Temat: Utopia to doskonałosc. (czas realizacji – 1 lekcja) Cele szczegółowe: poznanie fragmentu twórczosci Ignacego Krasickiego rozumienie, czym jest utopijnosc kształcenie postaw społecznych Materiał: podrecznik: I. Krasicki, Swiat zepsuty, s. 251–252 Mikołaja Doswiadczynskiego przypadki, s. 248 słownik synonimów Tok lekcji: 1. Praca z tekstem, analiza. Lekcje, której przedmiotem bedzie rozumienie, czym jest utopia, rozpoczynamy od lektury fragmentu satyry Swiat zepsuty Ignacego Krasickiego. Prace nad lektura nalezy tak poprowadzic, aby uchwycic cechy charakterystyczne dla gatunku oraz istotne elementy tresci. W tym celu nalezy przypomniec funkcje, jakie pełnia pytania retoryczne, kwantyfikatory wiekszosciowe (nadto, wszedzie, pełno), wyliczenia (np. nierzad, rozpusta, wystepki szkaradne), słownictwo wartosciujace (np. bezbozne, zuchwałe) czy hiperbole (rwa krewni łup sierocy, łzy wdów pija zdrajce). Nalezy tez wykonac pierwsza czesc zadania 1/250. 2. Próba wejscia w relacje z tekstem, dyskusja i cwiczenia w grupie. Druga czesc pytania 1/250 powinna stanowic temat dyskusji, w której uczniowie wyraza swój poglad na temat współczesnej rzeczywistosci, swoich obaw, nadziei. Temat dyskusji moze brzmiec: Czy nasz swiat jest swiatem zepsutym? W trakcie dyskusji uczniowie skrytykuja zapewne nadmiar oczekiwan kierowanych pod ich adresem, ograniczenia narzucane przez rodzine i szkołe, ale niewatpliwie skrytykuja takze problemy społeczne – biede, bezrobocie, polityczne – wojny, konflikty etniczne, obyczajowe – zepsucie elit politycznych, jezyka. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 66 Propozycje scenariuszy lekcji Aby dyskusja nie przerodziła sie w czcza gadanine, w któryms jej momencie proponujemy utworzenie „sztabów zaradczych”. W tym celu powołujemy 4-osobowe zespoły. Kazdy sztab składa sie z: premiera odpowiedzialnego za naprawe panstwa, straznika moralnosci, przedstawiciela skrajnej opozycji wzgledem premiera i anarchisty. Poszczególne role nie powinny byc przydzielone, mozna je rozlosowac. Grupy maja stworzyc wspólny, niekoniecznie realny „Plan naprawy panstwa”. Odczytanie propozycji ujawni zapewne marzenia młodziezy o lepszym swiecie, zaangazowanie w wymyslanie ulepszen, a takze utopijnosc niektórych pomysłów. Na koniec tej czesci lekcji nalezy wypunktowac pomysły, które z gruntu sa nierealne do wykonania, i polecic uczniom, by znalezli w słowniku synonimy słowa nierealny. Wsród nich pojawi sie pojecie utopia. 3. Szukanie elementów utopii. Informujemy uczniów, ze Ignacy Krasicki nie tylko krytykował, ale pisał tez teksty, w których zawarł wizje społeczenstwa idealnego. Wyjasniajac główna idee powiesci, prosimy, by uczniowie przeczytali fragment Mikołaja Doswiadczynskiego przypadków i odszukali tresci, które poswiadczyłyby osobliwosc zachowan Nipuanczyków (odrzucenie narzedzia, które mogłoby stanowic zagrozenie – nierealna łagodnosc, zbytnia, prawie zabobonna ostroznosc wobec nowego narzedzia). 4. Praca domowa. Napisz rozprawke na temat: Komu potrzebna jest utopia? Naucz sie na pamiec fragmentu satyry Swiat zepsuty w taki sposób, abys w swojej recytacji wyeksponował postawe autora. Temat: Doskonałosc to niewola! (czas realizacji – 1 lekcja) Cele szczegółowe: poznanie fragmentów twórczosci Tomasza More’a i Tommaso Campanelli czytanie tekstu krytycznego uswiadomienie zagrozen wynikajacych z bezwzglednosci idei budowanie systemu aksjologicznego Materiał: podrecznik: T. More, Utopia, s. 249 T. Campanella, Miasto Słonca, s. 249 J. Szacki, Krytyka Utopii, s. 250 Tok lekcji: 1. Praca z tekstem. Aby ponownie wprowadzic uczniów w temat utopii, przypominamy najciekawsze propozycje poprawy panstwa z poprzedniej lekcji. Nastepnie proponujemy uczniom, aby przeczytali fragmenty Utopii Tomasza More’a i Miasto Słonca Tommaso Campanelli i na tej podstawie, wchodzac w role Wielkiego
