Question

Mam zrobić referat o wapniu. Mają być tam tylko podstawowe info o tym pierwiastku, takie jak:
-charakter chemiczny
-stan skupienia
-ewentulanie kolor
-jakieś ciekawostki
Projekt mam na jutro będę bardzo wdzięczna za rozwiązanie!

Answer 1

Wapń jest pierwiastkiem budulcowym i regulacyjnym w organizmie (makroelement). W ciele dorosłego człowieka znajduje się około 1000 gramów wapnia. Prawie 99% tego pierwiastka znajduje się w szkielecie kostnym. Pozostały 1% znajduje się w osoczu krwi, w trzech postaciach. Około 48% wapnia w krwi jest w postaci zjonizowanej, 46% znajduje się w powiązaniu z białkami, reszta występuje w kopleksach z cytrynianami i fosforanami. Sole wapnia wchodzą w skład kośćca i zębów, zapewniając ich odpowiednią wytrzymałość i twardość.

W okresie wzrostu następuje stopniowe wapnienie kości i w dwudziestym roku życia około 90% masy kostnej zostaje uformowanej. W trzydziestym piątym roku życia kościec osiąga maksymalną masę i wysycenie wapniem. Później zaczyna ubywać około 1% masy kostnej rocznie a 10 do 15 lat po menopauzie roczny ubytek masy może osiągnąć wartość 10%. Powoduje to powstawanie osteoporozy, choroby na którą szczególnie często zapadają kobiety. Ponieważ wapń, jest niezbędnie potrzebny dla utrzymania prawidłowego ciśnienia krwi, przewodnictwa nerwowego i innych procesów fizjologicznych, w wypadku jego braku w krwi, organizm pobiera go z kości.

W ciągu życia kości ulegają ciągłej przebudowie, wapń jest pobierany i uzupełniany ale po 35 roku życia proces ten nie jest w pełni zrównoważony. Proces uwapnienia kości zależy od stężenia jonów wapnia w płynie pozakomórkowym tkanki kostnej i optymalnych ilości magnezu, fluoru, cynku i fosforu, które współdziałają w tworzeniu tkanki kostnej. Proces tworzenia tkanki kostnej przebiega prawidłowo jeżeli stosunek wapnia do fosforu wynosi 1:1. Jeżeli wapnia jest mniej to powoduje to nadczynność gruczołów tarczycy, zwiększone wydzielanie kalcytoniny, jednego z hormonów, który stymuluje procesy kościogubne.

Jony wapnia biorą udział w tworzeniu i utrzymaniu pobudliwości tkanek, w przewodzeniu bodźców w tkance nerwowej, wspomagając uwalnianie neuroprzekaźników, substancji przenoszących informacje pomiędzy komórkami nerwowymi. Jony wapnia uczestniczą w podtrzymaniu tonusy spoczynkowego mięśni, w tym również mięśnia sercowego i kurczliwości włókien mięśniowych. Przy niskim stężeniu wapnia w płynach tkankowych powstaje nadwrażliwość komórek nerwowych i powstawanie skurczów mięśni. Sytuacje takie zdarzają się przy dużym wydaleniu wapnia z organizmu, na przykład, po wyczerpujących wysiłkach fizycznych. Większość hormonów i enzymów może oddziaływać na narządy lub uzyskać aktywne działanie tylko w obecności jonów wapnia.

Jedna z najważniejszych reakcji odpornościowych organizmu, antygen-przeciwciało jest zależna od obecności jonów wapnia. Wapń jest aktywatorem procesów krzepnięcia krwi, bierze udział w tworzeniu hemoglobiny i utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej.

Wapń uczestniczy w zachowaniu prawidłowego ciśnienia krwi zapobiegając powstawaniu nadciśnienia tętniczego. Stwierdzono że choroby serca i cukrzyca mogą mieć związek z zaburzeniami w metabolizmie wapnia. Prawidłowy poziom wapnia w krwi a jednocześnie zachowania równowagi pomiędzy ilością wapnia i magnezu obniża poziom cholesterolu w krwi i zapobiega rozwojowi miażdżycy. Wapń bierze udział w utrzymaniu w dobrym stanie błon komórkowych i tkanki łącznej oraz uczestniczy w przenikaniu składników odżywczych do komórek.

