Question

Opis wielkiej wojny północnej (1700- 1721), najwazniejsze wydarzenia, krótko i zwięźle.
z góry dziękuję ;)

Answer 1

Informacje ogólne
Północna wojna 1700-1721, zwana wielką wojną północną, wojna Danii, Rosji, Saksonii i Polski, później Prus i Hanoweru, ze Szwecją. Rozpoczęta atakiem sprzymierzonych na zajętą w XVI i XVII w. przez Szwecję część Inflant, Estonię i Szlezwik.

Król szwedzki Karol XII (1697-1718) okazał się jednak znakomitym wodzem, szybko pokonał Danię i przerzuciwszy swe wojska do Estonii uderzył na oblegające Narwę wojska rosyjskie i zadał im klęskę (1700). Następnie Szwedzi skierowali się przeciwko wojskom saskim atakującym Inflanty od strony Kurlandii i rozbili je nad Dźwiną.
Ingerencja Karola XII w sprawy polskie
Osiągnięte sukcesy skłoniły Karola XII do podjęcia próby podporządkowania sobie Polski. Najechał Rzeczpospolitą, zajął Warszawę i po zwycięskiej bitwie pod Kliszowem (1702) wszedł do Krakowa. W 1706 uderzył na Saksonię, rozbił wojska saskie i zmusił Augusta II do rezygnacji z tronu polskiego na rzecz Stanisława Leszczyńskiego.

Tymczasem w Rosji Piotr I wykorzystał fakt, iż Szwedzi zaangażowali się w wojnę z połączonymi unią personalną Polską i Saksonią, i przeprowadził gruntowną reorganizację wojska. Stworzył regularną armię, w której służba była dożywotnia, przeszkolił nowe kadry oficerskie, udoskonalił uzbrojenie, szczególną uwagę poświęcając artylerii. Stworzył silną flotę na Bałtyku, która z powodzeniem mogła walczyć z doświadczoną marynarką szwedzką.

Zreorganizowane wojska rosyjskie odniosły wiele zwycięstw nad Szwedami. Szczególne znaczenie miało zdobycie ujścia Newy, gdzie od 1703 Piotr I rozpoczął budowę wielkiego portu i przyszłej stolicy, Petersburga. 1704 Rosjanie zdobyli Narwę i wkroczyli na tereny Polski, jednak gdy Karol XII po podboju Saksonii powrócił do Polski, armia rosyjska wycofała się w głąb własnego państwa.
Klęska wojsk szwedzkich pod Połtawą
Szwedzi uderzyli na Ukrainę Zadnieprzańską licząc na pomoc Kozaków, których hetman I. Mazepa przeszedł na stronę szwedzką. Pomoc Mazepy okazała się nikła, miejscowa ludność natomiast stawiała zdecydowany opór najeźdźcom. 1709 wojska szwedzkie zostały rozgromione przez armię rosyjską w decydującej bitwie pod Połtawą. Szwedzi skapitulowali, a Karol XII z niewielką garstką wojska znalazł schronienie w Turcji.

Rosjanie opanowali całe wybrzeże Bałtyku od Rygi po Narwę oraz znaczną część Finlandii. W Polsce na tron powrócił August II. Wojska rosyjskie wkroczyły do Rzeszy Niemieckiej, pomagając usunąć Szwedów z Pomorza Szczecińskiego. W tym etapie wojny jako sojusznik Rosji zadeklarowały się Prusy i księstwo Hanoweru.
Zakończenie wojny
Po śmierci Karola XII Szwecja, na mocy traktatu zawartego w Sztokholmie w 1719, zrzekła się na rzecz Hanoweru Verden i terytorium Bremy. W 1720 odstąpiła Prusom Pomorze Szczecińskie po rzekę Pianę, wraz z wyspami Uznam i Wolin. Sukcesy wojenne Rosjan doprowadziły do zawarcia w 1721 pokoju w Nystad w Finlandii. Na mocy tego układu Ingria, Karelia, Estonia i Inflanty zostały przyłączone do Rosji