Question

Płazy kręgowce wodno-lądowe

Answer 1

Są zwierzętami ziemno-wodnymi zamieszkującymi głównie przybrzeżne wody słodkie i mokradła strefy umiarkowanej i podzwrotnikowej.

Szczątki najstarszych płazów pochodzą z dewonu z Grenlandii, Rosji, Australii i należą do płazów tarczogłowych (meandrowców). Najlepiej poznanym ich przedstawicielem jest Ichtiostega – mozaika cech rybich i płazich. Posiadała palczaste kończyny, płuca oraz szczątkowe kości wieczka skrzelowego, w skórze drobne łuski.

Charakterystyczne cechy płazów

- Wykształcenie palczastych kończyn; palce u wielu gatunków spięte błoną pławną.

- Skóra naga, wilgotna zawiera liczne wielokomórkowe gruczoły śluzowe.

- Narządami wymiany gazowej są płuca, jama gębowa i silnie unaczyniona skóra, a u form larwalnych – skrzela.

- Serce zbudowane jest z zatoki żylnej, dwóch przedsionków, komory i stożka tętniczego; pojawia się drugi obieg krwi – płucny.

- Występuje ruchome, stawowe połączenie czaszki z kręgosłupem za pośrednictwem dwóch kłykci potylicznych połączonych z pierwszym kręgiem szyjnym, tzw. dźwigaczem.

- Szkielet jest skostniały, zredukowane są żebra:
obręcz miednicowa połączona z kręgiem krzyżowym;
pojawia się ucho środkowe z pierwszą kostką słuchową – strzemiączkiem, zakryte błoną bębenkową.

- Kresomózgowie podzielone jest na dwie półkule; nadal występuje liniowe ułożenie części mózgowia.

- Oczy pokryte są powiekami (ochrona przed wysychaniem).

- Rozwój odbywa się w wodzie; larwa, zwana kijanką, posiada narząd linii nabocznej, skrzela i płetwę ogonową.

Budowa i wybrane czynności życiowe płazów

- W ciele płazów wyróżnia się głowę, tułów i ogon (brak u bezogonowych). Na głowie znajdują się: otwór gębowy, para oczu, nozdrza i otwory słuchowe.

- Cienki, zwilżony śluzem naskórek umożliwia wymianę gazową. Ropuchy i salamandry wydzielają substancje trujące. W skórze występują komórki barwnikowe nadające płazom ubarwienie maskujące lub odstraszające.

- Współcześnie żyjące płazy beznogie posiadają w skórze drobne łuski.