Question

Temat : Podstawowe reguły dziedziczenia genów. Genetyczne uwarunkowanie płci. Cechy sprzężone z płcią.

Uczę się na sprawdzian i mam prośbę :) Czy mógłby ktoś napisać po 2 przykłady z tematu i rozwiązać :) Ps. Niech w jednym z przykładów będzie też grupa krwi :)

Answer 1

Dziedziczenie płci:
P: XX  *  XY
Gamety: X, X  *  X, Y
Krzyżówka:
|_/._|_X__|_Y_|
|_X_|_XX.|_XY|
|_X_|_XX.|_XY|
Fenotyp: 50% kobieta (XX) i 50% mężczyzna.
Genotyp: 2 XX i 2 XY.

Dziedziczenie chorób sprzężonych z płcią odbywa się na zasadzie przechodzenia genów wraz z chromosomem płci, jednak u mężczyzn chromosom Y nie przenosi genów- dlatego mężczyzna nie może być nosicielem. Przy chromosomie Y piszemy "(-)".

Choroby daltonizm i hemofilia dziedziczą się w sposób recesywny, czyli homozygota recesywna odpowiada za powstanie choroby, a heterozygota za nosicielstwo.

1.
Skrzyżowano zdrową kobietę, której ojciec był chory na daltonizm ze zdrowym mężczyzną. Jakie będzie prawdopodobieństwo urodzenia chorego dziecka? Podaj zapis fenotypowy i genotypowy.

Oznaczenia:
X(D)X(D)- zdrowa kobieta
X(D)X(d)- zdrowa kobieta lecz nosicielka
X(D)Y(-)- zdrowy mężczyzna
X(d)Y(-)- chory mężczyzna

To samo tyczy się w przypadku literki H lub h- przy hemofilii.

P: X(D)X(d)  *  X(D)Y(-)
Gamety: X(D), X(d)  *  X(D), Y(-)
Krzyżówka:
|__/__|__X(D)___|__Y(-)__|
|_X(D)|_X(D)X(D)|_X(D)Y(-)|
|_X(d)|_X(D)X(d)._X(d)Y(-).|
Fenotyp: 25% zdrowa kobieta, 25% zdrowa nosicielka, 25% zdrowy mężczyzna  i 25% chory mężczyzna.
Genotyp: 1 X(D)X(D), 1 X(D)X(d), 1 X(D)Y(-) i 1 X(d)Y(-).

Prawdopodobieństwo urodzenia chorego dziecka wynosi 25%.

2.
Skrzyżowano zdrową kobietę, której ojciec był chory na daltonizm z chorym mężczyzną. Oblicz prawdopodobieństwo urodzenia chorego dziecka. Podaj zapis fenotypowy i genotypowy.

Oznaczenia pominę, bo w 1. zadaniu są.

P: X(D)X(d)  *  X(d)Y(-)
Gamety: X(D), X(d)  *  X(d), Y(-)
Krzyżówka:
|__/__|__X(d)__|__Y(-)__|
|_X(D)|_X(D)X(d)|_X(D)Y(-)|
|_X(d)|_X(d)X(d)|_X(d)Y(-)|
Fenotyp: 25% zdrowa nosicielka, 25% chora kobieta, 25% zdrowy mężczyzna i 25% chory mężczyzna.
Genotyp: 1 X(D)X(d), 1 X(d)X(d), 1 X(D)Y(-) i 1 X(d)Y(-).

Prawdopodobieństwo urodzenia chorego dziecka wynosi 50%.

3.
Skrzyżowano zdrową kobietę, której matka była chora na hemofilie ze zdrowym mężczyzną, którego ojciec był chory na hemofilie. Oblicz prawdopodobieństwo urodzenia zdrowego dziecka. Podaj zapis fenotypowy i genotypowy.

P: X(H)X(h)  * X(H)Y(-) (mężczyzna dostaje chromosom X od matki, więc nie będzie chory)
Gamety: X(H)X(h)  * X(H)Y(-)
Krzyżówka:
|__/__|__X(H)__|__Y(-)__|
|_X(H)|_X(H)X(H)|_X(H)Y(-)|
|_X(h)|_X(H)X(h)|_X(h)Y(-)|
Fenotyp: 25% zdrowa kobieta, 25% zdrowa nosicielka, 25% zdrowy mężczyzna i 25% chory mężczyzna.
Genotyp: 1 X(H)X(H), 1 X(H)X(h), 1 X(H)Y(-) i 1 X(h)Y(-).

Prawdopodobieństwo urodzenia zdrowego dziecka wynosi 50%.

