Przedstaw funkcje poszczególnych pól kory mózgowej.
kaska357
Płat ciemieniowy odpowiada za ból dotyk płat potyliczny odpowiada za wzrok płat ciemieniowy za smak płat skroniowy odpowiada za węch, i zmysł równowagi
trzy podstawowe funkcie kory: przetwarzanie danych pochodzących ze zmysłów działania motoryczne planowanie, myślenie
Jak wiemy mózg jest jedną z największych tajemnic ludzkości. Niektórym trudno sobie wyobrazić, że ten organ o konsystencji galarety i kolorze rozmiękłego śniegu mógł podołać zadaniu, jakim było napisanie np teorii względności, bądź odkrycie wielu rzeczy niezbędnych dziś dla ludzkości. Jednak to prawda.
Chciałabym się tutaj skupić na udziale poszczególnych płatów kory w wyższych funkcjach psychicznych. Ma to duże znaczenie , szczególnie u dzieci ze skaleczonym , uszkodzonym mózgiem . Dzięki temu będziemy mogli lepiej zrozumieć problemy jakie występują u dzieci z porażeniem mózgowym. Dowiemy się też, co oznaczają poszczególne uszkodzenia kory mózgowej i jakie niosą one ze sobą konsekwencje.
Płat potyliczny:
* widzenie; analiza koloru, ruchu, kształtu, głębi; * skojarzenia wzrokowe, ocena, decyduje czy wrażenie jest analizowane i jaki jest jego priorytet.
Wyniki uszkodzeń płata potylicznego: * dziury w polach wzrokowych (skotoma); * trudności w umiejscowieniu widzianych obiektów; * halucynacje wzrokowe; niedokładne widzenie obiektów, widzenie aureoli; * trudności w rozpoznawaniu kolorów; * trudności w rozpoznawaniu znaków, symboli, słów pisanych; * trudności w rozpoznawaniu rysunków; * trudności w rozpoznawaniu ruchu obiektu; * trudności z czytaniem i/lub pisaniem.
Płat skroniowy:
* zakręt górny i wieczko: słuch muzyczny, fonematyczny i wrażenia dźwiękowe; * obszar Wernickego - rozumienie mowy, gramatyka, prozodia; * zakręt dolny: rozpoznawanie obiektów; * kategoryzacja obiektów; pamięć werbalna, zapamiętywanie; * część podstawna: analiza zapachów
Uszkodzenia płatów skroniowych: * zaburzenia słuchu, rozumienia mowy i percepcji dźwięków; * zaburzenia wybiórczej uwagi na bodźce słuchowe i wzrokowe; * problemy w rozpoznawaniu widzianych obiektów; trudności w rozpoznawaniu twarzy (prozopagnozja); * upośledzenie porządkowania i kategoryzacji informacji werbalnych; * lewa półkula - trudności w rozumieniu mowy (afazja Wernickego); * uszkodzenia prawej półkuli moga spowodować słowotok; * trudności w opisywaniu widzianych obiektów; * zaburzenia pamięci - amnezja następcza, problemy z przypominaniem; * zaburzenia zachowań seksualnych; * zaburzenia kontroli zachowań agresywnych Płat ciemieniowy:
* część górna: czucie dotyku, temperatury, bólu; * umiejscowienie wrażeń czuciowych; * część dolna: orientacja przestrzenna, układ odniesienia konstruowany na podstawie wrażeń wzrokowych; * pomiędzy i część przyśrodkowa: celowe ruchy; * integracja ruchu i wzroku; * integracja czucia i wzroku w jeden percept; * manipulacja obiektami wymagająca koordynacji i wyobraźni przestrzenno/ruchowej. * rozumienie języka symbolicznego, pojęć abstrakcyjnych, geometrycznych.
Uszkodzenia płata ciemieniowego: * całkowita niepodzielność uwagi; * niezdolność do skupiania wzroku na określonym miejscu (apraksja wzrokowa); * trudności w orientacji przestrzennej; * trudności w integracji wrażeń wzrokowych w jedną całość (symultagnozja); * trudności w koordynacji ruchu oczu i rąk; * niezdolność do celowego działania wymagającego ruchu (apraksja), problemy w troszczeniu się o siebie; * lewy - niezdolność do odróżnienia kierunków, lewa-prawa * trudności w liczeniu (dyskalkulia) i matematyce, zarówno algebrze jak i geometrii; * niezdolność do nazwania obiektu (anomia); * okolice lewego zakrętu kątowego - niezdolność do umiejscowanienia słów pisanych (agrafia); * problemy z czytaniem; * prawy - brak świadomości niektórych obszarów przestrzenii i części ciała (jednostronne zaniedbanie); * anozagnozja, zaprzeczanie niesprawności; * trudności w rysowaniu; * trudności w konstruowaniu obiektów; * zaburzenia osobowości (zwykle lezje ciemieniowo-skroniowe).
