Question

PIEŚŃ XIX

Jest kto, co by wzgardziwszy te doczesne rzeczy
Chciał ze mną dobrą tylko sławę mieć na pieczy,
A starać się, ponieważ musi zniszczeć ciało,
Aby imię przynamniej po nas tu zostało?

I szkoda zwać człowiekiem, kto bydlęce żyje
Tkając, lejąc w się wszytko, póki zstawa szyje;
Nie chciał nas Bóg położyć równo z bestyjami:
Dał nam rozum, dał mowę, a nikomu z nami.

Przeto chciejmy wziąć przed się myśli godne siebie,
Myśli ważne na ziemi, myśli ważne w niebie;
Służmy poczciwej sławie, a jako kto może,
Niech ku pożytku dobra spólnego pomoże.

Komu dowcipu równo z wymową dostaje,
Niech szczepi miedzy ludźmi dobre obyczaje;
Niechaj czyni porządek, rozterkom zabiega,
Praw ojczystych i pięknej swobody przestrzega.

A ty, coć Bóg dał siłę i serce po temu,
Uderz się z poganinem, jako słusze cnemu;
Prostak to, który wojsko z wielkości szacuje:
Zwycięstwo liczby nie chce, męstwa potrzebuje.

Śmiałemu wszędy równo, a o wolność miłą
Godzi się oprzeć, by więc i ostatnią siłą;
Nie przegra, kto frymarczy na sławę żywotem,
Azaby go lepiej dał w cieniu darmo potem?

Na podstawie pieśni Jana Kochanowskiego odpowiedz na pytania
1. Scharakteryzuj koncepcję człowieka zawartą w pieśni XIX. Czy wszyscy ludzie, zdaniem Kochanowskiego zasługują na to zaszczytne miano? Uzasadnij swoją odpowiedź.
2. Na czym polega według czarnoleskiego poety godność ludzka? Wyjaśnij sformuowanie ,, przeto chciejmy wziąć przed się myśli godne siebie".

3. O czym, zdaniem poety , powinien pamiętać każdy , kto dąży do sukcesu i sławy ?

4. O jakich społecznych rolach człowieka mówi Kochanowski ?

5. Wymień wartości, które poeta szczególnie ceni .

6. Dlaczego warto dobrze wykorzystywać swoje talenty? Zwróc uwagę na ostatnią strofę wiersza.

Answer 1

 

1. Człowiek opisany przez Kochanowskiego w Pieśni XIX jest istnym odzwierciedleniem poglądów i prądów Renesansu. Kochanowski opisuje, to czym różnimy się od zwierząt:

"Nie chciał nas Bóg położyć równo z bestyjami:
 Dał nam rozum, dał mowę, a nikomu z nami."

Dla autora niezwykle istotną sprawą jest religia chrześcijańska. Kilkakrotnie odwołuje się do Boga, uznaje wyłącznie te jedyne wyznanie. Innych uważa za pogan. Istotne jest też oddanie ojczyźnie - patriotyzm. Dla Kochanowskiego liczy się gotowość na poniesienie konsekwencji w jej obronie.

"Nie przegra, kto frymarczy na sławę żywotem,
 Azaby go lepiej dał w cieniu darmo potem?"

2.  Godność według Kochanowskiego jest czymś niezwykle ważnym. Sformuowanie: ,, przeto chciejmy wziąć przed się myśli godne siebie", mówi nam o tym, że powinniśmy pamiętać tylko o rzeczach istotnych dla nas, dla naszych zamiarów, reszta jest niegodna zapamiętania.

3. Osoba, która dąży do sukcesu, sławy powinna pamiętać o śmiałości o odwadze:

 "Nie przegra, kto frymarczy na sławę żywotem"

Czasownik "frymarczyć" oznacza handlować, więc możemy zdanie to uznać, tego, który nie zawaha się nawet oddać życia, za sławę po śmierci.

4. Kochanowski przede wszystkim mówi o obronie religii chrześcijańskiej, o jej szerzeniu w innych kręgach.

 

 "Uderz się z poganinem, jako słusze cnemu"

5.  Poeta szczególnie ceni: wierność, odwagę, zdolność do poświęcenia, religijność.

6. Warto wykorzystywać swoje talenty, ponieważ dzięki nim możemy zostać zapamiętani na długie czasy.