beaver
Pierwsza wolna elekcja odbyła się w roku 1573, po śmierci Stanisława II Augusta, który nie zostawił po sobie potomka, mogącego zapewnić ciągłość dynastii. Owszem, za panowania Jagiellonów też panowała zasada elekcyjności tronu, ale tylko w obrębie panującej dynastii. Po burzliwych dyskusjach ustalono, że wyboru króla dokona cała szlachta. Jest totak zwany system viritim- prawo głosu ma każdy szlachcic. Wyznaczeniem miejsca i terminu elekcji zajmował się sejm konwokacyjny zwoływany przez prymasa w czasie bezkrólewia. W terminie wyznaczonym przez sejm zjeżdżała sie pod Warszawę /Wola/ szlachta z Korony i Litwy. Senat na czele z prymasem obradował w tzw. szopie, czyli drewnianym budynku ustawionym na srodku pola elekcyjnego, zaś szlachta wybrana do izby poselskiej sadowiła się wokół, tworząc tzw. koło. Pozostała szlachta zajmowała miejsce w namiotach poza kołem. Kandydatów na króla przedstawiali płnomocnicy /albo w przypadku kandydatów zagranicznych- posłowie obcych państw/ Głosowano województwami, wynik ostateczny ogłaszł prymas. Zasady viritim /łac mąż w męża/ ustalono na początku XVI wieku przez Zygmunta Augusta. Mi osobiście nie za bardzo podoba się taki sposób powoływania władcy na tron. Należy rozumieć też sytuację szlachty, która nie miała zbyt wiele możliwości wyboru. Może i dobrym rozwiązaniem byłoby osadzenie na tronie "Piasta" ale jego osoba obrażałaby uczucia jednego z członków Rzeczpospolitej. Z kolei elekcji cudzoziemcy, władcy innych krajów, dbali tylko o własne interesy. Skuiając sie na swoich obyczajach, nie chciali zrozumieć odmienności Polaków i Litwinów. Minusem było też niebezpieczne dla kraju bezkrólewie. Inne państwa widzące słabość Polski mogły atakowac i łupić kraj. (Iwan IV Groźny po śmierci Augusta miał taką możliwość, ale z niej nie skorzystał) W Rzeczpospolitej Obojga Narodów mimo usilnych starań panował chaos. Niezgodność szlachty co do wyboru króla wywoływała bunty... Miał też miejsce nacisk na wybór króla państw sąsiadujących- chcieli ofiarwać krajowi pieniądze.
Mam nadzieję, że pomogłam. Liczę na naj. :-)