Proszę o przeczytanie fragmentów i zrobienie ćwiczeń.
Posłuchajcie, bracia miła,
Kcęć wam skorżyć krwawą głowę;
Usłyszycie moj zamętek,
Jen mi się [z]stał w Wielki Piątek.
Pożałuj mię, stary, młody,
Boć mi przyszły krwawe gody.
Jednegociem Syna miała
I tegociem ożalala.
Zamęt ciężki dostał się mie, ubogiej żenie,
Widzęć rozkrwawione me miłe narodzenie;
Ciężka moja chwila, krwawa godzina,
Widzęć niewiernego Żydowina,
Iż on bije, męczy mego miłego Syna.
Synku miły i wybrany,
Rozdziel z matką swoją rany.
A wszakom cię, Synku miły, w swem sercu nosiła,
A takież tobie wiernie służyła.
Przemów k matce, bych się ucieszyła,
Bo już jidziesz ode mnie, moja nadzieja miła.
Synku, bych cię nisko miała,
Niecoć bych ci wspomagała.
Twoja główka krzywo wisa, tęć bych ja podparła,
Krew po tobie płynie, tęć bych ja utarła,
Picia wołasz, picia-ć bych ci dała,
Ale nie lza dosiąc twego świętego ciała.
O anjele Gabryjele,
Gdzie jest ono twe wesele,
Cożeś mi go obiecował tak barzo wiele
A rzekący: "Panno, pełna jeś miłości!"
A ja pełna smutku i żałości.
Spróchniało we mnie ciało i moje wszytki kości.
Proścież Boga, wy miłe i żądne maciory,
By wam nad dziatkami nie były takie to pozory,
Jele ja, nieboga, ninie dziś zeźrzała
Nad swym, nad miłym Synem krasnym,
Iż on cirpi męki nie będąc w żadnej winie.
Nie mam ani będę mieć jincgo,
Jedno ciebie, Synu, na krzyżu rozbitego.
Polecenia do tekstu:
1. Wskaż fragment, w którym zobiektywizowaną informację zastępuje emocjonalizm. Podaj trzy argumenty na uzasadnienie swojego wyboru.
2. Wyjaśnij na czym polega kontrast czasowy i przestrzenny między zwrotkami II i II. Czemu służą te opozycje?
3. Scharakteryzuj Maryję uwzględniając rolę kontrastów, epitetów i metafory ze strofy VI.
4. Wypisz z wiersza najczęściej występujące epitety i określ ich rolę w tworzeniu dramaturgii utworu.
2. Kontrast czasowy i przestrzenny między zwrotkami II i III polega na tym, że Maryja zwraca się do różnych osób. Do strofy pierwszej mówi ona do osoby, której chce wyznać swój ból, prawdopodobnie do kiędza wiec znajduje się w świątyni. Następnie Maryja zwraca się do swojego syna wiszącego na krzyżu, więc znajduje się na górze, na której ukrzyżowano Jezusa.
3. Maryja jest kochającą i współczującą matką. Prosi Jezusa aby ten podzielił z nią swoje rany by ulżyć mu w cierpieniu. Nazywa go swoim najukochańszym i wybranym synem. Wspomina jak nosiła go w swoim łonie i następnie wiernie służyła za życia. Prosi go by się do niej odezwał bo ma świadomość tego, że Jezus niedługo umrze.
4. miły, krwawa
Epitety te podkreślają dramaturgię utwou. "Miły" pokazuje jak bardzo Maryja kocha swojego syna oraz jak ważne są dla niej niektóre rzeczy lub osoby. "Krwawa" podkreśla tragizm sytuacji oraz to, że w danym miejscu lub o danym czasie przelano niewinną krew.