Czas ten składa się z czasownika posiłkowego (haben lub sein) i tzw. Partizip II (czyli 3 forma). Czasownik posiłkowy odmienia się przez osoby, a Partizip Perfekt (Partizip II) występuje w formie nieodmiennej. Przy tłumaczeniu zdań
(z niemieckiego na polski) nie tłumaczymy czasownika posiłkowego – on pełni w zdaniu funkcję „pomocniczą”.Czasownik posiłkowy w zdaniu stoi zawsze na DRUGIM MIEJSCU, zaś Partizip Perfekt ZAWSZE NA KOŃCU ZDANIA.
Odmiana czasowników posiłkowych:
HABEN:
Ich habe
Du hast
Er, sie, es hat
Wir haben
Ihr habt
Sie, sie haben
SEIN:
Ich bin
Du bist
Er, sie, es ist
Wir sind
Ihr seid
Sie, sie sind
Kiedy stosujemy sein, a kiedy haben?
a) Sein
używamy go przy czasownikach ruchu, których celem jest przemieszczanie się z jednego miejsca do drugiego, np.
gehen – iść
Fahren – jechać
Kommen – przychodzić
Laufen – biegać
Springen – skakać
Rei sen – podróżować
Fallen – spadać
Klettern – wspinać się
Wundern – wędrować
Reiten – jeździć konno
Spazieren gehen – spacerować
przy czasownikach zmiany stanu (człowieka), np.
aufwachen – budzić się
aufstehen – wstawać
einschlafen – zasypiać
sterben – umierać
WYJĄTKI:
Bleiben – zostawać, pozostawać (np. Zostawać w domu)
Passieren – wydarzyć się
Werden – stać się (kimś),zostać (kimś) – np. zostanę lekarzem
Sein - być
b) HABEN:
Haben stosujemy przy pozostałych czasownikach (tzn. przy tych, które nie łączą się z sein). W niemieckim większość czasowników w czasie przeszłym Perfekt łączy się z haben, dlatego też najprościej nauczyć się zasad, które czasowniki łączą się z sein, do pozostałych zaś stosować haben.
Partizip Perfekt – co to takiego i jak go tworzyć?
a) Czasowniki nieregularne:
Form Partizip Perfekt czasowników nieregularnych należy nauczyć się na pamięć.
b) Czasowniki regularne:
Partizip Perfekt czasowników regularnych tworzy się poprzez dodanie do tematu czasownika (bezokolicznika)przedrostka – ge oraz końcówki – t. Np.
machen – jest to bezokolicznik, dodajemy przedrostek oraz końcówkę:
ge+mach+t
Zamiast końcówki –en, „wstawiamy” końcówkę –t, a więc machen – gemacht
Jeżeli temat czasownika kończy się na literę –t lub –d, ze względu na łatwiejszą wymowę, zamiast końcówki – t,dodajemy końcówkę – et. Np.
arbeiten
arbeit – to jest temat czasownika
en – końcówka
Jak widzimy, temat czasownika kończy się na literę t. Jest to czasownik regularny, więc musimy dodać przedrostek –ge oraz odpowiednią końcówkę, a zatem:
ge+arbeit +et
arbeiten – gearbeitet
Jeżeli temat czasownika kończy się na literę –m, -n, przed którymi stoi spółgłoska (z wyjątkiem l,m, r, h), wtedy końcówka dodawana do tematu w Partizip Perfekt jest – et.
Np.
atmen – oddychać
atm – to jest temat czasownika
en – końcówka
Jak widzimy, temat czasownika kończy się na literę –m, musimy spojrzeć jaka stoi przed ta literą spółgłoska, widzimy, że jest to litera –t, więc powinniśmy dodać końcówkę –et.
A więc:
ge+atm+et
atmen – geatmet
Gdyby przed literą –m albo –n stała np. litera –l, -r, -m, -h – wtedy dodawalibyśmy tylko końcówkę –t.
Jeżeli czasownik regularny zakończony jest na –ieren, wtedy tworzymy Partizip Perfekt bez przedrostka -ge, końcówkę jednak należy dodać –t.
Np. informieren
Informieren – informiert – nie ma cząstki – ge, a zamiast końcówki –en „wstawiamy” końcówkę –t.
Czasowniki rozdzielnie złożone w Partizip Perfekt:
Zarówno w czasownikach regularnych, jak i nieregularnych, w czasownikach rozdzielnie złożonych przedrostek – ge, znajduje się między przedrostkiem czasownika a jego tematem. Np.
Aufstehen – jest to czasownik rozdzielnie złożony, rozdziela się na „auf” oraz „stehen”.
jest to czasownik nieregularny, dlatego nie ma tutaj końcówki, tej formy należy nauczyć się na pamięć!
Aufstehen – auf+ge+standen
Aufstehen –aufgestanden
Czasowniki nierozdzielnie złożone, tworzą Partizip Perfekt bez cząstki – ge.
Skad wiedzieć, które czasowniki są nierozdzielnie złożone? Oto przedrostki czasowników nierozdzielnie złożonych
- be (np. begrüssen) – witać, pozdrawiać
- emp (np. empfangen), przyjmować (np. gości), otrzymywać, odebrać (np. pocztę)
- ent (np. entschuldigen) – przepraszać
- er (np. erziehen) - wychowywać
-ge (np. gehören) – należeć (do kogoś) – coś do kogoś należy
- miss (np. missverstehen) – źle rozumieć, nie rozumieć
- ver (np. verlieren) – zgubić, przegrać (np. mecz)
- zer (np. zerdrücken) – zmiażdżyć, rozgnieść, gnieść.
