Potęga o wykładniku całkowitym ujemnym a-n = 1an dla a ∈ R\{0} ∧ n ∈ N
Potęga o wykładniku wymiernym amn=am−−−√n dla a ∈ R+∪{0}, m ∈ N i n ∈ N\{1} a-mn=1am√n dla a ∈ R+, m ∈ N i n ∈ N\{1}
Działania na potęgach Jeżeli m, n ∈ R i a, b ∈ R+ albo m, n ∈ Z i a, b ∈ R i a ≠ 0 i b ≠ 0, to: am · an = am+n aman= am-n (a · b)m = am · bm (ab)m=ambm (am)n = am·n
Działania na pierwiastkach Jeżeli a ≥ 0, b ≥ 0, n ∈ N\{0, 1}, to: a⋅b−−−√n=a√n⋅b√n a√n−−−√m=a√mn (a√n)m=am−−−√n a⋅b√n=anb−−−√n (a√n)n=a ab−−√n=a√nb√n dla b > 0
Wzory skróconego mnożenia (a + b)2 = a2 + 2ab + b2 (a - b)2 = a2 - 2ab + b2 a2 - b2 = (a - b)(a + b) (a + b)3 = a3 + 3a2b + 3ab2 + b3 (a - b)3 = a3 - 3a2b + 3ab2 - b3 a3 + b3 = (a + b)(a2 - ab + b2) a3 - b3 = (a - b)(a2 + ab + b2)
Prawa działań na logarytmach Przy założeniu: a > 0, a ≠ 1, b > 0, b ≠ 1, x > 0, y > 0: loga(x · y) = logax + logay logaxy=logax−logay logaxy=ylogax logax−−√n=1nlogax logbx=logaxlogab logab=1logba
Związki pomiędzy funkcjami trygonometrycznymi tgx=sinxcosx=1ctgx ctgx=cosxsinx=1tgx sin2x + cos2x = 1 (jedynka trygonometryczna) tgα · ctgα = 1
Potęga o wykładniku całkowitym ujemnym
a-n = 1an dla a ∈ R\{0} ∧ n ∈ N
Potęga o wykładniku wymiernym
amn=am−−−√n dla a ∈ R+∪{0}, m ∈ N i n ∈ N\{1}
a-mn=1am√n dla a ∈ R+, m ∈ N i n ∈ N\{1}
Działania na potęgach
Jeżeli m, n ∈ R i a, b ∈ R+ albo m, n ∈ Z i a, b ∈ R i a ≠ 0 i b ≠ 0, to:
am · an = am+n
aman = am-n
(a · b)m = am · bm
(ab)m=ambm
(am)n = am·n
Działania na pierwiastkach
Jeżeli a ≥ 0, b ≥ 0, n ∈ N\{0, 1}, to:
a⋅b−−−√n=a√n⋅b√n
a√n−−−√m=a√mn
(a√n)m=am−−−√n
a⋅b√n=anb−−−√n
(a√n)n=a
ab−−√n=a√nb√n dla b > 0
Wzory skróconego mnożenia
(a + b)2 = a2 + 2ab + b2
(a - b)2 = a2 - 2ab + b2
a2 - b2 = (a - b)(a + b)
(a + b)3 = a3 + 3a2b + 3ab2 + b3
(a - b)3 = a3 - 3a2b + 3ab2 - b3
a3 + b3 = (a + b)(a2 - ab + b2)
a3 - b3 = (a - b)(a2 + ab + b2)
Prawa działań na logarytmach
Przy założeniu: a > 0, a ≠ 1, b > 0, b ≠ 1, x > 0, y > 0:
loga(x · y) = logax + logay
logaxy=logax−logay
logaxy=ylogax
logax−−√n=1nlogax
logbx=logaxlogab
logab=1logba
Związki pomiędzy funkcjami trygonometrycznymi
tgx=sinxcosx=1ctgx
ctgx=cosxsinx=1tgx
sin2x + cos2x = 1 (jedynka trygonometryczna)
tgα · ctgα = 1
Funkcje kąta podwójnego
sin2α = 2sinαcosα
cos2α = cos2α - sin2α = 2cos2α - 1
tg2α = 2tgα1−tg2α
ctg2α = ctg2α−12ctgα
Funkcje połowy kąta
Funkcje sumy i różnicy kątówsinα2=ą1−cosα2−−−−−√
cosα2=ą1+cosα2−−−−−√
tgα2=1−cosαsinα
ctgα2=1+cosαsinα
sin(α + β) = sinαcosβ + cosαsinβ
cos(α + β) = cosαcosβ - sinαsinβ
sin(α - β) = sinαcosβ - cosαsinβ
cos(α - β) = cosαcosβ + sinαsinβ
tg(α + β) = tgα+tgβ1−tgα⋅tgβ
ctg(α + β) = ctgα⋅ctgβ−1ctgα+ctgβ
tg(α - β) = tgα−tgβ1+tgα⋅tgβ
ctg(α - β) = ctgα⋅ctgβ+1ctgα−ctgβWzory redukcyjne
sin(90° + α) = cosα
cos(90° + α) = -sinα
tg(90° + α) = -ctgα
ctg(90° + α) = -tgα
sin(270° + α) = -cosα
cos(270° + α) = sinα
tg(270° + α) = -ctgα
ctg(270° + α) = -tgα
sin(180° + α) = -sinα
cos(180° + α) = -cosα
tg(180° + α) = tgα
ctg(180° + α) = ctgα
sin(360° + α) = sinα
cos(360° + α) = cosα
tg(360° + α) = tgα
ctg(360° + α) = ctgα
Silnia n! = 1 · 2 · 3 · ... · n
Symbol Newtona Dla n, k∈N i 0 ≤ k ≤ n (nk)=n!k!(n−k)!
