W zdaniu złożonym współrzędnie zdania składowe (tzw. zdania współrzędne) nie określają się wzajemnie. Jedno zdanie składowe nie wynika z treści drugiego i może istnieć osobno (np. Jem obiad i czytam gazetę. - Jem obiad. Czytam gazetę.).
Rodzaje zdań złożonych współrzędnie można najłatwiej określić po spójnikach, jakie łączą zdania składowe:
Łączne - czynności współistnieją ze sobą, tzn. występują w jednakowym czasie i przestrzeni (np. Zuzia jest zdolna i uczy się dobrze.). spójniki: "i", "a", "oraz", "ani", "ni", "jak", "też", "jakże", "także", "tudzież" lub bezspójnikowo (przecinek).wykres: __1__....__2__Rozłączne - zdania składowe wykluczają się wzajemnie (np. Odwiedzę kolegów albo pójdę na spacer.). spójniki: "albo", "lub", "czy", "bądź"wykres: __1__<....>__2__Wynikowe - jedna czynność wynika z drugiej (np. Andrzej jest pilny, więc w szkole ma dobre oceny.). spójniki: "więc", "zatem", "toteż", "dlatego",wykres: __1__>....>__2__Przeciwstawne - czynności przeciwstawiają się sobie (np. Turyści byli już zmęczeni, ale nie chcieli robić postoju.). spójniki: "ale", "lecz", "a", "jednak", "zaś", "natomiast", "chociaż"wykres: __1__>....<__2__Synonimiczne - czynności wynikają jedna z drugiej (np. Ciągle dzwonią, czyli chcą to szybko załatwić.). spójniki: "czyli", "to jest", "to znaczy"wykres: __1__..=..__2__
W zdaniu złożonym współrzędnie zdania składowe (tzw. zdania współrzędne) nie określają się wzajemnie. Jedno zdanie składowe nie wynika z treści drugiego i może istnieć osobno (np. Jem obiad i czytam gazetę. - Jem obiad. Czytam gazetę.).
Rodzaje zdań złożonych współrzędnie można najłatwiej określić po spójnikach, jakie łączą zdania składowe:
Łączne - czynności współistnieją ze sobą, tzn. występują w jednakowym czasie i przestrzeni (np. Zuzia jest zdolna i uczy się dobrze.). spójniki: "i", "a", "oraz", "ani", "ni", "jak", "też", "jakże", "także", "tudzież" lub bezspójnikowo (przecinek).wykres: __1__....__2__Rozłączne - zdania składowe wykluczają się wzajemnie (np. Odwiedzę kolegów albo pójdę na spacer.). spójniki: "albo", "lub", "czy", "bądź"wykres: __1__<....>__2__Wynikowe - jedna czynność wynika z drugiej (np. Andrzej jest pilny, więc w szkole ma dobre oceny.). spójniki: "więc", "zatem", "toteż", "dlatego",wykres: __1__>....>__2__Przeciwstawne - czynności przeciwstawiają się sobie (np. Turyści byli już zmęczeni, ale nie chcieli robić postoju.). spójniki: "ale", "lecz", "a", "jednak", "zaś", "natomiast", "chociaż"wykres: __1__>....<__2__Synonimiczne - czynności wynikają jedna z drugiej (np. Ciągle dzwonią, czyli chcą to szybko załatwić.). spójniki: "czyli", "to jest", "to znaczy"wykres: __1__..=..__2__