Czy można mówić o nowym typie bohatera? Wydawało by się, że co literatura w sobie zawarła, można tylko powielać. Jednak literatura tak jak ludzie starzeje się, a wraz z nową generacją powstają nowe wątki. Widzimy wtedy inny obraz świata który przelewa się na karty literatury. Przyczyną tej inności jest czas w którym rozwijała się literatura. Zaczniemy od okresu który nazwany jest pozytywizmem. Ten okres to czas powstania styczniowego. Czas niewoli polaków. Czas marzeń wolnego kraju, gdzie polski język króluje od wschodu do zachodu i od południa na północ. To dawało bodźca do działania. Cały świat kultury bombarduje wręcz swoją pracą do wywalczenia wszystkiego co polskie. Matejko maluje Kazania Sejmowe, Asnyk publikuje poezję Sen grobów, Eliza Orzeszkowa ogłasza swoje Kilka słów o kobietach. I tu chcę się zatrzymać. Właśnie u Orzeszkowej poszukam bohatera pozytywnego. Najbardziej znaną i chyba najlepszą powieścią Elizy Orzeszkowej jest Nad Niemnem. W powieści występują przedstawiciele arystokracji – Różyc, średniozamożnego ziemiaństwa – Korczyńscy, i zaściankowej szlachty – Bohatyrowicze. Akcja utworu toczy się w lipcu i sierpniu 1886 roku, ale w reminiscencjach sięga powstania listopadowego i, przede wszystkim, styczniowego, dotyka też dziejów XVI wiecznej Litwy (legenda o Janie i Cecylii). Miejscem akcji są tereny Grodzieńszczyzny – Korczyn, posiadłość Korczyńskich i zaścianek Bohatyrowicze wraz z całym otoczeniem. Bohaterowie powieści są bardzo zróżnicowani. Autorka dba o prawdę psychologiczną, ale wartościuje opisywane postacie ze względu na ich stosunek do pracy i do powstania styczniowego. Główny konflikt rozgrywa się między dworem a zaściankiem. Spośród Bohatyrowiczów na uwagę zasługują Jan i Anzelm. Jan Bohatyrowicz to syn Jerzego, uczestnika powstania styczniowego, który leży w jednej mogile z bratem Benedykta Korczyńskiego Andrzejem. Jan to człowiek pracowity, uczciwy, szlachetny i dobry. Poza tym wesoły, przystojny i obdarzony pięknym głosem. Mimo tylu zalet jest człowiekiem z krwi i kości, co świadczy o biegłości artystycznej autorki powieści. Jan szacunkiem otacza wydarzenia przeszłości i pielęgnuje ich symbole – powstańczą mogiłę i grób Jana i Cecylii. Kocha Justynę. Anzelm Bohatyrowicz, razem ze swoim bratem Jerzym, wziął udział w powstaniu. Po jego klęsce i po zmianach, które zaszły w kraju i najbliższej okolicy (stosunek do zaścianka dziedzica Korczyna) odsunął się od ludzi i został samotnikiem. Opiekuje się swoim bratankiem i z radością patrzy na jego miłość do Justyny i ich plany małżeńskie. Z nostalgią wspomina Martę. Autorka pokazała Bohatyrowiczów w różnych sytuacjach życiowych, podczas pracy i zabawy, w dzień powszedni i w święta dając w ten sposób szeroki epicki obraz życia wsi, a właściwie zaścianka nad Niemnem w drugiej połowie dziewiętnastego wieku. Nad Niemnem to utwór realizmu krytycznego. Podczas gdy Mickiewicz idealizuje szlachtę i z lekką ironią patrzy na jej wady, Orzeszkowa krytykuje to, co złe w bohaterach. Szczególnie krytycznie ocenia arystokrację, dla której nie widzi miejsca w nowym społeczeństwie.
Czy można mówić o nowym typie bohatera?
Wydawało by się, że co literatura w sobie zawarła, można tylko powielać. Jednak literatura tak jak ludzie starzeje się, a wraz z nową generacją powstają nowe wątki. Widzimy wtedy inny obraz świata który przelewa się na karty literatury. Przyczyną tej inności jest czas w którym rozwijała się literatura. Zaczniemy od okresu który nazwany jest pozytywizmem.
Ten okres to czas powstania styczniowego. Czas niewoli polaków. Czas marzeń wolnego kraju, gdzie polski język króluje od wschodu do zachodu i od południa na północ. To dawało bodźca do działania. Cały świat kultury bombarduje wręcz swoją pracą do wywalczenia wszystkiego co polskie.
Matejko maluje Kazania Sejmowe, Asnyk publikuje poezję Sen grobów, Eliza Orzeszkowa ogłasza swoje Kilka słów o kobietach. I tu chcę się zatrzymać. Właśnie u Orzeszkowej poszukam bohatera pozytywnego.
Najbardziej znaną i chyba najlepszą powieścią Elizy Orzeszkowej jest Nad Niemnem.
W powieści występują przedstawiciele arystokracji – Różyc, średniozamożnego ziemiaństwa – Korczyńscy, i zaściankowej szlachty – Bohatyrowicze. Akcja utworu toczy się w lipcu i sierpniu 1886 roku, ale w reminiscencjach sięga powstania listopadowego i, przede wszystkim, styczniowego, dotyka też dziejów XVI wiecznej Litwy (legenda o Janie i Cecylii). Miejscem akcji są tereny Grodzieńszczyzny – Korczyn, posiadłość Korczyńskich i zaścianek Bohatyrowicze wraz z całym otoczeniem.
Bohaterowie powieści są bardzo zróżnicowani. Autorka dba o prawdę psychologiczną, ale wartościuje opisywane postacie ze względu na ich stosunek do pracy i do powstania styczniowego. Główny konflikt rozgrywa się między dworem a zaściankiem.
Spośród Bohatyrowiczów na uwagę zasługują Jan i Anzelm. Jan Bohatyrowicz to syn Jerzego, uczestnika powstania styczniowego, który leży w jednej mogile z bratem Benedykta Korczyńskiego Andrzejem. Jan to człowiek pracowity, uczciwy, szlachetny i dobry. Poza tym wesoły, przystojny i obdarzony pięknym głosem. Mimo tylu zalet jest człowiekiem z krwi i kości, co świadczy o biegłości artystycznej autorki powieści. Jan szacunkiem otacza wydarzenia przeszłości i pielęgnuje ich symbole – powstańczą mogiłę i grób Jana i Cecylii. Kocha Justynę. Anzelm Bohatyrowicz, razem ze swoim bratem Jerzym, wziął udział w powstaniu. Po jego klęsce i po zmianach, które zaszły w kraju i najbliższej okolicy (stosunek do zaścianka dziedzica Korczyna) odsunął się od ludzi i został samotnikiem. Opiekuje się swoim bratankiem i z radością patrzy na jego miłość do Justyny i ich plany małżeńskie. Z nostalgią wspomina Martę.
Autorka pokazała Bohatyrowiczów w różnych sytuacjach życiowych, podczas pracy i zabawy, w dzień powszedni i w święta dając w ten sposób szeroki epicki obraz życia wsi, a właściwie zaścianka nad Niemnem w drugiej połowie dziewiętnastego wieku.
Nad Niemnem to utwór realizmu krytycznego. Podczas gdy Mickiewicz idealizuje szlachtę i z lekką ironią patrzy na jej wady, Orzeszkowa krytykuje to, co złe w bohaterach. Szczególnie krytycznie ocenia arystokrację, dla której nie widzi miejsca w nowym społeczeństwie.