Permutacje Pn = n!
Permutacje z powtórzeniami Pn1,n2,...,nkn=n!n1!n2!...nk!
Wariacje bez powtórzeń Vkn=n!(n−k)!
Wariacje z powtórzeniami Wkn=nk
Kombinacje Ckn=(nk)=n!k!⋅(n−k)!
Kombinacje z powtórzeniami C−kn=(n+k−1k)=(n+k−1)!k!⋅(n−1)!
Pochodne funkcji elementarnych
FunkcjaPochodna funkcjiUwagi y = cy' = 0c∈Ry = xαy' = αxα-1α∈R (x zależne od α)y = 1xy' = −1x2x∈R\{0}y = x−−√y' = 12x√x∈R+∪{0}y = axy' = axlnax∈R, a∈R+y = exy' = exx∈Ry = logaxy' = 1x logae = 1xlnax∈R+, a∈R+\{1}y = lnxy' = 1xx∈R+y = sinxy' = cosxx∈Ry = cosxy' = -sinxx∈Ry = tgxy' = 1cos2xx∈R, x≠ 12 π + kπ, k∈Cy = ctgxy' = −1sin2xx∈R, x≠kπ, k∈Cy = arcsinxy' = 11−x2√x∈(-1, 1)y = arccosxy' = −11−x2√x∈(-1, 1)y = arctgxy' = 11+x2x∈Ry = arcctgxy' = −11+x2x∈RTrójkąt
Ob = a + b + c
P=12ah
P=12absinγ=12bcsinα=12acsinβ,
P=p(p−a)(p−b)(p−c)−−−−−−−−−−−−−−−−−√, gdzie p=12(a+b+c), (wzór Herona)
R=abc4P, (promień okręgu opisanego),
r=Pp, (promień okręgu wpisanego).
Twierdzenie sinusów, kosinusów
asinα=bsinβ=csinγ=2r
c2 = a2 + b2 - 2abcosγ
b2 = a2 + c2 - 2accosβ
a2 = b2 + c2 - 2bccosα
Twierdzenie Pitagorasa
a2 + b2 = c2
Czworokąty
Ob = a + b + c + d
P=12d1⋅d2⋅sinα
d1, d2 - przekątne czworokąta,
α - kąt zawarty między przekątnymi
h - wysokość czworokąta
Pole czworokąta wpisanego w okrąg:
P=(p−a)(p−b)(p−c)(p−d)−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−√, gdzie p=12(a+b+c+d)
Trapez
Obwód trapezu: Ob = a + b + c + d
Pole trapezu: P=12(a+b)⋅h
Równoległobok
Ob = 2a + 2b
P = a · h = a · b · sinα
P=12d1⋅d2⋅sinγ
Romb
Ob = 4a
P = a · h = a2 · sinα
P=12d1⋅d2
Prostokąt
Ob = 2a + 2b
P = a · b
d=a2+b2−−−−−−√
Kwadrat
Ob = 4a
P = a2
P=12d2
d=a2√
Deltoid
Ob = 2a + 2b
P=12d1⋅d2
P = a · b · sinα
Koło i okrąg
r - promień koła, π = 3,1415...
Pole koła P = πr2
Długość okręgu L = 2πr
Długość łuku l=α360°⋅2πr
Pole wycinka koła o kącie środkowym α P=α360°πr2
Pole odcinka koła o kącie środkowym α P=α360°πr2−r2sinα2
Graniastosłupy
Pole powierzchni całkowitej: Pc = Pb + 2PpObjętość graniastosłupa: V = Pp · H
Sześcian
Pc = 6a2
V = a3
d=a3√
Długość promienia kuli wpisanej
r=12a
Długość promienia kuli opisanej
R=12d=a3√2
Prostopadłościan
Pc = 2ab + 2bc + 2ac
V = abc
d=a2+b2+c2−−−−−−−−−−√
Ostrosłupy
Pole powierzchni całkowitej: Pc = Pb + Pp
Objętość ostrosłupa: V=13Pp⋅H
Czworościan foremny
Pc=a23√
V=a32√12
Bryły obrotowe
Walec
Pole powierzchni bocznej: Pb = 2πrh
Pole powierzchni całkowitej: Pc = 2πr(r + h)
Objętość: V = πr2h
Stożek
Pole powierzchni bocznej: Pb=πrl
Pole powierzchni całkowitej: Pc=πr(r+l)
Objętość: V=13πr2h
Kula
Pole powierzchni całkowitej: P=4πr2
Objętość: V=43πr3