Zgłoś nadużycie!
Aleksander III Wielki, zwany Macedońskim (356-323 p.n.e.), król Macedonii od 336 p.n.e. Syn Filipa II i Olimpias. Wychowanek Arystotelesa. Brał udział w wyprawach wojennych ojca, m.in. w bitwie pod Cheroneją 338 p.n.e. Po zamordowaniu Filipa II przez spiskowców Pauzaniasza, objął władzę i kontynuował jego politykę: odnowił przymierze z Grekami i jako hegemon Związku Korynckiego został naczelnym wodzem wyprawy przeciw Persji (walka o niepodległość greckich miast w Azji Mniejszej). Oficjalną przyczyną wojny było zniszczenie 480-479 p.n.e. przez Kserksesa I świątyń greckich (wojny perskie). Wiosną 334 p.n.e. armia Aleksandra Wielkiego (30 tys. piechoty i 5 tys. jazdy) wyruszyła przeciw królowi Dariuszowi III Kodomanusowi. Przeprawiwszy się przez Hellespont, Aleksander Wielki pobił Persów nad rzeką Granikiem. Następnie opanował miasta w zachodniej części Azji Mniejszej (Sardes, Efez, Milet, Halikarnas). Podboje Aleksandra Wielkiego Po przekroczeniu gór Taurus jesienią 333 p.n.e. stoczył zwycięską bitwę pod Issos, gdzie rozbił wojska Dariusza III. Potem ruszył na południe, zdobywając m.in. fenickie miasto Tyr (po 7-miesięcznym oblężeniu). Bez walki zajął Egipt (gdzie uważano go za wybawiciela z niewoli perskiej). 332 p.n.e. założył Aleksandrię, odwiedził sanktuarium Amona w oazie Siwa i koronował się na faraona Egiptu. Wiosną 331 p.n.e. przybył do Mezopotamii. Pod Gaugamelą pokonał ostatecznie Persów, zajął Suzę, Babilon, Persepolis. Z Ekbatany rozpuścił kontyngenty greckie, otaczając się głównie Macedończykami. Po śmierci Dariusza III (330 p.n.e.) ogłosił się jego następcą, przejmując ceremoniał i zwyczaje perskie oraz kult władcy. Następnie opanował tereny obecnego Afganistanu i północno-wschodniego Iranu (329-327 p.n.e.). Wiosną 327 p.n.e. wyruszył na podbój Indii. Udało mu się dotrzeć do rzeki Indus, jednak bunt wojsk zmusił go do odwrotu, podczas którego poniósł olbrzymie straty. Losy imperium po śmierci Aleksandra Wielkiego W czasie przygotowań do podboju Arabii, Kartaginy, Italii, a nawet krajów za Słupami Heraklesa, Aleksander Wielki zmarł w Babilonie. Imperium jego rozpadło się na kilka wojujących ze sobą części (diadochowie). Był wielkim talentem wojskowym, znakomitym strategiem i taktykiem, a także wybitnym politykiem i administratorem. Odrzucił tradycyjny podział na Greków i barbarzyńców, jednakowo traktując Macedończyków i lojalnych wodzów perskich. Jego działalność przyczyniła się do rozprzestrzenienia kultury greckiej i rozwoju handlu przez wprowadzenie jednolitego systemu monetarnego (pieniądz). Podboje Aleksandra Wielkiego miały też ogromny wpływ na rozwój greckiej nauki (zwłaszcza geografii). W ich wyniku wzbogacił się jej obraz świata, a przenikanie się kultur zaowocowało szeregiem wielkich dzieł sztuki i literatury. Biografie Aleksandra Wielkiego napisali: Diodor Sycylijczyk, Kurcjusz Rufus, Plutarch, Arrian. Jest on bohaterem wielu legend wśród ludów arabskiego Wschodu jako Iskander Dzoul-Garnein (Aleksander Dwurogi). W świadomości ludów basenu Morza Śródziemnego od średniowiecza upowszechniał legendę Aleksandra Wielkiego tzw. romans Aleksandrowy (zwłaszcza warianty Historii Aleksandra Wielkiego Kurcjusza Rufusa i Aleksandreida). Legenda ta dotarła też do Polski (już Wincenty Kadłubek usiłował połączyć dzieje polskie z historią Aleksandra Wielkiego).
