Question

Przykłady rzeźby polodowcowej na terenie polskii. POMOCY!!!

Answer 1

Formami krajobrazu polodowcowego, wyróżniającymi ten obszar na Niżu Polskim są moreny czołowe (=usypywane wały, pagóry morenowe w czasie postoju lądolodu u jego czoła; materiał budujący to glina zwałowa, piaski, żwiry, głazy narzutowe różnej wielkości), które mają wygląd wałów lub wzgórz ciągnących się zwykle wzdłuż czoła lodowca. Wzgórza moren czołowych tworzą najwyższe wzniesienia Niżu Polskiego: Wieżyca (329m), Dylewska Góra (312m), Szeskie Wzgórza (309m).
Na północ od moren czołowych znajduje się teren lekko falisty lub równinny moreny dennej (=to masa gliniasto - gruzowa, którą przesuwający się lodowiec żłobi podłoże i w efekcie pogłębia dolinę; dlatego też z pierwotnie V - kształtnych górskich dolin rzecznych powstają doliny o przekroju litery U; przeobrażone przez lodowiec doliny mają strome zbocza i wklęsłe dna). Natomiast na południe od moren czołowych rozciągają się piaszczyste pola sandrowe (=rozległe pola piasków, powstałe, gdy wody wypływające spod lądolodu oraz pochodzące z topnienia jego czoła wypłukiwały z moren czołowych piasek). Do najbardziej znanych sandrów należą: Augustowski, Tucholski (Brdy).
Charakterystycznym elementem krajobrazu młodoglacjalnego są rynny polodowcowe (=formy powierzchniowe Ziemi, powstające pod powierzchnią lodowca na skutek erozji wód podlodowcowych; tworzą ciąg zagłębień o różnych rozmiarach i głębokościach, nawiązujący do biegu i siły erozyjnej rzeki podlodowcowej; po ustąpieniu lodowca rynny polodowcowe są wypełnione martwym lodem, co zapobiega zasypaniu przez morenę denną lub piaski sandrowe; po wytopieniu lodu najniższe części zajmują jeziora rynnowe). Rynny polodowcowe są powszechne w północnej i środkowej Polsce. Do jezior rynnowych należą m.in.: Jeziorak, Gopło, Wigry, Jezioro Raduńskie. Obok rynien polodowcowych powstały w zagłębieniach moreny dennej jeziora o urozmaiconej linii brzegowej i niewielkiej głębokości (Śniardwy i Mamry).
Na obszarze moreny dennej zlodowacenia północnopolskiego występują również specyficzne formy krajobrazu polodowcowego: drumliny (=zespoły wydłużonych wzgórz ciągnących się w kierunku prostopadłym do czoła lodowca; okolice Zbójna na Pojezierzu Dobrzyńskim; wskazują kierunek posuwania się lądolodu), ozy (=wydłużone wzgórza ciągnące się kilka lub kilkanaście kilometrów; zbudowane z piasków i żwirów, na przykład koło Mrągowa, w okolicach Poznania), kenny (=okrągłe lub wydłużone pagórki i wzgórza, zbudowane ze żwirów, piasków i mułków. Są to formy akumulacyjne, utworzone przez lodowiec i wody polodowcowe).
Do form erozyjnych, utworzonych przez wody wypływające spod lodowca, zaliczamy: pradoliny (=szerokie doliny o płaskim dnie; największe: Warszawsko -berlińska, Toruńsko – eberswaldzka, Wrocławsko – magdeburska), wysoczyzny (=obszary moreny dennej pociętej dolinami rzecznymi lub pradolinami; powstały po wytopieniu się lodowca).

Answer 2

a) Dolina U-kształtna,  cyrki wodne

b) ----

c) Morena - Forma ukształtowania powierzchni Ziemi o charakterze akumulacyjnym – wzniesienie (różnego rodzaju pagórki, pagóry, wzgórza, ciągi wzgórz, wały itp.) utworzone z materiału skalnego osadzonego przez lodowiec lub przemieszczonego pod jego naciskiem.

 

Sandr – rozległy, bardzo płaski stożek napływowy zbudowany ze żwirów i piasków osadzonych i wypłukanych przez wody pochodzące z topnienia lądolodu. Powstaje podczas recesji lub postoju lądolodu na jego przedpolu.

 

Pradolina - element rzeźby terenu stanowiący szerokie obniżenie o płaskim dnie. Powstała w czasie cofania się lądolodu na jego przedpolu w wyniku działalności wód z topniejącego lodowca i wód rzecznych płynących z południa, które połączywszy się utworzyły ogromne rzeki, płynące w kierunku zachodnim, zgodnie z ogólnym nachyleniem kontynentu europejskiego.