Dziedziczenie grup krwi dziedziczy się za pośrednictwem liter "I", należy pamiętać, że grupa krwi 0 jest recesywna w stosunku do pozostałych grup krwi i posiada małą literkę "i" w zapisie genotypowym.

1.
Skrzyżowano kobietę o grupie krwi 0 z mężczyzną o grupkę krwi AB. Podaj możliwe grupy krwi dziecka. Podaj zapis fenotypowy i genotypowy.

Oznaczenia:
I(A)I(A)- homozygota grupy krwi A
I(A)i(0)- heterozygota grupy krwi A
I(B)I(B)- homozygota grupy krwi B
I(B)i(0)- heterozygota grupy krwi B
I(A)I(B)- homozygota grupy krwi AB
i(0)i(0)- homozygota grupy krwi 0

P: i(0)i(0)  x  I(A)I(B)
Gamety: i(0), i(0)  x  I(A), I(B)
Krzyżówka:
|_/__|__I(A)_.|__I(B)_|
|_i(0)|_I(A)i(0)|_I(B)i(0)|
|_i(0)|_I(A)i(0)|_I(B)i(0)|
Fenotyp: 50% dzieci grupa krwi A i 50% grupa krwi B.
Genotyp: 2 I(A)i(0) i 2 I(B)i(0).

Dzieci tej pary mogą mieć grupę krwi A lub B.

2.
Skrzyżowano matkę z grupą krwi AB z mężczyzną o nieznanej grupie krwi. Dziecko tej pary ma grupkę krwi 0. Jaką może mieć grupę krwi ojciec? Podaj zapis fenotypowy i genotypowy.

Oznaczenia pominę.

P: I(A)I(B)  x  I(A)i(0)
Gamety: I(A), I(B)  x  I(A), i(0)
Krzyżówka:
|__/__|__I(A)__|__i(0)__|
|_I(A)_|_I(A)I(A)|_I(A)i(0)|
|_I(B)_|_I(A)I(B)|_I(B)i(0)|
Fenotyp: 50% dzieci z grupą krwi A, 25% dzieci z grupą krwi AB i 25% dzieci z grupą krwi B.
Genotyp: 1 I(A)I(A), 1 I(A)i(0), 1 I(A)I(B) i 1 I(B)i(0).

Ojciec nie może mieć grupy krwi A.

P: I(A)I(B)  x  I(B)i(0)
Gamety: I(A), I(B)  x  I(B), i(0)
Krzyżówka:
|__/__|__I(B)__|__i(0)__|
|_I(A)_|_I(A)I(B)|_I(A)i(0)|
|_I(B)_|_I(B)I(B)|_I(B)i(0)|
Fenotyp: 25% dzieci z grupą krwi AB, 25% dzieci z grupą krwi A i 50% dzieci z grupą krwi B.
Genotyp: 1 I(A)I(B), 1 I(A)i(0), 1 I(B)I(B) i 1 I(B)i(0).

Ojciec nie może mieć grupy krwi B.

P: I(A)I(B)  x  i(0)i(0)
Gamety: I(A), I(B)  x  i(0), i(0)
Krzyżówka:
|__/__|__i(0)__|__i(0)__|
|_I(A)_|_I(A)i(0)|_I(A)i(0)|
|_I(B)_|_I(B)i(0)|_I(B)i(0)|
Fenotyp: 50% dzieci z grupą krwi A i 50% dzieci z grupą krwi B.
Genotyp: 2 I(A)i(0) i 2 I(B)i(0).

Ojciec nie może mieć grupy krwi 0.

ODPOWIEDŹ: Dziecko jest adoptowane lub jest z pierwszego małżeństwa ojca.

Zadania do poćwiczenia:
1. Skrzyżowano chorą kobietę na daltonizm ze zdrowym mężczyzna. Oblicz prawdopodobieństwo urodzenia zdrowych dzieci. Podaj zapis fenotypowy i genotypowy.
2. Skrzyżowano zdrową kobietę, której matka była chora na hemofilie ze zdrowym mężczyzną, którego matka była nosicielką hemofilii. Oblicz prawdopodobieństwo urodzenia chorego dziecka. Podaj zapis fenotypowy i genotypowy.
3. Skrzyżowano zdrową kobietę o grupie krwi AB, której ojciec był chory na hemofilie z chorym mężczyzną na hemofilie o grupie krwi B. Oblicz prawdopodobieństwo urodzenia chorego dziecka z grupą krwi A. Podaj zapis fenotypowy i genotypowy.

Jakby coś, to pytaj. :)