5 votes Thanks 4
ewelka225
Aleksander Wielki byl niewatpliwie geniuszem, lecz wiele zawdzieczal on temu, co zostawil po sobie jego ojciec, Filip II Macedonski. Filip zbudowal, bowiem dobra armie zalozona z ciezkiej kawalerii i piechoty uzbrojonej w piki, która pozwolila Macedonii stac sie pierwsza potega wsród panstw greckich.W 336 roku p.n.e Filip król Macedonii zostal zamordowany przez pewnego młodego macedonskiego arystokrate najprawdopodobniej powodowanego motywami osobistymi. Krążyły pogłoski, ze morderca działał z poduszczenia jednej z zon Filipa, Olimpias, ksiezniczki pochodzacej z Epiru, krainy leżącej na zachód od Macedonii, i matki Filipowego syna Aleksandra (356-323 p.n.e.). Aleksander szybko usunal potencjalnych rywali do tronu i, majac zaledwie dwadziescia lat, zostal uznany królem. W kilku blyskawicznych kampaniach pokonal nieprzyjaciól Macedonii na zachodzie i pólnocy. Nastepnie zmusil do powrotu do Zwiazku Korynckiego te poleis poludniowej Grecji, które zbuntowaly sie na wieść o śmierci Filipa. Podobnie jak za panowania Filipa, Sparta pozostala poza Zwiazkiem. Aby panstwa greckie zrozumiały, że za brak lojalnosci wobec Macedonii płaci sie wysoka cene, Aleksander zburzył po wystąpieniu przeciw niemu miasto Teby w 335 roku p.n.e. Stalo sie jasne, ze Aleksander dazy wprawdzie do tego, by objac przywództwo za przyzwoleniem greckich poleis (jako przewodniczacy Zwiazku Korynckiego, po grecku hegemon), ale jego dzialania oparte sa na realnej potedze, której w razie koniecznosci nie zawaha sie użyc.
1 Zmusiwszy Grecje do posluszenstwa, w 334 roku p.n.e. Aleksander poprowadzil grecko-macedonską armie do Anatolii z zamiarem zrealizowania ojcowskiego planu zaatakowania Persji. W początkowej fazie wyprawy sytuacja Aleksandra była dość trudna, przede wszystkim brakowało mu pieniędzy. Tylko błyskawiczny sukces dawał mu szanse na kontynuowanie ekspedycji. Uzyskał go w bitwie nad rzeką Granikos. Zwycięstwo to otworzyło mu drogę do Sardes, perskiej stolicy w Azji Mniejszej, i umożliwiło zajęcie miast greckich na wybrzeżach Morza Egejskiego. Uwolnieni spod perskiego zwierzchnictwa Grecy zostali zobowiązani do płacenia Aleksandrowi trybutu na cele wojenne. W wieku dwudziestu kilku lat odniósl niewiarygodny sukces, dokonujac podboju perskiego imperium, dzieki czemu w pózniejszych czasach zyskal sobie przydomek "Wielkiego". Jego wielkość polegała także na tym, ze potrafil naklonic swoich zolnierzy, by poszli za nim tam, dokad wcale nie mieli ochoty isc - do wrogich i nieznanych krain, poza granice znanego im swiata. W bitwie Aleksander dodawal odwagi swoim oddzialom, wiodac je osobiscie do ataku i narazajac sie na takie samo niebezpieczenstwo jak prosty żołnierz. Łatwo było rozpoznac go po helmie z charakterystycznym pióropuszem, płaszczu o żywych kolorach i pancerzu wypolerowanym tak, że odbijał promienie słoneczne. Byl tak owładniety myśla o podboju odleglych krajów, że nie sluchal tych, którzy radzili mu, by nie opuszczał Macedonii, dopóki nie zawrze małżeństwa i nie spłodzi dziedzica. Swojego doradce, czlowieka juz starszego i doświadczonego, zadziwil i zaniepokoil, rozdajac prawie cala ziemie i wszystkie dobra królewskie, aby tylko wzmocnic sile armii poprzez powiekszenie grupy wlascicieli ziemskich stanowiacych trzon jego doborowych oddzialów. "Co zostawiles sobie?" - zapytal go ów doradca. "Nadzieje" - odpowiedzial Aleksander.Nadziejom tym towarzyszylo dążenie do stworzenia wizerunku własnej osoby na kształt wojownika tak sławnego jak niezrównany Achilles, bohater Homerowej Iliady. Egzemplarz Iliady Aleksander zawsze mial ze soba i w czasie spoczynku trzymal go razem ze sztyletem pod poduszka. Wielkie aspiracje i sposób postepowania Aleksandra upodabniaja go do stworzonego przez Homera wizerunku wojownika-zdobywcy.
