Question

Podaj po 4 przykłady na każdy podmiot
podmioty:
gramatyczny
logiczny
domyślny
szeregowy

Answer 1

Podmiotem jest najczęściej rzeczownik w mianowniku, np. Autor ukazuje życie współczesnego społeczeństwa. Jest to podmiot gramatyczny.

Niekiedy pojawia się podmiot w dopełniaczu(podmiot logiczny):

a)      Przy orzeczeniu wyrażonym formułą nie ma, np. Ojca nie ma w domu.

b)      Jeżeli jako orzeczenie występują formy takich czasowników, jak: wystarczać, brakować, przybywać, ubywać, np. Ubyłood wczoraj wody w rzece.

c)       Gdy przy podmiocie stoi liczebnik od pięciu w górę, np. Osiem książek przewróciło się na regale. Gdy podmiot oznacza osoby płci męskiej, zamianę mianownika na dopełniacz powoduje liczebnik od dwóch w górę w formach: dwóch, trzech, czterech, np. Dwóch mieszkańców narzeka na zimne kaloryfery.(Nie powodują zmiany przypadka formy: dwaj, trzej ,czterej).  W podobny sposób wpływają na przypadek rzeczownika w liczbie mnogiej w funkcji podmiotu liczebniki zbiorowe, np. dwoje, troje, czworo:Czworo niemowląt nie chce spać w nocy.

Zdarza się, że podmiotem w zdaniu jest wyraz inny niż rzeczownik:

- przymiotnik: Chory jeszcze się nie obudził po operacji.

- imiesłów przymiotnikowy: Siedzący wstali z miejsc na powitanie jubilata.

- liczebnik: Pierwszy (np. zawodnik)był bardzo zmęczony.

- zaimek: Oni tutaj byli najwcześniej.

- czasownik w bezokoliczniku: Pływać jest zdrowo.

Czasem podmiot w zdaniu w ogóle nie pojawia się, ale potrafimy domyślić się go na podstawie formy osobowej czasownika, np. Idziemy do kina. (kto? my). Mówimy wtedy o podmiocie wskazanym osobową formą czasownika (inaczej podmiot domyślny).

Bywa też, że funkcję podmiotu pełni jednocześnie kilka wyrazów (podmiot zbiorowy):

-podmiot szeregowy (wyrazy występują w stosunku współrzędnym i oddzielamy je przecinkiem lub spójnikiem), np. Myszy, szczury, chomiki, króliki i wiewiórki należą do wspólnej rodziny gryzoni.

- podmiot towarzyszący(wyrazy łączą się za pomocą spójnika z), np. Kot z psem jedzą z jednej miski.

Istnieją też zdania bezpodmiotowe. Brak w nich wykonawcy danej czynności czy też sprawcy zjawiska. Informują one najczęściej o stanach fizycznych i psychicznych, np. Pada. Boli mnie w kolanie.