Question

Ukształtowanie się systemu komunistycznego w Polsce po II wojnie światowej.
OBJĘTOŚĆ OD 1 DO 2 KARTEK A4

Answer 1

Sposób kształtowania się komunistycznego systemu władzy w krajach Europy Środkowej i Południowej po II wojnie światowej:
 inkorporacja (Litwa, Łotwa, Estonia) – ponowne wkroczenie Armii czerwonej na terytorium danego państwa umożliwiało przywrócenie komunizmu, który wprowadzony został po raz pierwszy w 1940 r.: kraje te zostają ponownie włączone do ZSRR jako socjalistyczne republiki
 eksport rewolucji – przeprowadzenie w atmosferze terroru i strachu sfałszowanych wyborów (umożliwiała to przebywająca na terenie danego kraju Armia Czerwona; w wyniku wyborów władzę obejmowali komuniści (Bułgaria, Czechosłowacja, Polska, Rumunia, Węgry)
 lokalna rewolucja komunistyczna – władzę zdobywała partyzantka komunistyczna, która podejmując walkę zbrojną z okupantem w czasie II wojny światowej umocniła własną pozycję; po objęciu władzy przeprowadzano radykalne reformy polityczne i społeczne (Jugosławia – Josip Broz-Tito, Albania – Erwer Hodza)
Kominform (Biuro Informacyjne Partii Komunistycznych i Robotniczych – IX 1947 r, Szklarska Poręba):
- ingerencja Stalina w życie polityczne partii komunistycznych
- bezkrytyczne narzucanie doświadczeń radzieckich we wszystkich krajach socjalistycznych (np.: przymusowej kolektywizacji)
- poddanie państw socjalistycznych ścisłej kontroli ZSRR
- narzucanie celów działań i ich realizacji rządom komunistycznym przez Stalina
- usuwanie z władz partii i rządu jakichkolwiek przejawów opozycji wobec narzuconej przez ZSRR (1948-49: Węgry, Bułgaria, Czechosłowacja)
Plan Marshalla
 Okoliczności powstania
- konieczność odbudowy gospodarczej Europy (łącznie z Niemcami) – chaos gospodarczy i nędza, powstałych w wyniku wojny światowej
- odbudowa gospodarcza Europy jedną z dróg obrony przed komunizmem
- warunkiem uzyskania pomocy jest nieobecność komunistów w rządzie
- koszty pomocy określają państwa zainteresowane
- okres realizacji: 1948-51 (koszt 15,5 mld. $)
- ZSRR odrzucił plan Marshalla i zmusił do takiego samego postępowania państwa będące jego wpływem (obawa przed utratą wpływów w tych krajach)
 Skutki:
- rekonstrukcja gospodarki kapitalistycznej w Europie Zach.
- ożywienie gospodarki w następstwie eksportu amerykańskiego kapitału
- zniwelowanie gospodarczych i ekonomicznych następstw wojny
- podniesienie stopy życiowej społeczeństwa
- plan sprzyjał procesom integracji zachodnioeuropejskiej, głownie militarnej
- usunięcie komunistów z rządów francuskiego i włoskiego