3 Kiedy przekroczył Hellespont, cieśnine oddzielajaca Europe od Azji, wbił wlócznie w ziemie Anatolii, oglaszajac ją tym samym - niczym bohaterowie Homera - ziemia "zdobytą włócznią". Pierwsza bitwa kampanii, stoczona nad Granikiem, rzeką w zachodniej Anatolii, dowiodla wartości dowodzonej przez Aleksandra ciężkiej jazdy macedońskiej i greckiej, która sforsowala rzeke, wdarła sie na wysoki brzeg i rozgromila Persów. Nastepnie Aleksander odwiedzil starą stolice króla Midasa, miasto Gordion we Frygii. Tam dowiedzial sie o przepowiedni, że ten, kto rozwiaze wezel laczacy jarzmo z dyszlem starego rydwanu Gordiosa, założyciela miasta, zostanie panem calej Azji. Młody Macedonczyk, jak glosi opowiesc, po prostu przecial mieczem gordyjski wezel.
4 W roku 333 p.n.e. perski król Dariusz stanal naprzeciw Aleksandra w bitwie pod Issos, w poludniowo-wschodnim krancu Anatolii. Armia Aleksandra odniosla wspaniale zwyciestwo nad liczniejszymi wrogami dzieki natarciu ciężkiej jazdy na lewe skrzydło sił perskich, po którym nastapił atak oskrzydlający na pozycje Dariusza w centrum. Dariusz, aby uniknac niewoli, musial uciekac z pola walki, pozostawiajac zony i córki, które zgodnie z perska tradycja towarzyszyly mu w trakcie kampanii. Księżniczki perskie dostaly sie w ręce Aleksandra, który potraktował je po rycersku, dzieki czemu zaczął cieszyć się nieco lepszą reputacją wsród ludów podległych perskiemu królowi.
5 Kiedy w roku 332 p.n.e. Tyr, silnie ufortyfikowane miasto na wybrzezu dzisiejszego Libanu, odmówil poddania sie, Aleksander uzyl machin oblezniczych oraz udoskonalonych przez Filipa katapult i po dlugim oblezeniu zburzyl mury tej poteznej fortecy. Wdzierajac sie do Tyru, Aleksander udowodnil, ze ufortyfikowane miasta-panstwa nie sa niezdobytymi twierdzami, które nie musza obawiac sie ataku z zewnatrz. Chociaz nawet w pózniejszych czasach oblężenia rzadko konczyły sie sukcesem, a dobrze skonstruowane fortyfikacje nadal stanowiły poważną zaporę dla atakujacych, sukces Aleksandra sprawił, ze mieszkancy miast zaczeli obawiac sie skutków oblezenia i przestali wierzyc, ze potezne fortyfikacje ochronia ich przed nieprzyjacielem wyposazonym w coraz lepsze machiny oblężnicze. Strach, że oblężenie moze zakonczyć się zniszczeniem fortyfikacji, utrudniał mieszkańcom zagrożonych atakiem miast zachowanie jednomyślnosci i przygotowanie skutecznej obrony. Zajęcie portów fenickich odcięło Persów od ich floty, która znalazła się teraz w rękach Macedończyków i, zgodnie z oczekiwaniami Aleksandra, otworzyło armii macedońskiej drogę do Egiptu.
W Egipcie witano Aleksandra jako wyzwoliciela spod perskiego panowania. Hieroglificzne inskrypcje zdaja sie sugerowac, ze Macedonczyk wystepowal tu raczej jako sukcesor królów perskich niz egipski faraon. W roku 331 p.n.e. Aleksander zalozyl na egipskim wybrzeżu, w zachodnim krańcu delty Nilu, nowe miasto i nazwal je Aleksandria - bylo to pierwsze z wielu założonych przez niego miast, najodleglejsze z nich powstaly na terenie dzisiejszego Afganistanu. Podczas pobytu w Egipcie Aleksander udal sie z tajemnicza wizyta do oazy Siwa na Pustyni Zachodniej, gdzie znajdowała sie wyrocznia boga Ammona, przez Greków utożsamianego z Zeusem. Wprawdzie Aleksander nie zdradzil nikomu szczególów owej wizyty, rozeszla sie jednak wiesc, iz Macedonczyk dowiedzial sie, ze jest synem boga Ammona, i ze uwierzyl w słowa wyroczni.
6 W roku 331 p.n.e. Aleksander pobił główne sily perskiego króla w bitwie pod Gaugamela w północnej Mezopotamii, niedaleko dzisiejszej granicy iracko-irańskiej. Znów liczebnie Persowie przewyzszali wrogów, ale znów Aleksander ukazal swój niezwykly talent dowódczy. Dariusz III uciekl z pola bitwy do swej posiadlosci w Ekbatana. Armia perska przestała istnieć, a przed Aleksandrem stanęły otworem stolice monarchii Achemenidów: Babilon, Suza i Persopolis. Wkrótce Aleksander zajal Persepolis - stolice imperium, niszczac po drodze palace perskiego wladcy, czym dokonal dziela zniszczenia i tym samym nastapil kres starozytnej Persji. Wtedy nadeszly wiadomosci o buncie Greków w Europie, wiec Aleksander zwolnil swych greckich towarzyszy i wyslal ich do domów. Kontynuowal caly czas poscig za Dariuszem, az w koncu go znalazl, ale martwego. Oddal mu czesc wystawiajac iscie królewski pogrzeb. W latach 330-328 Macedończycy zajęli Drangianę, Arachozję oraz Baktrię i Sogdianę czyli obszary leżące już za górami Hindukusz.
7 Wiosna 325 roku Aleksander i jego armia dotarli do Indusu, a pózniej do rzeki Hyfazis, jednego ze wschodnich jego doplywów. Zolnierze wycienczeni wieloletnia walka zapomnieli jak wygladal ich kraj. Elementy orientalizmu byly wszechobecne. Ich wódz zaczal ubierac sie w perskie odzienie, otaczal sie azjatycka arystokracja. Towarzysze nie chcieli isc dalej; pragneli wrócic do domów. Dla nich wojna skończyła się wraz ze śmiercią Dariusza, osiągneli bowiem to, po co Azji przyszli - podbili Persję.
Rozpoczął się wielki powrót wojsk macedońskich. Aleksander rozdzielił swoją armię. Częśc wojsk, rannych, tabory, wysłał przez Arachozję; flota, na czele której stanął Nearchos, z zamiarem odkrycia nowej drogi popłynęła w dół Indusu, ku Zatoce Perskiej i dalej wzdłuż wybrzeży Oceanu Indyjskiego. Sam Aleksander z pozostałą częśćią armii ruszył najtrudniejszą trasą przez pustynne obszary Gedrozji. Aleksander zmarl 10 czerwca 323 roku. Choc bezposrednich przyczyn jego smierci nie znamy, mozemy byc jednego pewni, ze byl jednym z najwiekszych wodzów historii swiata, niedoscignionym talentem sztuki wojennej o nieprzepartej woli dzialania i ogromnych ambicjach. Byl jednym z niewielu, którzy przemierzyli tak daleka droge, na koniec swiata a nawet jeszcze dalej w wyobrazeniu ludzi jego epoki. Umarl nie pozostawiajac zadnych wskazówek co do nastepstwa tronu, co do dziedzictwa, jakie pozostawil na swiecie. Dlatego tez smierc tego wielkiego wodza otworzyla z jednej strony okres anarchii i walki o wladze, z drugiej zas hellenistyczny okres kultury antycznej, w którym widzimy przeplatanie sie elementów tych wszystkich ludów, których zycia swiadkiem byl Aleksander Macedonski bez przesady zwany Wielkim.
Podboje Aleksandra Wielkiego
Po przekroczeniu gór Taurus jesienią 333 p.n.e. stoczył zwycięską bitwę pod Issos, gdzie rozbił wojska Dariusza III. Potem ruszył na południe, zdobywając m.in. fenickie miasto Tyr (po 7-miesięcznym oblężeniu). Bez walki zajął Egipt (gdzie uważano go za wybawiciela z niewoli perskiej). 332 p.n.e. założył Aleksandrię, odwiedził sanktuarium Amona w oazie Siwa i koronował się na faraona Egiptu. Wiosną 331 p.n.e. przybył do Mezopotamii. Pod Gaugamelą pokonał ostatecznie Persów, zajął Suzę, Babilon, Persepolis. Z Ekbatany rozpuścił kontyngenty greckie, otaczając się głównie Macedończykami. Po śmierci Dariusza III (330 p.n.e.) ogłosił się jego następcą, przejmując ceremoniał i zwyczaje perskie oraz kult władcy. Następnie opanował tereny obecnego Afganistanu i północno-wschodniego Iranu (329-327 p.n.e.). Wiosną 327 p.n.e. wyruszył na podbój Indii. Udało mu się dotrzeć do rzeki Indus, jednak bunt wojsk zmusił go do odwrotu, podczas którego poniósł olbrzymie straty.
Losy imperium po śmierci Aleksandra Wielkiego
W czasie przygotowań do podboju Arabii, Kartaginy, Italii, a nawet krajów za Słupami Heraklesa, Aleksander Wielki zmarł w Babilonie. Imperium jego rozpadło się na kilka wojujących ze sobą części (diadochowie). Był wielkim talentem wojskowym, znakomitym strategiem i taktykiem, a także wybitnym politykiem i administratorem. Odrzucił tradycyjny podział na Greków i barbarzyńców, jednakowo traktując Macedończyków i lojalnych wodzów perskich. Jego działalność przyczyniła się do rozprzestrzenienia kultury greckiej i rozwoju handlu przez wprowadzenie jednolitego systemu monetarnego (pieniądz). Podboje Aleksandra Wielkiego miały też ogromny wpływ na rozwój greckiej nauki (zwłaszcza geografii).
W ich wyniku wzbogacił się jej obraz świata, a przenikanie się kultur zaowocowało szeregiem wielkich dzieł sztuki i literatury. Biografie Aleksandra Wielkiego napisali: Diodor Sycylijczyk, Kurcjusz Rufus, Plutarch, Arrian. Jest on bohaterem wielu legend wśród ludów arabskiego Wschodu jako Iskander Dzoul-Garnein (Aleksander Dwurogi). W świadomości ludów basenu Morza Śródziemnego od średniowiecza upowszechniał legendę Aleksandra Wielkiego tzw. romans Aleksandrowy (zwłaszcza warianty Historii Aleksandra Wielkiego Kurcjusza Rufusa i Aleksandreida). Legenda ta dotarła też do Polski (już Wincenty Kadłubek usiłował połączyć dzieje polskie z historią Aleksandra Wielkiego).
1 Zmusiwszy Grecje do posluszenstwa, w 334 roku p.n.e. Aleksander poprowadzil grecko-macedonską armie do Anatolii z zamiarem zrealizowania ojcowskiego planu zaatakowania Persji. W początkowej fazie wyprawy sytuacja Aleksandra była dość trudna, przede wszystkim brakowało mu pieniędzy. Tylko błyskawiczny sukces dawał mu szanse na kontynuowanie ekspedycji. Uzyskał go w bitwie nad rzeką Granikos. Zwycięstwo to otworzyło mu drogę do Sardes, perskiej stolicy w Azji Mniejszej, i umożliwiło zajęcie miast greckich na wybrzeżach Morza Egejskiego. Uwolnieni spod perskiego zwierzchnictwa Grecy zostali zobowiązani do płacenia Aleksandrowi trybutu na cele wojenne.
W wieku dwudziestu kilku lat odniósl niewiarygodny sukces, dokonujac podboju perskiego imperium, dzieki czemu w pózniejszych czasach zyskal sobie przydomek "Wielkiego". Jego wielkość polegała także na tym, ze potrafil naklonic swoich zolnierzy, by poszli za nim tam, dokad wcale nie mieli ochoty isc - do wrogich i nieznanych krain, poza granice znanego im swiata. W bitwie Aleksander dodawal odwagi swoim oddzialom, wiodac je osobiscie do ataku i narazajac sie na takie samo niebezpieczenstwo jak prosty żołnierz. Łatwo było rozpoznac go po helmie z charakterystycznym pióropuszem, płaszczu o żywych kolorach i pancerzu wypolerowanym tak, że odbijał promienie słoneczne. Byl tak owładniety myśla o podboju odleglych krajów, że nie sluchal tych, którzy radzili mu, by nie opuszczał Macedonii, dopóki nie zawrze małżeństwa i nie spłodzi dziedzica. Swojego doradce, czlowieka juz starszego i doświadczonego, zadziwil i zaniepokoil, rozdajac prawie cala ziemie i wszystkie dobra królewskie, aby tylko wzmocnic sile armii poprzez powiekszenie grupy wlascicieli ziemskich stanowiacych trzon jego doborowych oddzialów. "Co zostawiles sobie?" - zapytal go ów doradca. "Nadzieje" - odpowiedzial Aleksander.Nadziejom tym towarzyszylo dążenie do stworzenia wizerunku własnej osoby na kształt wojownika tak sławnego jak niezrównany Achilles, bohater Homerowej Iliady. Egzemplarz Iliady Aleksander zawsze mial ze soba i w czasie spoczynku trzymal go razem ze sztyletem pod poduszka. Wielkie aspiracje i sposób postepowania Aleksandra upodabniaja go do stworzonego przez Homera wizerunku wojownika-zdobywcy.
3 Kiedy przekroczył Hellespont, cieśnine oddzielajaca Europe od Azji, wbił wlócznie w ziemie Anatolii, oglaszajac ją tym samym - niczym bohaterowie Homera - ziemia "zdobytą włócznią". Pierwsza bitwa kampanii, stoczona nad Granikiem, rzeką w zachodniej Anatolii, dowiodla wartości dowodzonej przez Aleksandra ciężkiej jazdy macedońskiej i greckiej, która sforsowala rzeke, wdarła sie na wysoki brzeg i rozgromila Persów. Nastepnie Aleksander odwiedzil starą stolice króla Midasa, miasto Gordion we Frygii. Tam dowiedzial sie o przepowiedni, że ten, kto rozwiaze wezel laczacy jarzmo z dyszlem starego rydwanu Gordiosa, założyciela miasta, zostanie panem calej Azji. Młody Macedonczyk, jak glosi opowiesc, po prostu przecial mieczem gordyjski wezel.
4 W roku 333 p.n.e. perski król Dariusz stanal naprzeciw Aleksandra w bitwie pod Issos, w poludniowo-wschodnim krancu Anatolii. Armia Aleksandra odniosla wspaniale zwyciestwo nad liczniejszymi wrogami dzieki natarciu ciężkiej jazdy na lewe skrzydło sił perskich, po którym nastapił atak oskrzydlający na pozycje Dariusza w centrum. Dariusz, aby uniknac niewoli, musial uciekac z pola walki, pozostawiajac zony i córki, które zgodnie z perska tradycja towarzyszyly mu w trakcie kampanii. Księżniczki perskie dostaly sie w ręce Aleksandra, który potraktował je po rycersku, dzieki czemu zaczął cieszyć się nieco lepszą reputacją wsród ludów podległych perskiemu królowi.
5 Kiedy w roku 332 p.n.e. Tyr, silnie ufortyfikowane miasto na wybrzezu dzisiejszego Libanu, odmówil poddania sie, Aleksander uzyl machin oblezniczych oraz udoskonalonych przez Filipa katapult i po dlugim oblezeniu zburzyl mury tej poteznej fortecy. Wdzierajac sie do Tyru, Aleksander udowodnil, ze ufortyfikowane miasta-panstwa nie sa niezdobytymi twierdzami, które nie musza obawiac sie ataku z zewnatrz. Chociaz nawet w pózniejszych czasach oblężenia rzadko konczyły sie sukcesem, a dobrze skonstruowane fortyfikacje nadal stanowiły poważną zaporę dla atakujacych, sukces Aleksandra sprawił, ze mieszkancy miast zaczeli obawiac sie skutków oblezenia i przestali wierzyc, ze potezne fortyfikacje ochronia ich przed nieprzyjacielem wyposazonym w coraz lepsze machiny oblężnicze. Strach, że oblężenie moze zakonczyć się zniszczeniem fortyfikacji, utrudniał mieszkańcom zagrożonych atakiem miast zachowanie jednomyślnosci i przygotowanie skutecznej obrony. Zajęcie portów fenickich odcięło Persów od ich floty, która znalazła się teraz w rękach Macedończyków i, zgodnie z oczekiwaniami Aleksandra, otworzyło armii macedońskiej drogę do Egiptu.
