Na podstawie tekstu.
1.Od czego zależy los człowieka ? Wskaż fragmenty tekstu , które zawierają odpowiedź .
2.Do których antycznych koncepcji filozoficznych odwoluje się Kochanowski ? Wypisz cytaty , które najlepiej je ilustrują .
3.Odczytaj raz jeszcze dwie ostatnie strofy , zawierające obraz żeglowania łodzią . Zinterpretuj metaforyczny sens tego obrazu .
Jan Kochanowski
Pieśn IX
Chcemy sobie być radzi?
Rozkaż, panie, czeladzi,
Niechaj na stół dobrego wina przynaszają,
A przy tym w złote gęśli albo w lutnią grają.
Kto tak mądry, że zgadnie,
Co nań jutro przypadnie?
Sam Bóg wie przyszłe rzeczy, a śmieje się z nieba,
Kiedy się człowiek troszcze więcej, niźli trzeba.
Szafuj gotowym bacznie!
Ostatek, jako zacznie,
Tak Fortuna niech kona: raczy li łaskawie,
Raczy-li też inaczej; my siedziem w jej prawie.
U Fortuny to snadnie,
Że kto stojąc upadnie;
A który był dopiero u niej pod nogami,
Patrzajże go po chwili, a on gardzi nami.
Wszystko się dziwnie plecie
Na tym tu biednym świecie;
A kto by chciał rozumem wszystkiego dochodzić,
I zginie, a nie będzie umiał w to ugodzić.
Prózno ma mieć na pieczy
Śmiertelny wieczne rzeczy;
Dosyć na tym, kiedy wie, że go to nie minie,
Co z przejźrzenia Pańskiego od wieku mu płynie.
A nigdy nie zabłądzi,
Kto tak umysł narządzi,
Jakoby umiał szczęście i nieszczęście znosić,
Temu mężnie wytrzymać, w owym się nie wznosić.
Chwalę szczęście stateczne:
Nie chce li też być wieczne,
Spuszczę, com wziął, a w cnotę własną się ogarnę
I uczciwej chudoby bez posagu pragnę.
Nie umiem ja, gdy w żagle
Uderzą wiatry nagle,
Krzyżem padać i świętych przenajdować dary,
Aby łakomej wodzie tureckie towary
Bogactwa nie przydały
Wpadwszy gdzie między skały;
Tam ja bezpiecznym sercem i pełen otuchy
W równej fuście popłynę przez morskie rozruchy.
Daje najj !!!!!
1) Ludzkim życiem rządzi Fortuna - czyli szczęście, los. Świat jest zaprezentowany jako koło Fortuny - ten, kto jest na górze, powodzi mu się, za niedługo może być na dole. Los się może odmienić: "Tak Fortuna niech kona: raczy li łaskawie,
Raczy-li też inaczej; my siedziem w jej prawie.
U Fortuny to snadnie,
Że kto stojąc upadnie;
A który był dopiero u niej pod nogami,
Patrzajże go po chwili, a on gardzi nami."
2) Poeta sięga do antycznej koncepcji losu ludzkiego, pojawia się jeden z antycznych bogów, Fortuna.
Zauważamy też nawiązanie do horacjańskiej filozofi (carpe diem)
poeta zachęca do używania życia: "Rozkaż, panie, czeladzi,
Niechaj na stół dobrego wina przynaszają,
A przy tym w złote gęśli albo w lutnią grają."
3)
Poeta porównuje życie ludzkie do przeprawy przez morze. Sam podaje się za przykład - nie liczy się dla niego bogactwo, woli biedny, ale bezpieczny płynąć przez życiowe odmęty.