Napisz na czym polegał(o):
a) oświecenie stanisławowskie
b) absolutyzm oświecony
Proszę o krótkie, na temat odpowiedzi, bo potrzebuję to na spr :c
" Life is not a problem to be solved but a reality to be experienced! "
© Copyright 2013 - 2024 KUDO.TIPS - All rights reserved.
oswiecenie stanislawowskie
1
. Ożywienie gospodarczo-kulturalne w czasach saskich:
a. reformy gospodarcze za rządów Augusta II Mocnego:
- osadnictwo olęderskie ( Holendrzy) ( Żuławy Wiślane) i Bambrów ( Wielkopolska)
- ożywienie handlu- wprowadzenie Komisji Skarbowej- tzw. kamery, która zajmowała się ściąganiem podatków - częściowe oczynszowanie chłopów, rozwój manufaktur,
b. rozwój kulturalno-oświatowy:
- założenie w roku 1740- Collegium Nobilium ( wzorcowa szkoła dla młodzieży szlacheckiej z nauką języków nowożytnych, jazdy konnej, szermierki)
- założenie w 1747 roku pierwszej publicznej biblioteki- braci Józefa i Andrzeja Załuskich ( pisarze, pedagodzy: Stanisław Konarski, Franciszek Bohomolec)
- rozwój opery i teatru- Operalnia, magnackie teatry
2. Gospodarka i kultura czasów stanisławowskich ( tzw. oświecenie stanisławowskie)
a. reformy gospodarcze:
- rozwój manufaktur ( zakłady produkcyjne, gdzie zamiast maszyn wykonywano wszystkie czynności ręcznie)- towary luksusowe ( porcelana, karety, szkło, broń, odzież)- Antoni Tyzenhauz,
- zastępowanie pańszczyzny czynszem ( Andrzej Zamoyski)
- budowa infrastruktury- drogi i kanały rzeczne, brukowane ulice
- rozwój handlu i bankowości
b. rozwój szkolnictwa:
- powstanie Szkoły Rycerskiej ( Szkoła kadetów)- 1765 ( wychowanie w duchu patriotycznym i obywatelskim- absolwenci: Tadeusz Kościuszko, Józef Poniatowski, hymn „Święta miłości kochanej ojczyzny” Ignacego Krasickiego)
- powołanie ministerstwa oświaty- Komisji Edukacji Narodowej- 1773 ( stąd obchodzimy Dzień Edukacji Narodowej), reforma szkolnictwa ( zmniejszono liczbę godzin nauki łacin na rzecz języka polskiego, nauczano także historii, geometrii, moralności, prawa, fizyki, przyrody, języków nowożytnych)
- powstanie Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych- 1775- tworzenie programów szkolnych, opracowań podręczników- Grzegorz Piramowicz
c. literatura i teatr:
- publicystyka:
* Ignacy Krasicki ( współzałożyciel „Monitora”- gazeta rządowa propagująca reformy, myśl oświeceniową, wydawana od roku 1765 r. , Bajki, Satyry, Monachomachia, Mikołaja Doświadczyńskiego Przypadki,
* Stanisław Staszic- Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego, Przestrogi dla Polski, ponadto wybitny geolog i geograf
* Hugo( Hugon) Kołłątaj- napisał projekt Konstytucji 3 maja, działacz KEN-u, twórca tzw.” kuźnicy kołłątajowskiej”- grupy działaczy społecznych i politycznych, publicystów okresu Sejmu Czteroletniego, reformatorów kraju ( Franciszek Ksawery Dmochowski, Franciszek Zabłocki)
* obiady czwartkowe- nazywane „obiadami literackimi”, „uczonymi” lub „rozumnymi”, wydawane były na Zamku, latem w Łazienkach. Król zapraszał na nie intelektualną i artystyczną elitę Polski ( publicystów, poetów, działaczy polskiego oświecenia ( Konarski, Bohomolec, Naruszewicz, Wybicki, Zamoyski, Krasicki). Cotygodniowe obiady były okazją do dyskusji nie tylko nad kulturą ale i reformami kraju.
* Zabawy przyjemne i pożyteczne- nieoficjalny organ prasowy obiadów czwartkowych, red. Adam Naruszewicz, prezentowano aktualne prądy literackie, twórczość polskich i zagranicznych literatów
- Powrót posła- Julian Ursyn Niemcewicz,
* Teatr Narodowy- od 1765 r. - Wojciech Bogusławski- „ojciec teatru polskiego ( dyrektor teatru od 1783 r. Niemcewicz – autor „Krakowiaków i Górali”
d. sztuka:
- klasycyzm w architekturze- Łazienki- Dominik Merlini- architekt królewski, Zamek Królewski
- malarze:
- Bernardo Bellotto- Canaletto- pejzaże miasta ( tzw. weduty)
- Marcelo Bacciarelli- pejzaże, portrety ( m.in. króla Stanisława Augusta Poniatowskiego
- rzeźba Bertel Thorvaldsen
absolutyzm oswieony
forma ustroju państwa rozpowszechniona w Europie w II połowie XVIII w.
a) Okres rozwoju kultury polskiej przypadający na lata panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego
Ważniejsze wydarzenia
15 marca 1765 Szkołę Rycerską, która w swym założeniu miała być elitarną uczelnią wojskową, kształcącą przyszłe kadry dla armii Rzeczypospolitej
W 1765 władca podjął próbę wzmocnienia miast, powołując we wszystkich województwach Komisje Dobrego Porządku
b)Chodzi w nim o to,że większość władców próbowało posiąć w swoje ręce władzę absolutną na wzór tej z Francji Ludwika IV ,ale dostosować ją do realiów świata w którym władali tj.chcieli być władcami mądrymi ,brzydzącymi się średniowiecznymi metodami (dobrym przykładem jest Katarzyna II Wielka z Rosji )