Question

Określ, jakie są główne cele wymiany handlowej z zagranicą.

Answer 1

Rola handlu zagranicznego w gospodarce kraju.


Handel zagraniczny to odpłatna wymiana towarów i usług państwa na towary i usługi wytworzone w innych krajach. Jeżeli dany kraj sprowadza towary i usługi z zagranicy to wymianę tę nazywamy importem, natomiast jeżeli dany kraj wywozi swoje dobra i usługi za granicę to wymiana ta nosi nazwę eksportu. Różnicę między wartością dóbr sprzedanych, a zakupionych nazywamy bilansem handlowym wyrażanym jego saldem. Saldo bilansu handlowego jest dodatnie, jeżeli wartość eksportu przewyższa wartość importu, a ujemne, gdy wartość importu przewyższa wpływy uzyskiwane z eksportu. Bilans handlu zagranicznego jest zrównoważony, gdy wartość eksportu i importu są sobie równe. Natomiast Bilans płatniczy jest pojęciem szerszym od bilansu handlowego. Obejmuje on nie tylko wpływy i wydatki wynikające z handlu towarami, ale również przepływy pieniędzy pochodzących z innych źródeł, np.: wpływy z turystyki, odpłatność za przewozy tranzytem, spłaty kredytów zagranicznych itp.
Do podstawowych czynników powodujących rozwój międzynarodowej wymiany towarowej zaliczamy:
- nierównomierne rozmieszczenie bogactw,
- zróżnicowanie rozwoju poziomu gospodarczego poszczególnych państw,
- zróżnicowanie kosztów wytworzenia poszczególnych produktów,
- międzynarodowy podział pracy,
- rozwój komunikacji,
- otwartość gospodarczą poszczególnych krajów,
- stabilizację ekonomiczną i polityczną.
Tak więc do podstawowych celów wymiany międzynarodowej można zaliczyć zapewnienie dostaw surowców i towarów nie wytwarzanych w danym kraju, wywożenie takich, które wytwarzane są w nadmiarze oraz osiąganie korzyści wynikających z różnic kosztów produkcji danego produktu w różnych regionach Ziemi. Ważnym powodem rozwoju handlu zagranicznego jest bezwzględny wzrost liczby ludności na kuli ziemskiej, której zapewnienie godziwych warunków egzystencji, nawet na stałym poziomie, wymaga odpowiedniego rozwoju wymiany zagranicznej. Podnoszenie standardu życia wzrastającej liczby ludności wywołuje także potrzebę poszerzania ilości i asortymentu towarów dostępnych w danym kraju. Istotnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi światowego handlu jest coraz sprawniejszy i efektywniejszy transport. Handel zagraniczny umożliwia więc uzyskiwanie korzyści większych od tych, które osiągnąć by można, ograniczając działalność gospodarczą wyłącznie do obszaru danego kraju. Stwarza on warunki do czerpania korzyści z eksportu własnych surowców, a jednocześnie do rozwoju przemysłów przetwórczych opartych na surowcach importowanych i powoduje powstanie wielu nowych miejsc pracy oraz źródeł utrzymania dla miejscowej ludności. Wymiana międzynarodowa umożliwia korzystanie z osiągnięć technicznych i cywilizacyjnych innych państw, wpływając na unowocześnienie i podniesienie poziomu rozwoju gospodarczego i życia ludności danego kraju.
Znaczenie wymiany handlowej z zagranicą w gospodarce Polski po II wojnie światowej zmieniało się w zależności od sytuacji gospodarczej oraz kierunków polityki wewnętrznej i międzynarodowej. Do końca lat sześćdziesiątych była ona w dużym stopniu ograniczona do grupy państw socjalistycznych. Zasadnicza zmiana nastąpiła dopiero w latach siedemdziesiątych, kiedy rozpoczęto unowocześnianie procesów technologicznych polskiego przemysłu i przyspieszanie jego rozwoju przez import z krajów zachodnich, na warunkach kredytowych, zarówno środków produkcji jak i wyrobów konsumpcyjnych. Błędy popełnione w polityce ekonomicznej doprowadziły początkowo do kryzysu, a następnie regresu gospodarczego. W latach osiemdziesiątych z powodu trudności politycznych i płatniczych nastąpiło załamanie się importu, co przy niewielkim wzroście eksportu przyczyniło się do osiągnięcia dodatniego bilansu obrotów handlu zagranicznego.
