słabienie Rzeczpospolitej ma swe źródła w wojnach XVII w. Przyczyniły się one do:
Kryzysu politycznego
Umocnił pozycje ………………………… kosztem władzy królewskiej, doprowadził do zubożenia średniej ……………………………….
Upadku gospodarczego ziem polskich
Olbrzymie zniszczenia, wyludnienie ….. ………. i upadek handlu
Kryzysu wyznaniowego i kulturalnego – walka z Rosjanami (prawosławnymi), Szwedami (luteranami), Turkami i Tatarami (muzułmanami) umocniła w szlachcie polskiej przekonanie o znaczeniu Rzeczypospolitej jako o przedmurzu chrześcijaństwa.
Kryzysu władzy
Uznanie ……………………. veto „źrenicą wolności szlacheckiej” – umocnienie się magnaterii, która wykorzystywała liberum …………… do zrywania sejmów zgodnie z własnym interesem rodowym
dalsze ograniczenie władzy królewskiej – każda próba umocnienia władzy centralnej uznawana była za zamach na wolność szlachecką
zwiększenie władzy hetmanów
brak funduszy na ……………..dla wojska ( => ciągłe bunty i rokosze nieopłaconych oddziałów)
szlachta i magnateria stanowiły prawo we własnych majątkach
magnateria, która kontrolowała część sejmików ziemskich, skupiła znaczną władzę w obrębie własnych …………………………. brak silnej i potężnej, dobrze wyposażonej ……………………..
Kryzys gospodarczy
wieś
zniszczenie wsi – spalenie wiosek, wytrzebienie zwierząt hodowlanych, spalenie płodów rolnych zmniejszenie areału ziem uprawnych nawet o połowę
wyludnienie wsi – przypisanie tych co pozostali do ziemi
uwstecznienie narzędzi rolnych i technik uprawy roli
upadek rynku wewnętrznego – nie ma nadwyżek do sprzedaży
wzrost konkurencji rolnictwa rosyjskiego i angielskiego spowodował zahamowanie popytu na polskie zboże
miasta
większość miast została zdobyta i zniszczona
agraryzacja mniejszych miast (upadek rynku wewnętrznego zmusił mieszczan do uprawy roli)
zmniejszenie produkcji rzemieślniczej na potrzeby wsi
upadek handlu wewnętrznego
skutki – gospodarka polska legła w gruzach.
Magnateria nie wprowadziła zmian, które pomogły by podnieść się jej z upadku. Nadal stosowano system ………………… – pańszczyźniany, zwiększając wymiar ………………………………….; jednak wydajność produkcji malała, gdyż …………………………. nie był zainteresowany podniesieniem wydajności pracy. Obawiano się również wzrostu znaczenia mieszczaństwa. Upadek wsi doprowadził do upadku handlu, a co za tym idzie ……………………………….. Konieczne były gruntowne reformy gospodarcze.
Odpowiedź:
1.-
2.-
3.-
4.ludności
5.liberum
6.veto
7.-
8.-
9.-
10.-
11.pańszczyzny
12.-
13.upadek miast
Wyjaśnienie: