Question

Wskaż różnicę i podobieństwa w zaświatach Dantego ("Boska Komedia") i zaświatach Homera.

Answer 1

U Homera jest to bowiem, świat tylko leżący na krańcach świata doczesnego, uu Wergiliusza zaś jest to już świat podziemny, do którego wejście znajduje się w mrocznych i bagnistych okolicach jeziora Awernus. Notabene w starożytności za wejścia do państwa Hadesu uważano wszelkie miejsca bagniste. Również u Dantego piekło ma kształt zwężającego się w dół stożka położonego pod ziemią; jedynie czyściec i raj, z racji swych funkcji, znajdują się w górze.

Dusza u Dantego to byt samodzielny, odrębny od ciała, której jednak zasadniczym celem jest połączenie się z ciałem i uformowanie pełnego bytu ludzkiego. Dusza po śmierci odczuwa to, co ciało. Może przybierać kształty podpadające pod percepcję zmysłów. Dusza i ciało oddziaływają jednak na siebie wzajemnie. Dusza, przekazana przez Boga w określonym momencie bytu, gdy ciało zdolne jest robić użytek z rozumu, determinuje pełnię życia. Po śmierci otrzymuje ona postać niematerialną, podobną do postaci cielesnej, dlatego może odczuwać wrażenia zmysłowe.


U Dantego po raz pierwszy spotykamy się z jedną bramą - wspólnym wejściem do wszystkich części zaświatów. Piekło Dantego dzieli się na dziewięć kręgów, umieszczanych za zwężającym się stopniowo w dół stożku wraz ze zwiększającą się ilością bądź wielkością grzechów popełnionych przez znajdujące się tam dusze. Pierwszym kręgiem jest tzw. Limbo - miejsce pobytu dusz szlachetnych, które żyły w czasach pogańskich. Nie są one nękane mękami fizycznymi, raczej psychicznymi. Panuje tu smutek, tęsknota i zaduma, a nie strach, trwoga i męczarnie. W drugim kręgu sędzią jest Minos, który bada grzechy przybyłych dusz. Tu już zaczynają się męki fizyczne. W tym kręgu znajdują się ci, którzy zmarli z miłości. W następnych kręgach kolejno przebywają ci, którzy zostali potępieni za obżarstwo, skąpstwo, rozrzutność (pogrążeni są w Styksie), gwałtowność. W szóstym kręgu są heretycy znajdujący się na cmentarzu z płonącymi grobami. Przed szóstym kręgiem znajdują się wrota miasta Disa, których bronią Furie i demony. Siódmy krąg jest miejscem pobytu gwałtowników; składa się on z trzech rejonów, w których przebywają ci, którzy wystąpili przeciwko bliźnim, samym sobie (samobójcy zamknięci są w zaroślach, nad którymi krążą Harpie), przeciwko Bogu (bluźniercy leżą na plecach na gorącym piasku, nękani są ustawicznym ogniem, który pada na nich z góry). Strażnikiem tego kręgu jest Minotaur. Potępieńcy zanurzeni są w rzece Flegeton wypełnionej gorącą krwią. Ósmy krąg dzieli się na dziesięć czeluści, w których przebywają kolejno stręczyciele i uwodziciele (pilnują ich diabli, biegają oni w przeciwnych kierunkach), pochlebcy zanurzeni w kale, symoniacy (czyli kupczący świętościami) tkwiący w dziurach skalnych, wróżbici, którzy chodzą tyłem z wykręconą twarzą, oszuści pogrążeni w jeziorze wrzącej smoły, obłudnicy uginający się pod ciężarem kapy z ołowiu, złodzieje kąsani przez węże, zamieniający się w gady, zdradzieccy doradcy, których dusze ogarniają płomienie, schizmatycy i siewcy niezgody z okaleczonymi członkami ciała i ciągle odnawiającymi się ranami, fałszerze pieniędzy, słów oraz alchemicy dręczeni trądem i wrzodami, a także ci, którzy dla osiągnięcia korzyści materialnych podawali się za kogoś innego - sprawiający wrażenie oszalałych. W dziewiątym kręgu zdrajcy tkwią w studni strzeżonej przez gigantów. Anteusz przenosi poetów na grzbiecie na dno ostatniego kręgu, który składa się z czterech rejonów. Noszą one nazwy od imion czterech zdrajców: w rejonie Kaina przebywają zdrajcy rodzin i bliskich, w rejonie Antenowa zostali umieszczeni zdrajcy polityczni, Ptolemea jest miejscem tych, którzy nadużyli zaufania innych, a Giudecca tych, którzy zdradzili swoich dobroczyńców. Potępieńcy zanurzeni są w lodzie po policzki. Króluje tutaj Lucyfer pogrążony całkowicie w lodzie, w którego trzech paszczach znajdują się najwięksi zdrajcy ludzkości: Judasz Iskariota, Brutus i Kasjusz.




Dante w swoim utworze przedstawił piekło jako karę za popełnione grzechy. Utwór pełen jest alegorii grzechu i pokus. Wizja zaświatów odpowiada światopoglądowi średniowiecza i renesansu. Szczególnie w dobie średniowiecza człowieka interesowało życie po śmierci. Motywem przewodnim tej epoki był motyw dance macabre.Po zaświatach Dantego oprowadza duch Wergiliusza, który był mistrzem i mentorem Dantego. Alighieri w pełni oddaje się jego uwagom i z ciekawością oraz zafascynowaniem poznaje nieznane miejsca. W utworze tym występuje wiele wątków fantastycznych, które służą pobudzeniu zmysłów odbiorcy oraz bardziej plastycznemu ujęciu tematu. Poeta w swoim dziele zastosował wiele wyrażeń ekspresywnych oraz kunsztowną formę, odwoływał się też wielokrotnie do kontekstów antycznych, co jest z pewnością cechą renesansową utworu. Cechy takie jak: dydaktyzm, potępienie grzeszników, kierowanie uwagi ku sprawom ostatecznym to nieliczne elementy zgodne z duchem średniowiecza.