CZAS PRZESZŁY PERFEKT
Czas ten składa się z czasownika posiłkowego (haben lub sein) i tzw. Partizip II (czyli 3 forma). Czasownik posiłkowy odmienia się przez osoby, a Partizip Perfekt (Partizip II) występuje w formie nieodmiennej. Przy tłumaczeniu zdań
(z niemieckiego na polski) nie tłumaczymy czasownika posiłkowego – on pełni w zdaniu funkcję „pomocniczą”.Czasownik posiłkowy w zdaniu stoi zawsze na DRUGIM MIEJSCU, zaś Partizip Perfekt ZAWSZE NA KOŃCU ZDANIA.
Odmiana czasowników posiłkowych:
HABEN:
Ich habe
Du hast
Er, sie, es hat
Wir haben
Ihr habt
Sie, sie haben
SEIN:
Ich bin
Du bist
Er, sie, es ist
Wir sind
Ihr seid
Sie, sie sind
Kiedy stosujemy sein, a kiedy haben?
a) Sein
używamy go przy czasownikach ruchu, których celem jest przemieszczanie się z jednego miejsca do drugiego, np.
gehen – iść
Fahren – jechać
Kommen – przychodzić
Laufen – biegać
Springen – skakać
Rei sen – podróżować
Fallen – spadać
Klettern – wspinać się
Wundern – wędrować
Reiten – jeździć konno
Spazieren gehen – spacerować
przy czasownikach zmiany stanu (człowieka), np.
aufwachen – budzić się
aufstehen – wstawać
einschlafen – zasypiać
sterben – umierać
WYJĄTKI:
Bleiben – zostawać, pozostawać (np. Zostawać w domu)
Passieren – wydarzyć się
Werden – stać się (kimś),zostać (kimś) – np. zostanę lekarzem
Sein - być
b) HABEN:
Haben stosujemy przy pozostałych czasownikach (tzn. przy tych, które nie łączą się z sein). W niemieckim większość czasowników w czasie przeszłym Perfekt łączy się z haben, dlatego też najprościej nauczyć się zasad, które czasowniki łączą się z sein, do pozostałych zaś stosować haben.
Partizip Perfekt – co to takiego i jak go tworzyć?
a) Czasowniki nieregularne:
Form Partizip Perfekt czasowników nieregularnych należy nauczyć się na pamięć.
b) Czasowniki regularne:
Partizip Perfekt czasowników regularnych tworzy się poprzez dodanie do tematu czasownika (bezokolicznika)przedrostka – ge oraz końcówki – t. Np.
machen – jest to bezokolicznik, dodajemy przedrostek oraz końcówkę:
ge+mach+t
Zamiast końcówki –en, „wstawiamy” końcówkę –t, a więc machen – gemacht
Jeżeli temat czasownika kończy się na literę –t lub –d, ze względu na łatwiejszą wymowę, zamiast końcówki – t,dodajemy końcówkę – et. Np.
arbeiten
arbeit – to jest temat czasownika
en – końcówka
Jak widzimy, temat czasownika kończy się na literę t. Jest to czasownik regularny, więc musimy dodać przedrostek –ge oraz odpowiednią końcówkę, a zatem:
ge+arbeit +et
arbeiten – gearbeitet
Jeżeli temat czasownika kończy się na literę –m, -n, przed którymi stoi spółgłoska (z wyjątkiem l,m, r, h), wtedy końcówka dodawana do tematu w Partizip Perfekt jest – et.
Np.
atmen – oddychać
atm – to jest temat czasownika
en – końcówka
Jak widzimy, temat czasownika kończy się na literę –m, musimy spojrzeć jaka stoi przed ta literą spółgłoska, widzimy, że jest to litera –t, więc powinniśmy dodać końcówkę –et.
A więc:
ge+atm+et
atmen – geatmet
Gdyby przed literą –m albo –n stała np. litera –l, -r, -m, -h – wtedy dodawalibyśmy tylko końcówkę –t.
Jeżeli czasownik regularny zakończony jest na –ieren, wtedy tworzymy Partizip Perfekt bez przedrostka -ge, końcówkę jednak należy dodać –t.
Np. informieren
Informieren – informiert – nie ma cząstki – ge, a zamiast końcówki –en „wstawiamy” końcówkę –t.
Czasowniki rozdzielnie złożone w Partizip Perfekt:
Zarówno w czasownikach regularnych, jak i nieregularnych, w czasownikach rozdzielnie złożonych przedrostek – ge, znajduje się między przedrostkiem czasownika a jego tematem. Np.
Aufstehen – jest to czasownik rozdzielnie złożony, rozdziela się na „auf” oraz „stehen”.
jest to czasownik nieregularny, dlatego nie ma tutaj końcówki, tej formy należy nauczyć się na pamięć!
Aufstehen – auf+ge+standen
Aufstehen –aufgestanden
Czasowniki nierozdzielnie złożone, tworzą Partizip Perfekt bez cząstki – ge.
Skad wiedzieć, które czasowniki są nierozdzielnie złożone? Oto przedrostki czasowników nierozdzielnie złożonych
- be (np. begrüssen) – witać, pozdrawiać
- emp (np. empfangen), przyjmować (np. gości), otrzymywać, odebrać (np. pocztę)
- ent (np. entschuldigen) – przepraszać
- er (np. erziehen) - wychowywać
-ge (np. gehören) – należeć (do kogoś) – coś do kogoś należy
- miss (np. missverstehen) – źle rozumieć, nie rozumieć
- ver (np. verlieren) – zgubić, przegrać (np. mecz)
- zer (np. zerdrücken) – zmiażdżyć, rozgnieść, gnieść.
PS Liczę na naj :)