W ostatnich latach wzrost wielkości importu spowodował ujemne saldo w bilansie obrotów handlowych.
Od kilkunastu lat obserwowana jest stała tendencja zmniejszania się udziału Polski w obrotach w handlu międzynarodowym. Jeżeli w najkorzystniejszym pod tym względem dla Polski okresie, tj. w latach siedemdziesiątych, wskaźnik ten nieco przekraczał 1%. to w 1996 r. udział naszego kraju w światowym eksporcie i imporcie wynosił już tylko 0,7%, Jest to udział zbyt niski w stosunku do liczby ludności stanowiącej 0,7% ludności świata i potencjału przemysłowego wynoszącego niespełna 2%. Jednak Polska pomimo nieznacznego udziału w obrotach handlowych świata nadal pozostaje liczącym się w świecie producentem węgla kamiennego, brunatnego, miedzi rafinowanej, cynku, siarki, srebra, miedzi, żyta. ziemniaków, buraków cukrowych, przetworów mięsnych i owocowo-warzywnych, a także niektórych maszyn i urządzeń, farmaceutyków, mebli, konfekcji itp.
Jeśli chodzi o strukturę eksportu i importu to możemy ją rozpatrywać na dwa sposoby, to znaczy w ujęciu geograficznym, czyli z jakimi krajami Polska prowadzi wymianę handlową oraz asortymentowym, czyli jakie grupy surowców i towarów są przedmiotem tej wymiany.
Tak więc do upadku systemu socjalistycznego w 1989 roku na obecne kraje postkomunistyczne przypadało ponad 50% wartości eksportu i importu, na kraje rozwijające się zaledwie kilka % wartości importu i kilkanaście % wartości eksportu. Najważniejszym obecnie partnerem w handlu zagranicznym Polski są Niemcy, na które w 2001 roku przypadało 34,4% wartości eksportu i 24% importu. W eksporcie na drugim miejscu znajdowała się Francja (5,4%), na trzecim Włochy (5,4%). zaś w imporcie na drugim miejscu była Rosja (8,8%), na trzecim Włochy (8,3%). Do największych partnerów handlowych Polski należą również USA, Japonia. Kanada, Australia i Chiny. Saldo handlu zagranicznego wynosi -14,2 mld USD (w 2001 roku).
Struktura towarowa polskiego handlu zagranicznego z poszczególnymi krajami jest bardzo zróżnicowana w zależności od ich zindywidualizowanych potrzeb i możliwości. W imporcie z krajów rozwiniętych gospodarczo dominują wysoko przetworzone artykuły przemysłu elektromaszynowego, chemicznego, metalurgicznego, paliwa, a także niektóre artykuły spożywcze i konsumpcyjne trwałego użytku. W imporcie z krajów rozwijających się gospodarczo większy udział mają surowce mineralne i rolnicze oraz w mniejszym stopniu przetworzone artykuły przemysłowe. Struktura wymiany
z krajami Europy Środkowo-Wschodniej ze względu na zbliżony poziom rozwoju gospodarczego jest zrównoważona w poszczególnych grupach towarów i ma charakter wzajemnie uzupełniający się w różnych asortymentach surowców i towarów.
W strukturze towarowej polskiego eksportu do krajów rozwiniętych gospodarczo nadal przeważają surowce mineralne i płody rolne, choć coraz większy udział mają również wyroby przemysłu przetwórczego. Korzystniejszą strukturę eksportu mamy z krajami rozwijającymi się gospodarczo, którym sprzedajemy bardziej opłacalne ekonomicznie wyroby przemysłu przetwórczego.
Tak więc w strukturze eksportu Polski wysoki jest udział surowców i towarów słabo przetworzonych. Polska sprowadza głównie towary wysoko przetworzone tj. leki, komputery, przyrządy optyczne oraz pomiarowe, a sprzedaje przede wszystkim towary nisko przetworzone i wyroby ze stali i miedzi.



niepotrzebne wykreśl