W Egipcie witano Aleksandra jako wyzwoliciela spod perskiego panowania. Hieroglificzne inskrypcje zdaja sie sugerowac, ze Macedonczyk wystepowal tu raczej jako sukcesor królów perskich niz egipski faraon. W roku 331 p.n.e. Aleksander zalozyl na egipskim wybrzeżu, w zachodnim krańcu delty Nilu, nowe miasto i nazwal je Aleksandria - bylo to pierwsze z wielu założonych przez niego miast, najodleglejsze z nich powstaly na terenie dzisiejszego Afganistanu. Podczas pobytu w Egipcie Aleksander udal sie z tajemnicza wizyta do oazy Siwa na Pustyni Zachodniej, gdzie znajdowała sie wyrocznia boga Ammona, przez Greków utożsamianego z Zeusem. Wprawdzie Aleksander nie zdradzil nikomu szczególów owej wizyty, rozeszla sie jednak wiesc, iz Macedonczyk dowiedzial sie, ze jest synem boga Ammona, i ze uwierzyl w słowa wyroczni.
6 W roku 331 p.n.e. Aleksander pobił główne sily perskiego króla w bitwie pod Gaugamela w północnej Mezopotamii, niedaleko dzisiejszej granicy iracko-irańskiej. Znów liczebnie Persowie przewyzszali wrogów, ale znów Aleksander ukazal swój niezwykly talent dowódczy. Dariusz III uciekl z pola bitwy do swej posiadlosci w Ekbatana. Armia perska przestała istnieć, a przed Aleksandrem stanęły otworem stolice monarchii Achemenidów: Babilon, Suza i Persopolis. Wkrótce Aleksander zajal Persepolis - stolice imperium, niszczac po drodze palace perskiego wladcy, czym dokonal dziela zniszczenia i tym samym nastapil kres starozytnej Persji. Wtedy nadeszly wiadomosci o buncie Greków w Europie, wiec Aleksander zwolnil swych greckich towarzyszy i wyslal ich do domów. Kontynuowal caly czas poscig za Dariuszem, az w koncu go znalazl, ale martwego. Oddal mu czesc wystawiajac iscie królewski pogrzeb.
W latach 330-328 Macedończycy zajęli Drangianę, Arachozję oraz Baktrię i Sogdianę czyli obszary leżące już za górami Hindukusz.
7 Wiosna 325 roku Aleksander i jego armia dotarli do Indusu, a pózniej do rzeki Hyfazis, jednego ze wschodnich jego doplywów. Zolnierze wycienczeni wieloletnia walka zapomnieli jak wygladal ich kraj. Elementy orientalizmu byly wszechobecne. Ich wódz zaczal ubierac sie w perskie odzienie, otaczal sie azjatycka arystokracja. Towarzysze nie chcieli isc dalej; pragneli wrócic do domów. Dla nich wojna skończyła się wraz ze śmiercią Dariusza, osiągneli bowiem to, po co Azji przyszli - podbili Persję.
Rozpoczął się wielki powrót wojsk macedońskich. Aleksander rozdzielił swoją armię. Częśc wojsk, rannych, tabory, wysłał przez Arachozję; flota, na czele której stanął Nearchos, z zamiarem odkrycia nowej drogi popłynęła w dół Indusu, ku Zatoce Perskiej i dalej wzdłuż wybrzeży Oceanu Indyjskiego. Sam Aleksander z pozostałą częśćią armii ruszył najtrudniejszą trasą przez pustynne obszary Gedrozji.
Aleksander zmarl 10 czerwca 323 roku. Choc bezposrednich przyczyn jego smierci nie znamy, mozemy byc jednego pewni, ze byl jednym z najwiekszych wodzów historii swiata, niedoscignionym talentem sztuki wojennej o nieprzepartej woli dzialania i ogromnych ambicjach. Byl jednym z niewielu, którzy przemierzyli tak daleka droge, na koniec swiata a nawet jeszcze dalej w wyobrazeniu ludzi jego epoki. Umarl nie pozostawiajac zadnych wskazówek co do nastepstwa tronu, co do dziedzictwa, jakie pozostawil na swiecie. Dlatego tez smierc tego wielkiego wodza otworzyla z jednej strony okres anarchii i walki o wladze, z drugiej zas hellenistyczny okres kultury antycznej, w którym widzimy przeplatanie sie elementów tych wszystkich ludów, których zycia swiadkiem byl Aleksander Macedonski bez przesady zwany Wielkim.
Krotszego nie moglam znalezc