Burzliwa historia Mazur nieodłącznie kojarzy się z Krzyżakami. To właśnie oni do 1283 roku opanowali Pruską ziemię, prócz narzucania przemocą wiary chrześcijańskiej przyczynili się także do poszerzenia infrastruktury, na co dowodem są liczne zamki w tym najsławniejszy w Malborku. To tu na Polach Grunwaldzkich w 1410 roku wojska polsko – litewskie pokonały Krzyżaków, jednak wojska pruskie sprowadzone dużo wcześniej przez Konrada Mazowieckiego nie przerwały ich panowania, aż do 1457 roku. Natomiast najstarsze ślady osadnictwa pochodzą sprzed 15 tysięcy lat. Wówczas odkryto ślady kultury łużyckiej, dopiero później pojawili się Prabałtowie, a następnie ludy germańskie. Mazowszanie przez długi okres stanowili odrębną ludność, nie przynależącą ani do Polski, ani też do Niemiec co przyczyniło się do wytworzenia własnej kultury i języka, którego naleciałości odnajdujemy w gwarze dzisiejszych mieszkańców. Warto zaznaczyć, że aż do lat 30. XIX wieku język polski był stosowany w oświacie i literaturze religijnej Mazur.
Burzliwa historia Mazur nieodłącznie kojarzy się z Krzyżakami. To właśnie oni do 1283 roku opanowali Pruską ziemię, prócz narzucania przemocą wiary chrześcijańskiej przyczynili się także do poszerzenia infrastruktury, na co dowodem są liczne zamki w tym najsławniejszy w Malborku. To tu na Polach Grunwaldzkich w 1410 roku wojska polsko – litewskie pokonały Krzyżaków, jednak wojska pruskie sprowadzone dużo wcześniej przez Konrada Mazowieckiego nie przerwały ich panowania, aż do 1457 roku. Natomiast najstarsze ślady osadnictwa pochodzą sprzed 15 tysięcy lat. Wówczas odkryto ślady kultury łużyckiej, dopiero później pojawili się Prabałtowie, a następnie ludy germańskie. Mazowszanie przez długi okres stanowili odrębną ludność, nie przynależącą ani do Polski, ani też do Niemiec co przyczyniło się do wytworzenia własnej kultury i języka, którego naleciałości odnajdujemy w gwarze dzisiejszych mieszkańców. Warto zaznaczyć, że aż do lat 30. XIX wieku język polski był stosowany w oświacie i literaturze religijnej Mazur.