Temat: Utopia to doskonałosc. (czas realizacji – 1 lekcja) Cele szczegółowe: poznanie fragmentu twórczosci Ignacego Krasickiego rozumienie, czym jest utopijnosc kształcenie postaw społecznych Materiał: podrecznik: I. Krasicki, Swiat zepsuty, s. 251–252 Mikołaja Doswiadczynskiego przypadki, s. 248 słownik synonimów Tok lekcji: 1. Praca z tekstem, analiza. Lekcje, której przedmiotem bedzie rozumienie, czym jest utopia, rozpoczynamy od lektury fragmentu satyry Swiat zepsuty Ignacego Krasickiego. Prace nad lektura nalezy tak poprowadzic, aby uchwycic cechy charakterystyczne dla gatunku oraz istotne elementy tresci. W tym celu nalezy przypomniec funkcje, jakie pełnia pytania retoryczne, kwantyfikatory wiekszosciowe (nadto, wszedzie, pełno), wyliczenia (np. nierzad, rozpusta, wystepki szkaradne), słownictwo wartosciujace (np. bezbozne, zuchwałe) czy hiperbole (rwa krewni łup sierocy, łzy wdów pija zdrajce). Nalezy tez wykonac pierwsza czesc zadania 1/250. 2. Próba wejscia w relacje z tekstem, dyskusja i cwiczenia w grupie. Druga czesc pytania 1/250 powinna stanowic temat dyskusji, w której uczniowie wyraza swój poglad na temat współczesnej rzeczywistosci, swoich obaw, nadziei. Temat dyskusji moze brzmiec: Czy nasz swiat jest swiatem zepsutym? W trakcie dyskusji uczniowie skrytykuja zapewne nadmiar oczekiwan kierowanych pod ich adresem, ograniczenia narzucane przez rodzine i szkołe, ale niewatpliwie skrytykuja takze problemy społeczne – biede, bezrobocie, polityczne – wojny, konflikty etniczne, obyczajowe – zepsucie elit politycznych, jezyka. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 66 Propozycje scenariuszy lekcji Aby dyskusja nie przerodziła sie w czcza gadanine, w któryms jej momencie proponujemy utworzenie „sztabów zaradczych”. W tym celu powołujemy 4-osobowe zespoły. Kazdy sztab składa sie z: premiera odpowiedzialnego za naprawe panstwa, straznika moralnosci, przedstawiciela skrajnej opozycji wzgledem premiera i anarchisty. Poszczególne role nie powinny byc przydzielone, mozna je rozlosowac. Grupy maja stworzyc wspólny, niekoniecznie realny „Plan naprawy panstwa”. Odczytanie propozycji ujawni zapewne marzenia młodziezy o lepszym swiecie, zaangazowanie w wymyslanie ulepszen, a takze utopijnosc niektórych pomysłów. Na koniec tej czesci lekcji nalezy wypunktowac pomysły, które z gruntu sa nierealne do wykonania, i polecic uczniom, by znalezli w słowniku synonimy słowa nierealny. Wsród nich pojawi sie pojecie utopia. 3. Szukanie elementów utopii. Informujemy uczniów, ze Ignacy Krasicki nie tylko krytykował, ale pisał tez teksty, w których zawarł wizje społeczenstwa idealnego. Wyjasniajac główna idee powiesci, prosimy, by uczniowie przeczytali fragment Mikołaja Doswiadczynskiego przypadków i odszukali tresci, które poswiadczyłyby osobliwosc zachowan Nipuanczyków (odrzucenie narzedzia, które mogłoby stanowic zagrozenie – nierealna łagodnosc, zbytnia, prawie zabobonna ostroznosc wobec nowego narzedzia). 4. Praca domowa. Napisz rozprawke na temat: Komu potrzebna jest utopia? Naucz sie na pamiec fragmentu satyry Swiat zepsuty w taki sposób, abys w swojej recytacji wyeksponował postawe autora. Temat: Doskonałosc to niewola! (czas realizacji – 1 lekcja) Cele szczegółowe: poznanie fragmentów twórczosci Tomasza More’a i Tommaso Campanelli czytanie tekstu krytycznego uswiadomienie zagrozen wynikajacych z bezwzglednosci idei budowanie systemu aksjologicznego Materiał: podrecznik: T. More, Utopia, s. 249 T. Campanella, Miasto Słonca, s. 249 J. Szacki, Krytyka Utopii, s. 250 Tok lekcji: 1. Praca z tekstem. Aby ponownie wprowadzic uczniów w temat utopii, przypominamy najciekawsze propozycje poprawy panstwa z poprzedniej lekcji. Nastepnie proponujemy uczniom, aby przeczytali fragmenty Utopii Tomasza More’a i Miasto Słonca Tommaso Campanelli i na tej podstawie, wchodzac w role Wielkiego