POMOCY!!!! Mam do napisania wypracowanie. Temat: Omów światopogląd humanisty na podstawie Pieśni J. Kochanowskiego. Coś tam juz napisłam ale nie mam pewności czy to jest wgl na temat. Możecie bazowac się na moich wypocinach o ile są dobrze...Daje naj.
Od najdawniejszych czasów literatura stawiała sobie określone cele. Miała uczyć, bawić i wychowywać. Renesans charakteryzował się rozwojem myśli racjonalistycznej, nauki, sztuki oraz nasileniem tendencji humanistycznych. Spontaniczny zwrot ku człowiekowi i jego życiu był przeciwstawieniem się średniowiecznemu teocentryzmowi, czyli poglądowi zwracającemu świat ku Bogu. Głównym nurtem epoki jest humanizm, który w centrum zainteresowania myślicieli, artystów, pisarzy oraz uczonych stawiał człowieka i jego sprawy. Głosił potrzebę poznania i kształtowania indywidualnej, silnej jednostki ludzkiej, gdyż liczyło się każde odrębne istnienie. Prąd ten wyrósł ze starożytnych poglądów: epikureizmu, stoicyzmu i neoplatonizmu, a głównym hasłem były słowa Terencjusza "człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce". Najlepszym przykładem typowego humanisty jest sam Jan Kochanowski - "poeta doctus". Najwybitniejszy twórca polskiego odrodzenia nawet współczesnym ludziom mógłby zaimponować rozległością swych zainteresowań i ogromną wiedzą. Studiował w Akademii Krakowskiej, Królewcu i Padwie, wiele podróżował. Znał klasyczne języki: łacinę, grekę, hebrajski, studiował także epokę starożytną - jej literaturę i filozofię Nawiązując do klasycznych wzorów łacińskich i greckich tworzył nowe formy poezji w Polsce, a tematyka jego utworów jest bardzo rozległa. Dbał o kształt swojego stylu, o formę uprawianych gatunków i o artyzm języka. Poeta reprezentuje typowo renesansową filozofię. Uznaje świat za wielką harmonię, znajduje wielkie wartości natury i wsi, wielbi człowieka, głosi epikureizm oraz stoicyzm. Jego życie można podzielić na trzy etapy, które oddają renesansowy ideał człowieka. Pierwszy etap to czas poświęcony nauce i zdobywaniu wiedzy, drugi to życie na dworze Zygmunta II Augusta i w końcu ostatni spędzony w Czarnolesie, gdzie wiódł spokojne i szczęśliwe życie. Jan Kochanowski rozwija koncepcję człowieka - humanisty w swojej twórczości. W "Pieśniach" ukazuje swój stosunek do świata i propaguje pewne wzorce postępowania. Chyba najistotniejsza cechą czasu odrodzenia było przekonanie o wielkiej wartości odrębności, indywidualności i niepowtarzalności każdego człowieka. Przekonanie to było zupełnie nowatorskie w porównaniu z założeniami średniowiecza. Przykładem może być Pieśń XXIV Jana Kochanowskiego. Autor przekonuje, że dusza każdego człowieka jest nieśmiertelna. O swojej nieśmiertelności autor jest przekonany, gdyż ma nadzieję, że ludzie nigdy o nim nie zapomną dzięki jego dziełom. Autor wzorował się na słowach Horacego, które brzmiały: "Non omnis Moriar", czyli "Nie wszystek umrę". Humaniści, którzy powoływali się na zasady filozofii epikurejskiej, stoickiej, uważali, że najważniejszą wartością dla człowieka jest cnota - najwyższa zaleta człowieka. Cnocie poświęcona jest pieśń XII, autor zwraca się do cnoty w formie apostrofy. A czym jest cnota? Jan Kochanowski rozumie ją jako szereg ludzkich zalet - zachowanie umiaru, prawości, uczciwości, mądrości, wrażliwości na piękno, miłość do ojczyzny. Niezwykle istotna jest cecha patriotyzmu. Jest ona konieczna do uzyskania ostatecznego zbawienia. Inną ważna zaletą człowieka jest dobra sława. Mówi o tym pieśń XIX. To w niej Jan Kochanowski rozmyśla nad tym, jak powinno przebiegać życie ludzi odrodzenia, prawdziwych patriotów, humanistów. Każda jednostka ludzka musi w czasie swojego życia dbać i troszczyć się o swoją dobrą sławę. Wszystko co nas otacza przemija, kończy się, zostaje tylko dobra sława - czyli dobre imię, jakie pozostaje po nas w świadomości i pamięci innych ludzi. Jan Kochanowski, jako zagorzały wyznawca odrodzeniowych haseł, często mówił o tym, że najwyższą wartością dla człowieka jest możliwość korzystania z uroków przyrody i życia w ogóle. Przykładem to potwierdzającym jest "Pieśń Świętojańska o Sobótce". Składa się na nią dwanaście pieśni, które są przeznaczone do wykonania przez dwanaście panien. Utwór ten przypomina swoją budowę i tematyką sielankę, która opisuje jakiś arkadyjski świat, piękny i szczęśliwy.