Płat czołowy: działanie
* część górna - funkcje ruchowe, pierwotna kora ruchowa, kora przedruchowa, dodatkowa kora ruchowa; * pamięć wyuczonych działań ruchowych, np. taniec, nawyki, specyficzne schematy zachowań, wyrazy twarzy; * lewy płat - obszar Brocka (mowa); * pola czołowe oczu (ruch gałek ocznych zależny od woli); * część przedczołowa: "zdawanie sobie sprawy"; * planowanie i inicjacja działania w odpowiedzi na zdarzenia zewnętrzne; * oceny sytuacji; * przewidywanie konsekwencji działań - symulacje w modelu świata; * konfromizm społeczny, takt, wyczucie sytuacji; * analiza i kontrola stanów emocjonalnych, ekspresji językowej; * uczucia błogostanu (układ nagrody), frustracji, lęku i napięcia; * lewy płat - kojarzenie znaczenia i symbolu (słowa), kojarzenie sytuacyjne; * pamięć robocza; * wola działania, podejmowanie decyzji; * relacje czasowe, kontrola sekwencji zdarzeń. * część podstawna, kora okołooczodołowa
Efekty uszkodzeń płata czołowego: * utrata możliwości poruszania częściami ciała; * afazja Brocka; * niezdolność do planowania wykonania sekwencji ruchów przy wykonywaniu czynności; * niezdolność do działań spontanicznych; * schematyczność myślenia; * "zapętlenie", uporczywe nawracanie do jednej myśli; * trudności w koncentracji na danym zadaniu; trudności w rozwiązywaniu problemów; * niestabilność emocjonalna; zmiany nastroju; * nieakceptowalne zachowania społeczne; zachowania agresywne; * lewy płat - depresja, prawy - zadowolenie; * prawy tylny - trudności w zrozumieniu kawałów i śmiesznych rysunków, preferencje dla niewybrednego humoru * zmiany osobowości
Płat limbiczny i jego okolice:
* analiza wrażeń węchowych; * analiza wrażenia bólu; * kontrola negatywnych emocji; współpraca z ciałem migdałowatym; * skupienie uwagi.
Uszkodzenia: * złudzenia węchowe; zanik wrażeń węchowych; * nadpobudliwość; niepokój; * utrata kontroli nad emocjami; * wrażenia ciągłego bólu lub brak wrażeń bólowych Móżdżek:
* koordynacja ruchów celowych; * utrzymanie równowagi; * regulacja napięcia mięśni; * pamięć niektórych odruchów; * wpływ na ruchy oczu.
Uszkodzenia: * brak koordynacji ruchów (asynergia); niezgrabność; brak precyzji ruchów; * problemy z utrzymaniem normalnej postawy ciała; zaburzenia równowagi; * trudności w ocenie zasięgu i momentu zatrzymania ruchu; trudności w łapaniu obiektów; * niezdolność do wykonywania szybkich ruchów naprzemiennych; * drżenie ciała; * potykanie się, tendencja do przewracania i "chodzenia na szerokich nogach"; * słabe napięcie mięśni (hipotonia); * niewyraźna mowa; * nystagmus, gwałtowne ruchy gałek ocznych.
* oddychanie (most); * kontrola rytmu serca (rdzeń przedłużony); * połykanie, kaszel i odruchy wymiotne (rdzeń przedłużony); * odruchy zaskoczenia, podskoku (śródmózgowie); * kontrola systemu autonomicznego: pocenia się, cisnienia krwi, temperatury i trawienia. * ogólny poziom przytomności; * sen * utrzymywanie równowagi.
