Pochodne węglowodorów (alkohole, kwasy karboksylowe, estry). wzór ogólny, wzory sumaryczne i strukturalne, nazewnictwo
KL. III Gimnazjum.
Taliusz
Alkohole wzór ogólny: ROH, lub CnH2n+1OH wzory sumaryczne i strukturalne razem z nazewnictwem: kilka podstawowych: metanol/alkohol metylowy: CH3OH etanol/alkohol etylowy: C2H5OH propanol/alkohol propylowy: C3H7OH butanol/alkohol butylowy: C4H9OH (wszystkie wzory sumaryczne będą w załącznikach) nazwy tworzy się od nazwy węglowodoru, z którego dany alkohol powstał, dodając końcówkę -ol, bądź też drugim sposobem, dodając w nazwie słowo alkohol i tworząc przymiotnik.Tak więc mamy metanol, propanol, butanol, pentanol, heptanol, heksanol, oktanol, nonanol itd. zależnie od ilości atomów węgla w cząsteczce.
Kwasy karboksylowe: wzór ogólny: RCOOH lub CnH2n+1COOH wzory sumaryczne i strukturalne: kwas mrówkowy/metanowy: HCOOH kwas octowy/etanowy: CH3COOH kwas propionowy/propanowy: C2H5COOH kwas masłowy/butanowy: C3H7COOH nazewnictwo: tutaj albo uczymy się nazw zwyczajowych, które są wymagane przy większości sprawdzianów/konkursów, albo też, co wymagane jest o wiele rzadziej, ale również poprawne, nazw pochodzących od węglowodorów. nazwy te mogą mylić, bo np. przy etanowym z przodu mamy tylko jeden atom węgla, nie dwa. w tym wypadku trzeba uwzględnić także atom węgla tworzący grupę karboksylową (COOH)
Estry wzór ogólny: R1COOR2 wzory sumaryczne i strukturalne (tutaj podam tylko kilka dla przykładu, bo nie ma praktycznie czegos takiego, jak kilka podstawowych estrów) CH3COOC3H7 - octan propylu CH3COOC4H9 - octan butylu C3H7COOCH3 - maślan metylu HCOOC2H5 - mrówczan etylu nazewnictwo tworzymy od dwóch części tworzących estr na zasadzie podobnej jak przy nazewnictwie soli. Z tą różnicą, że to co z przodu idzie na początek nazwy. Pierwszy człon nazwy estru pochodzi od kwasu karboksylowego, z którego został on utworzony (mrówczan, octan, propionian, maślan itd.) widzimy ten początek z przodu wzoru sumarycznego (to, co jest przed grupą COO). drugi człon pochodzi od nazwy alkoholu, który jest drugą częścią wzoru sumarycznego (to co jest po grupie COO). np. metylu, etylu, propylu, butylu itd.
wzory strukturalne w takiej kolejności w jakiej są wypisane
wzór ogólny: ROH, lub CnH2n+1OH
wzory sumaryczne i strukturalne razem z nazewnictwem:
kilka podstawowych:
metanol/alkohol metylowy: CH3OH
etanol/alkohol etylowy: C2H5OH
propanol/alkohol propylowy: C3H7OH
butanol/alkohol butylowy: C4H9OH
(wszystkie wzory sumaryczne będą w załącznikach)
nazwy tworzy się od nazwy węglowodoru, z którego dany alkohol powstał, dodając końcówkę -ol, bądź też drugim sposobem, dodając w nazwie słowo alkohol i tworząc przymiotnik.Tak więc mamy metanol, propanol, butanol, pentanol, heptanol, heksanol, oktanol, nonanol itd. zależnie od ilości atomów węgla w cząsteczce.
Kwasy karboksylowe:
wzór ogólny: RCOOH lub CnH2n+1COOH
wzory sumaryczne i strukturalne:
kwas mrówkowy/metanowy: HCOOH
kwas octowy/etanowy: CH3COOH
kwas propionowy/propanowy: C2H5COOH
kwas masłowy/butanowy: C3H7COOH
nazewnictwo: tutaj albo uczymy się nazw zwyczajowych, które są wymagane przy większości sprawdzianów/konkursów, albo też, co wymagane jest o wiele rzadziej, ale również poprawne, nazw pochodzących od węglowodorów. nazwy te mogą mylić, bo np. przy etanowym z przodu mamy tylko jeden atom węgla, nie dwa. w tym wypadku trzeba uwzględnić także atom węgla tworzący grupę karboksylową (COOH)
Estry
wzór ogólny: R1COOR2
wzory sumaryczne i strukturalne (tutaj podam tylko kilka dla przykładu, bo nie ma praktycznie czegos takiego, jak kilka podstawowych estrów)
CH3COOC3H7 - octan propylu
CH3COOC4H9 - octan butylu
C3H7COOCH3 - maślan metylu
HCOOC2H5 - mrówczan etylu
nazewnictwo tworzymy od dwóch części tworzących estr na zasadzie podobnej jak przy nazewnictwie soli. Z tą różnicą, że to co z przodu idzie na początek nazwy. Pierwszy człon nazwy estru pochodzi od kwasu karboksylowego, z którego został on utworzony (mrówczan, octan, propionian, maślan itd.) widzimy ten początek z przodu wzoru sumarycznego (to, co jest przed grupą COO). drugi człon pochodzi od nazwy alkoholu, który jest drugą częścią wzoru sumarycznego (to co jest po grupie COO). np. metylu, etylu, propylu, butylu itd.
wzory strukturalne w takiej kolejności w jakiej są wypisane