Question

Proszę o opisanie sytuacji militarnej i politycznej na ziemiach polskich w październiku i listopadzie 1910.

Oraz sytuację wewnętrzną w państwie do stycznia 1919. ( bez kształtowania się granic)

Z góry dziękuję :)

Answer 1

Droga ku niepodległości:

- orientacje polityczne i ich formacje zbrojne w walce o wolność

- sprawa polska w polityce państw walczących w czasie I wojny światowej

- w obliczu klęski państw centralnych powstawały lokalne ośrodki władzy, które organizowały polską administrację, rozbrajały wroga, przejmowały własność obcego kapitału

   * 19 X 1918 - Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego

   * 28 X 1918 - Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie (Wincenty Witos)

   * Tymczasowa Komisja Rządząca we Lwowie

   * 5 XI 1918 - Rady Delegatów Robotniczych w Lublinie, Dąbrowie Górniczej

   * 10 XI 1918 - Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu (Wojciech Korfanty, Władysław Seyda)

   * XI 1918 - na wiecu chłopskim powołanu tzw. Republikę Tarnobrzeską

        - Tomasz Dąbal, ksiądz Eugeniusz Okoń

- Rada Regencyjna (arcybiskup Kakowski, książę Zdzisław Lubomirski, hrabia Józef Ostrowski)

   * 7 X 1918 - wydała manifest o niepodległości Polski

   * powołała rząd Józefa Świeżyńskiego (endecja)

   * rząd ogłosił pobór rekruta do Polskich Sił Zbrojnych

   * 11 XI - Rada Regencyjna oddała Józefowi Piłsudskiemu władzę nad armią

   * 14 XI - przekazała mu władzę cywilną, co oznaczało rozwiązanie się Rady

- Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej

   * powstał w Lublinie 6/7 XI 1918 r. (PPS, PPSD, PSL "Wyzwolenie", POW) z Ignacym Daszyńskim na czele

   * zapowiedź reform społecznych -> 8-godzinny dzień pracy ; projekt upaństowienia majątków ziemskich, lasów, zakładów przemysłowych, kopalń ; swobody demokratyczne, równouprawnienie ; zwołanie Sejmu Ustawodawczego ; powszechne, obowiązkowe i bezpłatne szkolnictwo

- rząd ten ustąpił bo rozmowach z Józefem Piłsudskim

 

Rząd Jędrzeja Moraczewskiego (PPS i PSL "Wyzwolenie") - 18 XI 1918 r.

- 22 XI - dekret o Tymczasowym Naczelniku Państwa (Józef Piłsudski)

   * mianował rząd odpowiedzialny przed nim

   * zatwierdzał ustawy

- 28 XI - ogłoszono demokratyczną ordynację wyborczą do Sejmu Ustawodawczego

   * wybory miały się odbyć w I 1919 r.

- reformy rządu -> 8-godzinny dzień pracy ; ubezpieczenia społeczne ; w manifeście rząd obiecywał reformę rolną, nacjonalizację, ale uzależnił te reformy od Sejmu Ustawodawczego

- brak szerokiego poparcia dla tego rządu ze strony endencji, sił rewolucyjnych i państw ententy

   * próba zamachu stanu Mariana Januszajtisa i Eustachego Sapiehy (4/5 I 1919 r.)

 

Rząd Ignacego Paderewskiego - 16 I 1919

- poparcie wszystkich sił politycznych i Komitetu Narodowego Polski w Paryżu, uznanie przez ententę

- wybory do sejmu ustawodawczego - 26 I 1919 r.

- udział w konferencji pokojowej w Paryżu - I-VI 1919

- ewakuacja Armii Polskiej z Francji

- koniec procesu tworzenia centralnego ośrodka władzy

   * proces odbudowy i zjednoczenia ziem polskich był bardzo trudny

        - przed II RP stanęło wiele problemów społecznych, politycznych (budowa jednego osrodka władzy, stworzenie podstaw ustrojowych), gospodarczych, a przede wszystkim określenia granic Polski po 123 latach niewoli