Efekty uszkodzeń: * płytki oddech i problemy w produkcji mowy; * trudności w połykaniu płynów i pozywienia; (dysfazia); * problemy z równowagą, koordynacją, ruchami; * kręcenie się w głowie i wymioty (vertigo); * trudności w postrzeganiu środowiska; * zaburzenia snu (bezdech, bezsenność).
płat potyliczny odpowiada za wzrok
płat ciemieniowy za smak
płat skroniowy odpowiada za węch, i zmysł równowagi
trzy podstawowe funkcie kory:
przetwarzanie danych pochodzących ze zmysłów
działania motoryczne
planowanie, myślenie
Jak wiemy mózg jest jedną z największych tajemnic ludzkości. Niektórym trudno sobie wyobrazić, że ten organ o konsystencji galarety i kolorze rozmiękłego śniegu mógł podołać zadaniu, jakim było napisanie np teorii względności, bądź odkrycie wielu rzeczy niezbędnych dziś dla ludzkości.
Jednak to prawda.
Chciałabym się tutaj skupić na udziale poszczególnych płatów kory w wyższych funkcjach psychicznych. Ma to duże znaczenie , szczególnie u dzieci ze skaleczonym , uszkodzonym mózgiem . Dzięki temu będziemy mogli lepiej zrozumieć problemy jakie występują u dzieci z porażeniem mózgowym. Dowiemy się też, co oznaczają poszczególne uszkodzenia kory mózgowej i jakie niosą one ze sobą konsekwencje.
Płat potyliczny:
* widzenie; analiza koloru, ruchu, kształtu, głębi;
* skojarzenia wzrokowe, ocena, decyduje czy wrażenie jest analizowane i jaki jest jego priorytet.
Wyniki uszkodzeń płata potylicznego:
* dziury w polach wzrokowych (skotoma);
* trudności w umiejscowieniu widzianych obiektów;
* halucynacje wzrokowe; niedokładne widzenie obiektów, widzenie aureoli;
* trudności w rozpoznawaniu kolorów;
* trudności w rozpoznawaniu znaków, symboli, słów pisanych;
* trudności w rozpoznawaniu rysunków;
* trudności w rozpoznawaniu ruchu obiektu;
* trudności z czytaniem i/lub pisaniem.
Płat skroniowy:
* zakręt górny i wieczko: słuch muzyczny, fonematyczny i wrażenia dźwiękowe;
* obszar Wernickego - rozumienie mowy, gramatyka, prozodia;
* zakręt dolny: rozpoznawanie obiektów;
* kategoryzacja obiektów; pamięć werbalna, zapamiętywanie;
* część podstawna: analiza zapachów
Uszkodzenia płatów skroniowych:
* zaburzenia słuchu, rozumienia mowy i percepcji dźwięków;
* zaburzenia wybiórczej uwagi na bodźce słuchowe i wzrokowe;
* problemy w rozpoznawaniu widzianych obiektów; trudności w rozpoznawaniu twarzy (prozopagnozja);
* upośledzenie porządkowania i kategoryzacji informacji werbalnych;
* lewa półkula - trudności w rozumieniu mowy (afazja Wernickego);
* uszkodzenia prawej półkuli moga spowodować słowotok;
* trudności w opisywaniu widzianych obiektów;
* zaburzenia pamięci - amnezja następcza, problemy z przypominaniem;
* zaburzenia zachowań seksualnych;
* zaburzenia kontroli zachowań agresywnych
Płat ciemieniowy:
* część górna: czucie dotyku, temperatury, bólu;
* umiejscowienie wrażeń czuciowych;
* część dolna: orientacja przestrzenna, układ odniesienia konstruowany na podstawie wrażeń wzrokowych;
* pomiędzy i część przyśrodkowa: celowe ruchy;
* integracja ruchu i wzroku;
* integracja czucia i wzroku w jeden percept;
* manipulacja obiektami wymagająca koordynacji i wyobraźni przestrzenno/ruchowej.
* rozumienie języka symbolicznego, pojęć abstrakcyjnych, geometrycznych.
Uszkodzenia płata ciemieniowego:
* całkowita niepodzielność uwagi;
* niezdolność do skupiania wzroku na określonym miejscu (apraksja wzrokowa);
* trudności w orientacji przestrzennej;
* trudności w integracji wrażeń wzrokowych w jedną całość (symultagnozja);
* trudności w koordynacji ruchu oczu i rąk;
* niezdolność do celowego działania wymagającego ruchu (apraksja), problemy w troszczeniu się o siebie;
* lewy - niezdolność do odróżnienia kierunków, lewa-prawa
* trudności w liczeniu (dyskalkulia) i matematyce, zarówno algebrze jak i geometrii;
* niezdolność do nazwania obiektu (anomia);
* okolice lewego zakrętu kątowego - niezdolność do umiejscowanienia słów pisanych (agrafia);
* problemy z czytaniem;
* prawy - brak świadomości niektórych obszarów przestrzenii i części ciała (jednostronne zaniedbanie);
* anozagnozja, zaprzeczanie niesprawności;
* trudności w rysowaniu;
* trudności w konstruowaniu obiektów;
* zaburzenia osobowości (zwykle lezje ciemieniowo-skroniowe).
