Zakon rycerski – pierwotnie w Kościele katolickim zakon, w skład którego wchodzili zakonnicy (duchowni) oraz bracia-rycerze, czyli rycerze, którzy nie przyjmując święceń, godzili się żyć jak zakonnicy (składali śluby czystości i ubóstwa). Ich głównym zadaniem była nie tylko modlitwa czy kontemplacja, lecz również walka w obronie wiary i ideałów przyjętych w regule zakonnej. Pierwsze zakony rycerskie powstawały na fali krucjat w XIi XII w. Zakony powstałe w tym okresie w Królestwie Jerozolimskim to:
templariusze (Fratres Militia Templi, Rycerze Świątyni) – zatwierdzony w 1128 r. międzynarodowy zakon "rycerzy świątyni", wśród których dominowali rycerze z Francji; obecnie już nieistniejący joannici (Ordo Militia Sancti Johannis Baptistae Hospitalis Hierosolimitani, Zakon Rycerzy Jerozolimskiego Szpitala św. Jana Chrzciciela) – zwani obecnie Suwerennym Rycerskim Zakonem Szpitalników Św. Jana Jerozolimskiego, z Rodos i Malty – zatwierdzony w 1154 r. zakon o charakterze międzynarodowym lazaryci (Ordo Militaris et Hospitalis Sancti Lazari Hierosolymitani – Zakon Rycerzy Szpitalników św. Łazarza z Jerozolimy) – utworzony ok. 1170 r. i złożony początkowo z trędowatych braci-rycerzy bożogrobcy (Ordo Fratres et Milities Custodes Sanctissimi Sepulchrii Hierosolymitani) – utworzony w 1099 r. przez Gotfryda z Bouillon, księcia Dolnej Lotaryngii i władcy Królestwa Jerozolimy jako rycerska kapituła opiekunów Grobu Bożego zakon Mountjoy – utworzony w 1180 r. w zakon hiszpański zakon krzyżacki (Fratres Hospitalis Sanctae Mariae Thetonicorum Jerosolimitanae, Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie) – utworzony w 1191 r. zakon niemiecki zakon św. Tomasza z Akki - utworzony w 1192 r. zakon angielski
Drugą grupę zakonów rycerskich stanowiły zakony utworzone na Półwyspie Iberyjskim do walki z Maurami. Różniły się one od zakonów z Ziemi Świętej. Walczyły one w Hiszpaniii Portugalii, mając tam główne siedziby i tam też rekrutując większość swoich członków, od początku były też silnie związane z miejscową hierarchią kościelną i władcami, często w ich szeregach można było spotkać ludzi żonatych, których małżonki również były członkami zakonu. Do iberyjskich zakonów rycerskich powstałych w okresie średniowiecza należały:
powin
Zakon rycerski – pierwotnie w Kościele katolickim zakon, w skład którego wchodzili zakonnicy (duchowni) oraz bracia-rycerze, czyli rycerze, którzy nie przyjmując święceń, godzili się żyć jak zakonnicy (składali śluby czystości i ubóstwa). Ich głównym zadaniem była nie tylko modlitwa czy kontemplacja, lecz również walka w obronie wiary i ideałów przyjętych w regule zakonnej. Pierwsze zakony rycerskie powstawały na fali krucjat w XIi XII w. Zakony powstałe w tym okresie w Królestwie Jerozolimskim to:
templariusze (Fratres Militia Templi, Rycerze Świątyni) – zatwierdzony w 1128 r. międzynarodowy zakon "rycerzy świątyni", wśród których dominowali rycerze z Francji; obecnie już nieistniejący joannici (Ordo Militia Sancti Johannis Baptistae Hospitalis Hierosolimitani, Zakon Rycerzy Jerozolimskiego Szpitala św. Jana Chrzciciela) – zwani obecnie Suwerennym Rycerskim Zakonem Szpitalników Św. Jana Jerozolimskiego, z Rodos i Malty – zatwierdzony w 1154 r. zakon o charakterze międzynarodowym lazaryci (Ordo Militaris et Hospitalis Sancti Lazari Hierosolymitani – Zakon Rycerzy Szpitalników św. Łazarza z Jerozolimy) – utworzony ok. 1170 r. i złożony początkowo z trędowatych braci-rycerzy bożogrobcy (Ordo Fratres et Milities Custodes Sanctissimi Sepulchrii Hierosolymitani) – utworzony w 1099 r. przez Gotfryda z Bouillon, księcia Dolnej Lotaryngii i władcy Królestwa Jerozolimy jako rycerska kapituła opiekunów Grobu Bożego zakon Mountjoy – utworzony w 1180 r. w zakon hiszpański zakon krzyżacki (Fratres Hospitalis Sanctae Mariae Thetonicorum Jerosolimitanae, Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie) – utworzony w 1191 r. zakon niemiecki zakon św. Tomasza z Akki - utworzony w 1192 r. zakon angielskiDrugą grupę zakonów rycerskich stanowiły zakony utworzone na Półwyspie Iberyjskim do walki z Maurami. Różniły się one od zakonów z Ziemi Świętej. Walczyły one w Hiszpaniii Portugalii, mając tam główne siedziby i tam też rekrutując większość swoich członków, od początku były też silnie związane z miejscową hierarchią kościelną i władcami, często w ich szeregach można było spotkać ludzi żonatych, których małżonki również były członkami zakonu. Do iberyjskich zakonów rycerskich powstałych w okresie średniowiecza należały: