Mutacja to nagłe skokowe zmiany materiału genetycznego, bywa dziedziczna.
Mutacja jest zjawiskiem losowym, podlegającym wpłwom środowiska (mutagenenom np. chemiczny, promieniowaniu) . Częstość mutacji nie jest stała pomiędzy gatunkami (np. RNA wirusa HIV matuje bardzo szybko) i zależy między innymi do doskonałości aparatu powielania DNA i jego naprawy.
Odmienną klasą mutacji są zmiany spowodowane transpozycją (tzw. skaczące geny) gdzie odcinek DNA o długości kilkuset do kilku tysięcy nukleotydów zmienia położenie w obrębie genomu. Tego typu mutacje są bardziej rozpowszechnione u niektórych roślin (np. kukurydza) i zwierząt (np. muszka owocowa).
Wprowadzanie mutacji do materiału genetycznego nazywa się mutagenezą. Współczesna genetyka umożliwia mutagenezę ukierunkowaną, realizowaną za pomocą inżynierii genetycznej.
Czynniki mutagenne:
czynniki mutageniczne, czynniki mutagenne, wszelkie czynniki fiz. i chem. wywołujące w żywych organizmach zmiany dziedziczne, czyli mutacje; działają bezpośrednio lub przez różne składniki komórki na DNA, powodując utrwalone zmiany w jego składzie nukleotydowym; wśród mutagenów fizycznych najwyraźniejszy wpływ mutageniczny wykazuje promieniowanie jonizujące, jak promieniowanie rentgenowskie, czy powstające przy rozpadzie pierwiastków promieniotwórczych; wśród mutagenów chemicznych specjalną grupę stanowią analogi puryn i pirymidyn wywołujące mutacje przez włączenie się do DNA w czasie jego replikacji; większość zmian w DNA indukowanych przez mutageny ulega w komórkach naprawie (reperacja DNA), a jedynie zmiany w DNA nie zreperowane lub niewłaściwie zreperowane stać się mogą utrwalonymi mutacjami; większość mutacji indukowanych przez mutageny jest szkodliwa lub nawet letalna (m.in. działają rakotwórczo, powodują zaburzenia rozwojowe). Do czynników mutagennowych można jeszcze dodać: -promieniowanie UV -iperyt azotowy wywołuje mutacje u Drosophila melanogaster -kwas azotawy HNO2 powoduje mutacje w DNA -barwniki akrydynowe
-benzen ( a właściwie jego diwodoronadtlenkowa pochodna powstająca pod wpływem peroksydazy) - formaldehyd -Cr(VI) -1-naftyloamina - azbest - tetrachlorek węgla - dimetylortęć (to prawdziwe paskudztwo)
-mykotroksyny:metabolity grzybów (pleśnii) z rodzajów: Aspergillus, Penicillium, Fusarium, Rhizoctonia, Claviceps i Stachybotrys
Mutacja to nagłe skokowe zmiany materiału genetycznego, bywa dziedziczna.
Mutacja jest zjawiskiem losowym, podlegającym wpłwom środowiska (mutagenenom np. chemiczny, promieniowaniu) . Częstość mutacji nie jest stała pomiędzy gatunkami (np. RNA wirusa HIV matuje bardzo szybko) i zależy między innymi do doskonałości aparatu powielania DNA i jego naprawy.
Odmienną klasą mutacji są zmiany spowodowane transpozycją (tzw. skaczące geny) gdzie odcinek DNA o długości kilkuset do kilku tysięcy nukleotydów zmienia położenie w obrębie genomu. Tego typu mutacje są bardziej rozpowszechnione u niektórych roślin (np. kukurydza) i zwierząt (np. muszka owocowa).
Wprowadzanie mutacji do materiału genetycznego nazywa się mutagenezą. Współczesna genetyka umożliwia mutagenezę ukierunkowaną, realizowaną za pomocą inżynierii genetycznej.
Czynniki mutagenne:
czynniki mutageniczne, czynniki mutagenne, wszelkie czynniki fiz. i chem. wywołujące w żywych organizmach zmiany dziedziczne, czyli mutacje; działają bezpośrednio lub przez różne składniki komórki na DNA, powodując utrwalone zmiany w jego składzie nukleotydowym; wśród mutagenów fizycznych najwyraźniejszy wpływ mutageniczny wykazuje promieniowanie jonizujące, jak promieniowanie rentgenowskie, czy powstające przy rozpadzie pierwiastków promieniotwórczych; wśród mutagenów chemicznych specjalną grupę stanowią analogi puryn i pirymidyn wywołujące mutacje przez włączenie się do DNA w czasie jego replikacji; większość zmian w DNA indukowanych przez mutageny ulega w komórkach naprawie (reperacja DNA), a jedynie zmiany w DNA nie zreperowane lub niewłaściwie zreperowane stać się mogą utrwalonymi mutacjami; większość mutacji indukowanych przez mutageny jest szkodliwa lub nawet letalna (m.in. działają rakotwórczo, powodują zaburzenia rozwojowe).
Do czynników mutagennowych można jeszcze dodać:
-promieniowanie UV
-iperyt azotowy wywołuje mutacje u Drosophila melanogaster
-kwas azotawy HNO2 powoduje mutacje w DNA
-barwniki akrydynowe
-benzen ( a właściwie jego diwodoronadtlenkowa pochodna powstająca pod wpływem peroksydazy)
- formaldehyd
-Cr(VI)
-1-naftyloamina
- azbest
- tetrachlorek węgla
- dimetylortęć (to prawdziwe paskudztwo)
-mykotroksyny:metabolity grzybów (pleśnii) z rodzajów: Aspergillus, Penicillium, Fusarium, Rhizoctonia, Claviceps i Stachybotrys
Przepraszam za wszelkie błędy ;))