Płat czołowy: działanie
* część górna - funkcje ruchowe, pierwotna kora ruchowa, kora przedruchowa, dodatkowa kora ruchowa;
* pamięć wyuczonych działań ruchowych, np. taniec, nawyki, specyficzne schematy zachowań, wyrazy twarzy;
* lewy płat - obszar Brocka (mowa);
* pola czołowe oczu (ruch gałek ocznych zależny od woli);
* część przedczołowa: "zdawanie sobie sprawy";
* planowanie i inicjacja działania w odpowiedzi na zdarzenia zewnętrzne;
* oceny sytuacji;
* przewidywanie konsekwencji działań - symulacje w modelu świata;
* konfromizm społeczny, takt, wyczucie sytuacji;
* analiza i kontrola stanów emocjonalnych, ekspresji językowej;
* uczucia błogostanu (układ nagrody), frustracji, lęku i napięcia;
* lewy płat - kojarzenie znaczenia i symbolu (słowa), kojarzenie sytuacyjne;
* pamięć robocza;
* wola działania, podejmowanie decyzji;
* relacje czasowe, kontrola sekwencji zdarzeń.
* część podstawna, kora okołooczodołowa
Efekty uszkodzeń płata czołowego:
* utrata możliwości poruszania częściami ciała;
* afazja Brocka;
* niezdolność do planowania wykonania sekwencji ruchów przy wykonywaniu czynności;
* niezdolność do działań spontanicznych;
* schematyczność myślenia;
* "zapętlenie", uporczywe nawracanie do jednej myśli;
* trudności w koncentracji na danym zadaniu; trudności w rozwiązywaniu problemów;
* niestabilność emocjonalna; zmiany nastroju;
* nieakceptowalne zachowania społeczne; zachowania agresywne;
* lewy płat - depresja, prawy - zadowolenie;
* prawy tylny - trudności w zrozumieniu kawałów i śmiesznych rysunków, preferencje dla niewybrednego humoru
* zmiany osobowości
Płat limbiczny i jego okolice:
* analiza wrażeń węchowych;
* analiza wrażenia bólu;
* kontrola negatywnych emocji; współpraca z ciałem migdałowatym;
* skupienie uwagi.
Uszkodzenia:
* złudzenia węchowe; zanik wrażeń węchowych;
* nadpobudliwość; niepokój;
* utrata kontroli nad emocjami;
* wrażenia ciągłego bólu lub brak wrażeń bólowych
Móżdżek:
* koordynacja ruchów celowych;
* utrzymanie równowagi;
* regulacja napięcia mięśni;
* pamięć niektórych odruchów;
* wpływ na ruchy oczu.
Uszkodzenia:
* brak koordynacji ruchów (asynergia); niezgrabność; brak precyzji ruchów;
* problemy z utrzymaniem normalnej postawy ciała; zaburzenia równowagi;
* trudności w ocenie zasięgu i momentu zatrzymania ruchu; trudności w łapaniu obiektów;
* niezdolność do wykonywania szybkich ruchów naprzemiennych;
* drżenie ciała;
* potykanie się, tendencja do przewracania i "chodzenia na szerokich nogach";
* słabe napięcie mięśni (hipotonia);
* niewyraźna mowa;
* nystagmus, gwałtowne ruchy gałek ocznych.
Pień mózgu: śródmózgowie, most, rdzeń przedłużony:
* oddychanie (most);
* kontrola rytmu serca (rdzeń przedłużony);
* połykanie, kaszel i odruchy wymiotne (rdzeń przedłużony);
* odruchy zaskoczenia, podskoku (śródmózgowie);
* kontrola systemu autonomicznego: pocenia się, cisnienia krwi, temperatury i trawienia.
* ogólny poziom przytomności;
* sen
* utrzymywanie równowagi.
Efekty uszkodzeń:
* płytki oddech i problemy w produkcji mowy;
* trudności w połykaniu płynów i pozywienia; (dysfazia);
* problemy z równowagą, koordynacją, ruchami;
* kręcenie się w głowie i wymioty (vertigo);
* trudności w postrzeganiu środowiska;
* zaburzenia snu (bezdech, bezsenność).