Question

Napisz krótkie biografie Lutosławskiego, Pendereckiego i Góreckiego. Razem ok. 1,5 strony A4.

Answer 1

WITOLD LUTOSŁAWSKI

(ur. w 1913 r. w Warszawie, zm. w 1994 r. w Warszawie)

         Wybitny polski kompozytor i dyrygent. Mając 9 lat napisał swój pierwszy utwór na fortepian. Po zdaniu matury rozpoczął studia na wydziale matematycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Jednocześnie studiował w Konserwatorium Warszawskim w klasie fortepianu i kompozycji.

         W początkowym okresie twórczości korzystał ze zdobyczy neoklasycyzmu (kierunku w muzyce I poł. XX wieku, nawiązującego do klasycyzmu i baroku) oraz folkloru. Powstały wtedy „Wariacje symfoniczne”, „Mała suita”, „Koncert na orkiestrę”. Po okresie fascynacji neoklasycyzmem wykształcił własny styl, wykorzystujący m.in. zdobycze aleatoryzmu, stawiające na elementy przypadku zarówno podczas komponowania utworu, jak i podczas jego wykonania. Szczególnie ważnym, indywidualnym elementem jego stylu było stosowanie tzw. aleatoryzmu kontrolowanego, dotyczącego agogiki poszczególnych głosów przy jednoczesnej ścisłej kontroli organizacji wysokości dźwięków. Do tego nurtu zalicza się m.in. : „Muzykę żałobną”, „Gry weneckie”, „II symfonię”, „Koncert na wiolonczelę i orkiestrę”.

         W. Lutosławski komponował muzykę nowoczesną, znajdującą wielu odbiorców na całym świecie, m.in. : cykl pieśni dla dzieci, muzykę do sztuk teatralnych, filmów i słuchowisk radiowych. W ostatnim okresie twórczości powstały III i IV Symfonia, „Łańcuch I” i „Łańcuch II”.

         W. Lutosławski był współtwórcą Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” – corocznej międzynarodowej imprezy kulturalnej, prezentującej najnowsze dokonania w muzyce. Jest również laureatem wielu nagród państwowych i zagranicznych.

 

KRZYSZTOF PENDERECKI

(ur. w 1933 r. w Dębicy)

         Polski kompozytor i dyrygent. Najpierw studiował kompozycję prywatnie, później w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie. Był wykładowcą uczelni muzycznych w Niemczech i Stanach Zjednoczonych. Piastował również stanowisko dyrektora artystycznego Filharmonii Krakowskiej (1987 – 1990). Posiada wiele tytułów doctora honoris causa różnych uczelni z całego świata. Obecnie jest profesorem Akademii Muzycznej w Krakowie, w której prowadzi klasę kompozycji.

         Twórczość Krzysztofa Pendereckiego zawsze przejawiała ewolucyjny charakter. Na przełomie lat 50-tych i 60-tych – we wczesnym okresie działalności kompozytorskiej – zaliczany był przez krytyków do skrajnej awangardy. Kompozytor poszukiwał wtedy nowych niekonwencjonalnych brzmień i barw muzycznych. Okres ten, zwany sonoryzmem, oznaczał operowanie samym brzmieniem i eksperymentowanie w tym zakresie (rozszerzanie środków artykulacyjnych, głównie w grupie instrumentów smyczkowych i perkusyjnych). Powstały wtedy m.in. „Tren”, „Kwartet smyczkowy”, „Kanon”.

         W późniejszych latach nastąpił zwrot w kierunku stylizacji i tradycji (nawiązanie do pierwszych oper i teatru muzycznego R. Wagnera, do XIX wiecznej symfoniki, wykorzystanie formy sonatowej, fugi). Stworzył wówczas „Fluorescencje”, „Pasję wg. św. Łukasza”, „Raj utracony”, „Te Deum” (dedykowane papieżowi Janowi Pawłowi II), „Polskie Requiem”, operę „Czarna maska”.

         W latach 90-tych zwrócił się w stronę pastiszu (dzieło, które naśladuje styl innego twórcy lub składa się z inaczej skomponowanych elementów oryginalnej pracy) i brzmień kameralnych.

 

HENRYK MIKOŁAJ GÓRECKI

(ur. w 1933 r. w Czernicy k. Rybnika, zm. 12 listopada 2010 w Katowicach)

         Kompozytor polski, laureat wielu nagród w konkursach polskich i zagranicznych. Był rektorem Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Katowicach. Początkowo nawiązywał do technik serialnych i sonoryzmu. We wczesnych utworach dużą rolę odgrywała motoryczność. Od 1965 roku („Refren”) stopniowo kształtował się indywidualny styl H. M. Góreckiego, charakteryzujący się zmianą stosunku do zasad organizacji czasu muzycznego, operowaniem rozległymi płaszczyznami brzmieniowymi, eksponowaniem powtórzeń pojedyńczych motywów. Z czasem wzrastał udział elementów czerpanych z tradycji, pojawiały się cytaty („Muzyka staropolska”). Podstawowe znaczenie zyskały melodyka i harmonika. Tworzył m.in. koncerty na różne składy instrumentów, symfonie, sonaty, utwory wokalno-instrumentalne.

         W 1993 roku płyta z III Symfonią pt. „Symfonia pieśni żałosnych” na sopran i orkiestrę odniosła ogromny sukces : sprzedano ponad 700 tys. egzemplarzy, co stanowi największy w historii fonografii nakład płyty z muzyką współczesną. 

 

Pozdrawiam.