Question

Podaj cechy ustroju politycznego w starożytnym Rzymie.

Answer 1

Po powstaniu Rzymu na jego terytoriach ok. VIII w. p.n.e powstała forma rządów zwana monarchią. Władzę nad Rzymem sprawowało 6 królów. Posiadali oni pełną władzę cywilną, sądowniczą, wojskową i kapłańską. Po śmierci króla jego władza przechodziła w ręce senatu, który co pięć dni powoływał radę dziesięciu interreksów, która zastępowała władcę. Nowy król był wybierany przez zgromadzenie mieszkańców i zatwierdzany przez senat mógł pełnić swoje obowiązki.
Przy boku króla działał senat ? rada doradców. Należeli do niego przedstawiciele możnych rodów. Z początku było ich 100, później 300. Senat w Rzymie miał głos doradczy. Zgromadzenie Ludowe dokonywało wyboru króla, miało ograniczone kompetencje. Należeli do niego patrycjusze i plebejusze, którzy z czasem zostali odsunięci od władzy.
W 509 r. p.n.e w Rzymie doszło do obalenia ostatniego króla i powstała republika. Była to forma ustroju, w którym rządy należały do zgromadzenia wszystkich obywateli, senatu, urzędników, dwóch konsulów, pretorów, edylów, kwestorów i cenzorów.
Najważniejsze decyzje zarezerwowane były dla senatu i Zgromadzenia Ludowego, które decydowało o wypowiadaniu wojny, zawieraniu pokoju, wyborze urzędników czy uchwalaniu prawa.
Senat posiadał inicjatywę ustawodawczą. Proponował projekty nowych praw, prowadził politykę zagraniczną, kontrolował działania urzędników oraz finanse państwa. Urzędnicy sami pokrywali koszty sprawowania swoich urzędów. Należeli do nich pretorowie, edylowie, kwestorzy oraz cenzorzy. Wybierani zostawali na rok. Wyjątkiem byli cenzorzy, których kadencja trwała 5 lat.
Pierwszą grupą urzędników byli pretorowie. Zajmowali się oni sądownictwem. Mogli proponować nowe rozwiązania prawne.
Drugą grupę stanowili edylowie. Byli to urzędnicy administracyjni. Sprawowali oni nadzór nad porządkiem i bezpieczeństwem miasta, pracami publicznymi itp.
Kolejną grupę stanowili cenzorzy. Dysponowali oni listą obywateli, w tym senatorów. Ich obowiązkiem było przestrzeganie zasad moralności w Rzymie.
Następną grupą byli kwestorzy. Byli to poborcy podatkowi. Sprawowali kontrolę nad finansami państwa.
Najwyższa władza w Rzymie należała do dwóch konsulów, wybieranych na rok kadencji. Musieli oni mieć ukończone 43 lata i wcześniej sprawować urzędy. Rządzili oni miastem, dowodzili wojskiem. Byli reprezentantami państwa, pełnili funkcje religijne.
W razie zagrożenia państwa lub w czasie wojny na okres 6 miesięcy powoływano dyktatora.
Wśród urzędników odrębne miejsce zajmowali trybuni ludowi. Byli to reprezentanci plebsu w senacie. Nietykalni, mieli możliwość wycofania ustaw z senatu. Posiadali prawo sprzeciwu wobec decyzji urzędników i senatu, gdy ta narażałaby na szkodę plebs.
W II w. p.n.e nastąpił kryzys republiki rzymskiej.

Answer 2

Senat posiadał inicjatywę ustawodawczą.

Pierwszą grupą urzędników byli pretorowie.

Drugą grupę stanowili edylowie.

Kolejną grupę stanowili cenzorzy.

Najwyższa władza w Rzymie należała do dwóch konsulów, wybieranych na rok kadencji.

Najważniejsze decyzje zarezerwowane były dla senatu i Zgromadzenia Ludowego, które decydowało o wypowiadaniu wojny, zawieraniu pokoju, wyborze urzędników czy uchwalaniu prawa.

Wśród urzędników odrębne miejsce zajmowali trybuni ludowi. Byli to reprezentanci plebsu w senacie.

Przy boku króla działał senat i rada doradców.