- pretensje Wazów panujacych w Rzeczpospolitej do korony szwedzkiej,
- Zygmunt 3 Waza został w 1599 r. zdetronizowany jednak wciąż uzywał tytułu, podobnie jak jego synowie Króla Szwecji, w koncu Jan Kazimierz zrzekł się pretensji do tronu Trzech Koron,
- inkorporacja Estoni do Rzeczpospolitej,
- chęć panowania Szwedów nad Bałtykiem.
przebieg:
1600-1611- pierwszy etap ciągu długotrwałych wojen polsko-szwedzkich. 1605- zwycięstwo polskiej husarii w bitwie pod Kircholmem (Jan Karol Chodkiewicz) 1617-1622- druga faza wojen- Szwedzi zajmuja część Inflant 1622- rozejm w Mitawie 1625-1635- trzeci etap wojen polsko-szwedzkich 1626- zajęcie przez Szwedów Prus Królewskich i blokada Ujścia Wisły 1627- bitwa morska koło Oliwy, zwycięstwo polskich galeonów 1629- rozejm w Starym Targu (Altmarku) 1635 rozejm w Sztumskiej Wsi 1655-1660- wojna północnta.tzw. potop szwedzki, kapitulacia pospolitego ruszenia pod Ujściem, poddanie Litwy (zdrada Janusza Radziwiłła), kapitulacja armii koronnej i ucieczka Jana Kzimierza na Śląsk, oblężenie przez Szwedów Częstochowy.
skutki:
- wyniszczenie ziem polskich, - utrata Inflant, - straty ludności (30-35%), - agraryzacja miast, - chaos monetarny, - głód, - wzmocnienie potegi Szwecji i Frnacji w Europie, - uniezaleznienie sie prus w 1657 r., które stały sie później groźnym przeciwnikiem Polski, - wzrost pozycji oligarchii magnackiej spiskującej przeciwko królowi, - wzmocnienie katolicyzmu w POlsce i obietnica opieki nad chłopami zawarta w slubach lwowskich Jana Kazimierza w 1656, - rozwój kontreformacji (wygnanie arian z PL w 1658r), - upadek gospodarczy (zwiekszenie eksportacji zbóż) i polityczny PL szlacheckiej, - słabośc armii polskiej.
W 1587 Szlachta wybrała na kóla Polski Zygmunta III Wazę. Marzył on o panowaniu nad swym rodzinnym karjem - Szwecji. Jednak Szwedzi wybrali innego władcę. Ten zaś snułplany zdobycia Bałtyku. Chciał je "przerobić" na wewnętrzne "jezioro" Szwecji. Dzięki temu sporowi wybuchła wojna Rzeczypospolitej z Szwecją. W 1605 roku husaria rozniosła szwedzką armię w proch (było ich 11 tyś., a Polaków zaledwie 4 tyś.).
przyczyny:
- pretensje Wazów panujacych w Rzeczpospolitej do korony szwedzkiej,
- Zygmunt 3 Waza został w 1599 r. zdetronizowany jednak wciąż uzywał tytułu, podobnie jak jego synowie Króla Szwecji, w koncu Jan Kazimierz zrzekł się pretensji do tronu Trzech Koron,
- inkorporacja Estoni do Rzeczpospolitej,
- chęć panowania Szwedów nad Bałtykiem.
przebieg:
1600-1611- pierwszy etap ciągu długotrwałych wojen polsko-szwedzkich. 1605- zwycięstwo polskiej husarii w bitwie pod Kircholmem (Jan Karol Chodkiewicz) 1617-1622- druga faza wojen- Szwedzi zajmuja część Inflant 1622- rozejm w Mitawie 1625-1635- trzeci etap wojen polsko-szwedzkich 1626- zajęcie przez Szwedów Prus Królewskich i blokada Ujścia Wisły 1627- bitwa morska koło Oliwy, zwycięstwo polskich galeonów 1629- rozejm w Starym Targu (Altmarku) 1635 rozejm w Sztumskiej Wsi 1655-1660- wojna północnta.tzw. potop szwedzki, kapitulacia pospolitego ruszenia pod Ujściem, poddanie Litwy (zdrada Janusza Radziwiłła), kapitulacja armii koronnej i ucieczka Jana Kzimierza na Śląsk, oblężenie przez Szwedów Częstochowy.
skutki:
- wyniszczenie ziem polskich,
- utrata Inflant,
- straty ludności (30-35%),
- agraryzacja miast,
- chaos monetarny,
- głód,
- wzmocnienie potegi Szwecji i Frnacji w Europie,
- uniezaleznienie sie prus w 1657 r., które stały sie później groźnym przeciwnikiem Polski,
- wzrost pozycji oligarchii magnackiej spiskującej przeciwko królowi,
- wzmocnienie katolicyzmu w POlsce i obietnica opieki nad chłopami zawarta w slubach lwowskich Jana Kazimierza w 1656,
- rozwój kontreformacji (wygnanie arian z PL w 1658r),
- upadek gospodarczy (zwiekszenie eksportacji zbóż) i polityczny PL szlacheckiej,
- słabośc armii polskiej.
W 1587 Szlachta wybrała na kóla Polski Zygmunta III Wazę. Marzył on o panowaniu nad swym rodzinnym karjem - Szwecji. Jednak Szwedzi wybrali innego władcę. Ten zaś snułplany zdobycia Bałtyku. Chciał je "przerobić" na wewnętrzne "jezioro" Szwecji. Dzięki temu sporowi wybuchła wojna Rzeczypospolitej z Szwecją. W 1605 roku husaria rozniosła szwedzką armię w proch (było ich 11 tyś., a Polaków zaledwie 4 tyś.).