Niedobór wapnia w organizmie może ograniczyć lub uniemożliwić powstawanie i przebieg podanych powyżej procesów życiowych. Ma również wpływ na tzw. krzywicę kości. Nadmiar wapnia może zaburzyć metabolizm witaminy K i obniżyć przyswajanie magnezu, żelaza i cynku. Nadmiar tego pierwiastka może być przyczyną powstawania kamieni w pęcherzu żółciowym, a także zaćmy i miażdżycy. Wapń przeciwdziała przenikaniu i odkładaniu się w organizmie toksycznych metali ciężkich jak, ołów, kadm, rtęć, beryl lub arsen. Nadmiar wapnia lub jego niedobór może powodować ich odkładanie się w naczyniach krwionośnych, nerkach i innych narządach. Sam nadmiar wapnia nie powoduje takich zmian bez zaistnienia dodatkowych czynników jak, stany zapalne, uszkodzenia tkanek przez wolne rodniki, zbyt tłusta dieta, niski poziom magnezu itd.

U człowieka zdrowego, bez niedoborów wapnia jedynie od 20% do 30% wapnia znajdującego się w pożywieniu ulega wchłanianiu. Kobiety po menopauzie przyswajają tylko kilka procent wapnia. U dzieci, kobiet w ciąży i kobiet w okresie laktacji, oraz w wypadku niektórych chorób procent wchłaniania wapnia ulega zwiększeniu.

Duża podaż wapnia w pokarmach tylko nieznacznie zwiększa jego przyswajanie. Powodem tego jest istnienie bariery jelitowej regulującej ilość przyswajanego wapnia. Wchłanianie wapnia w przewodzie pokarmowym wspomaga witamina D, mleczany i cytryniany. Utrudniają wchłanianie związki glinu, fosforany (dodawane są do wielu produktów i napojów gazowanych), nadmiar magnezu i potasu oraz stront.

Wapń znajdujący się w warzywach jest słabo przyswajany, ponieważ zawierają one błonnik i kwas szczawiowy. Słabym źródłem wapnia są również produkty zbożowe, w których jest dużo fosforu w postaci kwasu fitynowego, tworzącego z wapniem nieprzyswajalne związki. Określenie optymalnych norm podaży wapnia w diecie jest trudne z powodu braku praktycznych możliwości ustalenia stopnia jego przyswajania w indywidualnym przypadku.

Komitet Żywienia Człowieka PAN, przyjmując wielkość strat wapnia podczas technologicznych procesów przetwórstwa żywności rzędu 15% proponuje następujące normy dzienne; w okresie niemowlęctwa 0,6-0,8 grama, dla dorosłych kobiet i mężczyzn – 0,9 grama, kobiet w ciąży – 1,4 grama, w okresie laktacji oraz leczenia osteoporozy – 1,7 grama. Najlepszym źródłem wapnia są, odtłuszczone mleko, jogurt i półtłusty ser gdyż obecna w tych produktach laktoza wzmaga wchłanianie wapnia. Również, dużą ilość wapnia zawierają ryby a zwłaszcza ryby w konserwach zjadane z ośćmi.

W 100 gramach produktu znajdują się następujące, średnie ilości wapnia: mleko w proszku odtłuszczone – 1270 miligramów, ser parmezan – 1100 miligramów, szproty – 800-1000 miligramów, mleko pełne w proszku – 950 miligramów, sery żółte – 700-900 miligramów, bryndza – 500 miligramów, sardynki – 400-500 miligramów, mleko skondensowane – 380 miligramów, jogurt chudy, mleko kwaśne, kefir – 140-180 miligramów, mleko odtłuszczone – 110-130 miligramów, ser twarogowy chudy, ser homogenizowany – 100 miligramów, serek sojowy tofu – 100 miligramów, figi suszone – 280 miligramów, migdały – 250 miligramów, szpinak gotowany – 600 miligramów, jarmuż – 150 miligramów, brokuły –100 miligramów, natka pietruszki – 190, kwiat hibiskusa – 100 miligramów, czosnek – 85 miligramów, soja gotowana – 75 miligramów, chleb żytnio – razowy – 65 miligramów, seler – 60 miligramów, fasola – 50 miligramów, chleb graham – 26 miligramów.