawami politycznymi i kulturalnymi - wpływy powodowały zmianę fonetycznej postaci wyrazów polskich (wiesiele - wesele, sierce - serce) - innymi zakresami tematycznymi - wyrazy "kmieć" oznaczały człowieka poddanego, wieśniaka, od XIV w. oznaczały człowieka niższego stanu. Wpływy z czeskiego zamierają w XVI w. Przestaje on być językiem wzorcem w związku z renesansowym przekonaniem o ważności języka polskiego. Niemiecki - zapożyczenia z tego języka pojawiają się w XII i XV w. w związku z osadnictwem niemieckim na ziemiach polskich, dotyczy: - gospodarki, np. celnik, koszt, murarz - sądownictwa, np. czynsz, hołd - organizacji miast i wsi, np. gmina, wójt, rynek, bruk - wojska, np.: żołnierz, rycerz Najstarsze zapożyczenia z niemieckiego występują do dziś, np: chleb, deska, kościół, lekarz, misa, wino. Okres średniopolski - w tym okresie nasze kontakty z innymi krajami znacznie się rozszerzyły, zatem zwiększyła się grupa języków przekazująca nam swoje słownictwo. Łaciński - stał się językiem elity intelektualnej, kościoła, dyplomacji, administracji, np.: akademia, akt, recepta, aparat, kolumna Węgierski - (XIVw.) za panowania Batorego, np.: czekan, dobosz, giermek, orszak Ruski - (XV-XVIw.) za panowania Jagiellonów, np. chłystek, hołota, serdak, chwat Tatarski - w związku z walkami, np.: basza, buława, kobza, kajdany, ułan Niemiecki - zapoczątkowany w XVII w. i trwały do końca XVI w. Włoski - (XVI - XVIIw.) dzięki kontaktom z uniwersytetami, dzięki małżeństwu Zygmunta Starego z Boną. Pożyczki dotyczą: sztuki, rozrywki, ubiorów, ogrodów, wojska, kuchni, np: bank, bankiet, fraszka, kalafior, szpada, torf Francuskiego - (XVIIw.) głównie na dworze królewskim, ale zapożyczenia nie są liczne: awangarda, batalia, batalion, fryzjer, szarża nasiliły się w XVII w. za panowania Sasów, w okresie oświecenia francuski panował w strefach dyplomacji i arystokracji.
Najstarsze zapożyczenia językowe:
Cesarz - z łac. - zapożyczenie z okresu przed przyjęciem chrześcijaństwa. Łacińska podstawa została zapożyczona za pośrednictwem języka Gotów i stała się określeniem władzy.
Pop - za pośrednictwem języków germańskich. Do XV w. był jedną z nazw duchownego. Dziś Pop to duchowny kościoła prawosławnego.
Ksiądz - z germańskiego, jest polskim przekształceniem greckiego wyrazu "kunnigs", wódz, władca. W staropolszczyźnie oznaczał dostojnika świeckiego.
Zapożyczenia wyrazowe dominowały przede wszystkim w słownictwie okresu staro i średniopolskiego.
Okres staropolski - na słownictwo największy wpływ w tym okresie miały języki:
Czeski za pośrednictwem, którego nasz język wzbogacił się o wyrazy związane z:
- sprawami wiary, religii (kościół, ołtarz, msza, opat)
- sprawami politycznymi i kulturalnymi - wpływy powodowały zmianę fonetycznej postaci wyrazów polskich (wiesiele - wesele, sierce - serce)
- innymi zakresami tematycznymi - wyrazy "kmieć" oznaczały człowieka poddanego, wieśniaka, od XIV w. oznaczały człowieka niższego stanu. Wpływy z czeskiego zamierają w XVI w. Przestaje on być językiem wzorcem w związku z renesansowym przekonaniem o ważności języka polskiego.
Niemiecki - zapożyczenia z tego języka pojawiają się w XII i XV w. w związku z osadnictwem niemieckim na ziemiach polskich, dotyczy:
- gospodarki, np. celnik, koszt, murarz
- sądownictwa, np. czynsz, hołd
- organizacji miast i wsi, np. gmina, wójt, rynek, bruk
- wojska, np.: żołnierz, rycerz
Najstarsze zapożyczenia z niemieckiego występują do dziś, np: chleb, deska, kościół, lekarz, misa, wino.
Okres średniopolski - w tym okresie nasze kontakty z innymi krajami znacznie się rozszerzyły, zatem zwiększyła się grupa języków przekazująca nam swoje słownictwo.
Łaciński - stał się językiem elity intelektualnej, kościoła, dyplomacji, administracji, np.: akademia, akt, recepta, aparat, kolumna
Węgierski - (XIVw.) za panowania Batorego, np.: czekan, dobosz, giermek, orszak
Ruski - (XV-XVIw.) za panowania Jagiellonów, np. chłystek, hołota, serdak, chwat
Tatarski - w związku z walkami, np.: basza, buława, kobza, kajdany, ułan
Niemiecki - zapoczątkowany w XVII w. i trwały do końca XVI w.
Włoski - (XVI - XVIIw.) dzięki kontaktom z uniwersytetami, dzięki małżeństwu Zygmunta Starego z Boną. Pożyczki dotyczą: sztuki, rozrywki, ubiorów, ogrodów, wojska, kuchni, np: bank, bankiet, fraszka, kalafior, szpada, torf
Francuskiego - (XVIIw.) głównie na dworze królewskim, ale zapożyczenia nie są liczne: awangarda, batalia, batalion, fryzjer, szarża nasiliły się w XVII w. za panowania Sasów, w okresie oświecenia francuski panował w strefach dyplomacji i arystokracji.