Jan Kochanowski był człowiekiem wierzącym, oddanym Bogu. Jego stosunek do Boga, można zaobserwować w pieśni zatytułowanej - "Czego chcesz od nas Panie za Twe hojne dary?". Utwór ten przypomina hymn, który mógłby zostać wygłoszony na cześć Stwórcy. Poeta mówi, że dzięki lasce Boga możemy przebywać i korzystać z uroków i piękna świata. Jest to pieśń dziękczynna.
"Pierwszy etap to czas poświęcony nauce i zdobywaniu wiedzy, drugi to życie na dworze Zygmunta II Augusta" - w wypracowaniach unikaj pisania "to", bo lecą Ci punkty za styl. W gimnazjum i SP może nie, ale za to w liceum już na to patrzą, nie wspominając o maturze :). Z tego względu lepiej napisać "Pierwszy etap stanowi czas poświęcony nauce i zdobywaniu wiedzy, drugim jest życie na dworze...".
"znajduje wielkie wartości natury i wsi" - tu umieściłabym w nawiasie przykład - "Pieśń świętojańską o Sobótce".
"głosi epikureizm oraz stoicyzm." - tu natomiast nawiązałabym od razu do jego pieśni, za przykłady podając na przykład "Pieśń IX" i "Pieśń III"z "Ksiąg wtórych".
"Autor wzorował się na słowach Horacego, które brzmiały: "Non omnis Moriar", czyli "Nie wszystek umrę"." - jeszcze motyw exegi monumentum bym dodała (budowanie pomnika, którym jest dorobek poetycki - w "Pieśni XXIV" Kochanowski odwołuje się do niego; poza tym pieśń stanowi formę testamentu).
"Humaniści, którzy powoływali się na zasady filozofii epikurejskiej, stoickiej, uważali, że najważniejszą wartością dla człowieka jest cnota" - stoicyzm to nie to samo co epikureizm. Cnota była najważniejsza w stoicyzmie, natomiast wartość najistotniejszą w epikureizmie stanowiła przyjemność, chwytanie chwili, cieszenie się życiem. Epikureizm od hedonizmu wyróżniał jednak fakt, że epikurejczycy zakładali, że osiągnięcie szczęścia możliwe jest tylko wtedy, gdy ograniczy się swe potrzeby do minimum (i tu znajduje się punkt łączący ich z filozofią stoicką), natomiast hedoniści nie zwracali na to uwagi. Do epikureizmu Kochanowski nawiązywał w "Pieśni IX", "Pieśń XX" i "Pieśni III" - wszystkie z "Ksiąg pierwszych".
"Cnocie poświęcona jest pieśń XII, autor zwraca się do cnoty w formie apostrofy." - tak, dobrze. Tylko nie "pieśń XII", a ""Pieśń XII"" (piszemy to jak każdy inny tytuł, stąd cudzysłowie i duża litera ;>). Popraw to w każdym innym fragmencie, w którym odwołujesz się do jakiegoś jego utworu. No i poza tym, o cnocie są jeszcze: "Pieśń II" ("Księgi pierwsze"), "Pieśń III", Pieśń IX" (Księgi wtóre"). Światopogląd renesansowego humanisty - "Pieśń XIX" z "Ksiąg wtórych".
""Czego chcesz od nas Panie za Twe hojne dary?". Utwór ten przypomina hymn, który mógłby zostać wygłoszony na cześć Stwórcy. Poeta mówi, że dzięki lasce Boga możemy przebywać i korzystać z uroków i piękna świata. Jest to pieśń dziękczynna." - nie tylko ma formę hymnu, ale jest hymnem skierowanym do Boga. Jeszcze dodaj, że styl wypowiedzi jest podniosły, obecny jest podmiot zbiorowy, w formie apostrofy dziękujący Bogu za stworzenie idealnego, harmonijnego, pełnego ładu świata, który ludzie podziwiają. Bóg jest ukazany jako doskonały architekt i budowniczy. Pieśń stanowi manifest wiary humanisty renesansu. Dystans między ludźmi a Bogiem uległ zmniejszeniu, Bóg jest pełen miłości, pragnie dobra dla wdzięcznych mu ludzi, jest dobry, łaskawy i hojny - wyeksponowanie tych ludzkich cech służy antropomorfizacji Boga. Stosunek człowieka do Boga poeta określił też w "Pieśni o dobrej sławie" - dobre imię i sławę po śmierci można sobie zapewnić po odrzuceniu dóbr materialnych i zaprzestaniu nadużywania ich, a w zamian zbliżeniem się do Boga, którego dary, jak na przykład dar wymowy, odwagi, siły lub bystrości, należy za życia odpowiednio wykorzystać.
"Jan Kochanowski był człowiekiem wierzącym, oddanym Bogu." - zasygnalizowałabym jednak, że wskutek śmierci córki przeszedł kryzys światopoglądu, religii ("Tren X", w którym neguje istnienie jakiejkolwiek religii i życia po śmierci) i filozofii, ale w końcu odzyskuje wiarę w Boga.