Question

Sztuka romańska w Polsce. - - Sztuka gotycka w Polsce. - - - - -

Answer 1

Sztuka romańska w Polsce:

W Polsce jest to najstarsza sztuka, związana z początkami państwowości, stąd często jej surowsza i prostsza forma - przeważnie spotykamy u nas małe kościoły salowe kryte stropem, z prosto zamkniętym prezbiterium. Architektura romańska w Polsce kształtowała się pod wpływami niemieckimi i czeskimi. Początek rozwoju sztuki romańskiej przypada na okres po restytucji monarchii przez Kazimierza I Odnowiciela w 1038- 1058r. W XI w. Powstały, zachowane w niewielkim stopniu, katedry: w Poznaniu, II katedra w Gnieźnie i dwuchórowa II katedra w Krakowie, kościoły Benedyktynów w Tyńcu i Mogilnie, kolegiata Św. Andrzeja w Krakowie. Jej moment szczytowy to XII wiek, powstały wówczas kolegiaty w Kruszwicy, Opatowie, Tumie koło Łęczycy, kościoły: Kanoników Regularnych w Czerwińsku i Norbertanek w Strzelnie, niewielkie kościoły możnowładcze z emporą po stronie zachodniej (Żarnów, Inowłódz); okres schyłkowy przypada na pierwszą połowę XIII wieku. Największy rozmach miało budownictwo realizowane przez cystersów (Wąchock, Koprzywnica, Sulejów) i odmienne stylistycznie na Śląsku (Trzebnica); w tym czasie powstały pierwsze budowle ceglane (kościół Św. Jakuba w Sandomierzu); najwybitniejsze dzieła rzeźbiarskie to dekoracja portalu w Czerwińsku, tympanony fundacyjne ze Strzelna, Wrocławia i Trzebnicy, a przede wszystkim kolumny z kościoła Norbertanek w Strzelnie oraz brązowe Drzwi Gnieźnieńskie. Do unikatowych dzieł zaliczana jest ryta i impastowana posadzka w krypcie kolegiaty wiślickiej. W dwóch polach otoczonych bordiurą ozdobioną ornamentem o motywach roślinnych i zwierzęcych przedstawiono po modlące się trzy postacie. W polu bliżej ołtarza przedstawia kapłana o otoczeniu starca i chłopca. Obok widnieje napis: Ci pragną być deptani, aby kiedyś móc wznieść się do gwiazd. Na drugim polu wyryto postać mężczyzny, kobiety i dziecka. Najprawdopodobniej jest to fundator posadzki z żoną i synem. Płyta wykonana jest z gipsu a ryty wypełnia masa barwiona węglem drzewnym.

Sztuka gotycka w Polsce

Malarstwo w dobie gotyku rozwijało się na terenie Polski równolegle do architektury i rzeźby: mniejsza liczba zabytków z XIII i początków XIV w. spowodowana jest zapewne późniejszymi zniszczeniami, zwłaszcza malarstwa ściennego. Malarstwo gotyckie dzieli się na kilka rodzajów, różniących się techniką, przeznaczeniem i funkcją, Malarstwo książkowe występuje przez cały okres gotyku. Były to zwykle żywoty świętych, modlitewniki ale także księgi liturgiczne, Iluminacje wykonywane były na lub na papierze techniką wodną, przy użyciu farb kryjących lub rysowane piórkiem i często lawowane. Malarstwo ścienne związane było ściśle z architekturą. Miało różny charakter: czysto dekoracyjny, jak polichromia w węższym znaczeniu, czyli nadanie barwy elementom architektonicznym lub też pokrycie ich motywami ornamentalnymi. Technika witrażowa (polegająca na przycinaniu odpowiednich do rysunku ornamentu czy przedmiotu przedstawienia, kawałków barwnego szkła oprawianego w ołów) w znacznym stopniu warunkowała artystyczną formę dzieła. W witrażach istotne znaczenie miała wielkość przedstawień decydujących o ich czytelności. Malarstwo deskowe, zwane też tablicowym lub sztalugowym, było właściwie jedynym samodzielnym rodzajem malarstwa. Malarstwo deskowe było z reguły malarstwem figuralnym , zarówno gdy przedstawiało pojedyncze postacie, zespoły m sceny. Nazwa jego pochodzi od podłoża, na którym w warstwie gruntu umieszczano właściwe malowidło. Podłożem tym była deska. Malowano techniką temperową. Z malarstwem łączył się rysunek i grafika. Rysunek nie uzyskał w dobie gotyku znaczenia samodzielnej gałęzi sztuki z wyjątkiem iluminacji. Malarstwo gotyckie powstawało przede wszystkim na zamówienie świeckich. Jego tematyka była początkowo religijna. W końcu wieku XIII malarstwo reprezentowało fazę późnoromańską. Stan zachowania dzieła utrudnia ocenę stylu, wydaje się jednak że rysunek konturowy, wewnętrzny nie miał tu znaczenia dominującego, że dzisiejsze płasko kładzione nasycone kolorem plamy były pierwotne malarsko modelowe, a iluzja plastyczności była większa. Iluminacje „Żywota św. Jadwigi” to znakomity przykład idealizującego, przepojonego mistycyzmem stylu: wysmukłe bezcielesne postacie, okryte szatami o wyraźnie określonym skanonizowanym schemacie sfałdowań. W zupełnie inny świat wprowadzają nas malowidła w Małujowicach, których twórca pozostawał w bliskich związkach z mistrzem Teodorykiem, nadwornym malarzem cesarza Karola IV.

Answer 2

Sztuka romańska

Rotunda św. Gotarda w Strzelinie

Kaplica zamkowa św. Mikołaja w Cieszynie

Kościół św. Idziego w Inowładzu

opactwo benedyktyńskie w Tyńcu

 

Sztuka gotycka

Ratusz Staromiejski w Toruniu

Kolegiata św. Krzyża i sw.Bartłomieja ww Wrocławiu

Kamienica Kopernika w Toruniu

Kościół Mariacki w Krakowie

 

Proszę i liczę na naj :D pozdrawiam :D