Oto fragment mowy króla Jana Kazimierza, wygłoszonej na sejmie w 1661 r. Król, podobnie jak Piotr Skarga, udzielił polskiej szlachcie przestróg. Epoki, w których żyli obaj autorzy, byli jednka zupełnie inne. W 1661 r. Rzeczpospolita była już poważnie osłabiona na skutek wojen z Kozakami, Moskwą i Szwedami
Przeanalizuj fragment królewskiej mowy, odpowiadając na zamieszczone obok pytania.
[...]dom mój wolnymi waszmościów głosami ba tym tronie jest posadzony ;żem i sam w tej ojczyźnie zrodzony, wychowany i od wasznościów obrany panuję, życzyłem sobie ten pomnik wdzięczności w umysłach waszych zostać[...] przywiódłszy waszmościów przez zachęcenie i zezwolenie mojej do wolnej elekcji, która tylko za żywotra mojego przedsięwzięta, istotnie wolną być może[...]. Nie potrzeba[...] wywodzić, co wszystkim wiadomo, jakie są korzyści elekcj, a jakie niebezpieczeństwa bezkrólewia . To tylko przyponę, że lubo rzeczpospolita nieraz szczęśliwie dotąd bezkrólewia przebywała, teraz z pewnością runąć by musiały[...] obawiać się należy, iż[...] [z powodu] takiej elekcji stanie się rzeczpospolita łupem okolicznych narodów. Moskwa i Ruś odwołaja sie do ludów jednego z nimi języka i Litwę dla siebie przeznaczą; granice Wielkopolski staną otworem dla Brandenburczyków[...]; dom austriacki, spoglądający łakomie nba kraków, nie opuści dogodnej dla siebie sposobności i przy powszechenm rozrywaniu państa nie wstrzyma się od zaboru[...]
PYTANIA DO TEKSTU:
1.Na czym według autora polegała główna słabość ustroju Rzeczpospolitej ?
2.Jakie niebezieczeństwa mogły grzić Rzeczpospolitej z powodu wskazanje przez autora słabości ustroju ?
3.Kto, zdaniem autora mógł skorzystać na słabości Rzeczpospolitej ?
4.Które państwa były, zdaniem króla, zainteresowane zaborem ziem polskich ? Kóre to były ziemie ? Czy późniejsze wydarzeia potwierdziły przewidywania Jana Kazimierza ?
5.Jakie działania, zdaniem autora, mogły zabezpieczyć Rzeczpospolitą przed grożącym jej niebezpieczeństwem ?
6.Jakie skutki mogły przynieść te działania ? Oceń ich skuteczność.
7.Do czego nawiązują słowa: Dom mój wolniemi waszmościów głosami na tym tronie jest posadzony ?
8.Czego dowiadujemy się z analizowanego źródłą?
Proszę o swzybką odpowiedż !
1. Główna słabość polegała na wolnej elekcji
2. Rozbiór polski
3 Moskwa, Brandenburczycy, Habsburgowie
4. Rosja, Austria, i Prusy
5. Wprowadzenie dziedzicznosci tronu
6. Minęłyby czasy bezkrólewia
7. Autor nawiązuje do ograniczonej władzy królewskiej
8.Dowiadujemy się że polska jest zagrożona