bunnnyteczaaRelacje między państwem a Kościołem (kościołami) były jedną z najważniejszych kwestii politycznych w okresie wyłaniania się nowoczesnych państw. Po średniowieczu, kiedy olbrzymie znaczenie miała rywalizacja między władzą świecką a duchowną, przyszła reformacja i jej skutki w postaci wojen i konfliktów religijnych. Postawiło to kształtujące się państwa wobec nowych wyzwań. Różnorodność religijna wewnątrz chrześcijaństwa polegała wcześniej na obecności Żydów lub muzułmanów, zasadniczo nie było natomiast problemu istnienia „innych chrześcijan”; jeśli się pojawiali, udawało się zepchnąć ich do roli „heretyków”. Sukces reformacji oznaczał powstanie nowych wyznań chrześcijańskich, które nie tylko nie pozwalały traktować się jako heretyckie, ale czasem rościły sobie prawo do bycia jedyną prawomocną wersją chrześcijaństwa. Stosunki między państwem a Kościołem trzeba było ułożyć na nowo.