Question

Koncepcja ludzkiego losu w ,,Króu Edypie" Sofoklesa.

Prosze o pomoc mam to na piątek tylko nie kopiować z neta bo dam spam.Licze na was.Dam naj! HELP!

Answer 1

Los ludzki jest zaplanowany już z góry i rządzi nim Fatum. Jest ono nieodwołalne i jakkolwiek człowiek by się starał nigdy przed nim nie ucieknie. Chociaż będzie próbował zmienić to co jest mu przeznaczone będzie popadał w corag gorsze tarapaty.

Na podstawie książki " Król Edyp" można zauważyć ingerencje bogów oraz Przeznaczenia w dzieje człowieka. Tytułowy bohater jakim jest Edyp jest najlepszym przykładem założenia, iż człowiek nie decyduje o sobie sam- ma nad sobą coś lub kogoś co przewyzsza jego możliwości, coś co nad nim czuwa lub ciąży.

Los Edypa zapisany już był za czasów protoplastów rodu Labdakidów, czyli tych, z których się wywodził. Kadmos, który naraził sie Herze zabijając smoka ściagnał na owy  ród klątwe ktora miała się spełnić na któryms z czlonkow nastepnych pokolen. Nieszczesliwy los padl na Lajosa i Jokaste, ktorzy do pewnego momentu w swoim zyciu byli szczesliwi. Dopiero gdy wyrocznia delficka oznajmila, iż pierworodny ktory im sie urodzi zabije wpier swego ojca a potem bedzie dzielilloze ze swoja matka, to zycie pary malzenskiej zaczelo sie komplikowac. Nie chcieli miec dzieci a tymbardziej syna. Jednakze gdy Jokasta zaszla w ciaze i urodzila dziecko, obciazeni klatwa rodzice nakazali poddanemu pasterzowi zabrac owe dziecie przebic mu nozki (stad jego imie- Oidopus=Edyp- Opuchłonogi) i pozostawic na najgorsze w gorach. Jednakze pasterz zlitowal sie nad placzacym dzieckiem, pozostawil je przy zyciu oddajac zaprzyjaznionemu psaterzowi z Koryntu. Ten gdy tylko odebral chłopca zabrał go do palacu kroliewskiego i oddal w rece obecnie tam panujacych wladcow, ktorzy jako podstarzali malzonkowie starali sie o dziecko lecz nie mogli go poczac. Dziecko wychowywalo sie w niewiedzy swego pochodzenia a gdy zaczelo dorastac ingerencja Fatum zaczela sie coraz bardziej ujawniac. Dowiedziawszy sie straszliwej klatwy w wyroczni delfickiej iz zabije swego ojca a poslubi i bedzie zyl w kazirodzczym zwiazku ze swoja matka, w obawie ze moze sie to stac w Koryncie podazyl przed siebie. W miejscu gdy droga rozchodzi sie w trzy strony najechał na niego woz, a on jako ze byl czlowiekiem raptownym i nerwowym napadl na owy woz i zabil ludzi ktorzy w nim jechali, nie wiedzac iz jedzie nim jego biologiczny ojciec Lajos. Jeden z podwladnych tebanskich zbiegl i opowiedzial o straszliwym mordzie na Lajosie, nie rozpoznał jednak w zabojcy porzuconego przed laty, niechcianego syna. W tym momencie wypelnia sie pierwsza czesc wrozby wypowiedziana z ust pytii w Delfach. Kolejna część zaczyna sie wypelniac dopiero gdy Edyp dociera w swej tulaczej wedrowce do Teb ktore sa gnebione przez straszliwego potwora Sfinksa. Zadaje on zagadke ktora jest bardzo trudna dla ludzi, nie potrafi nikt jej rozwiazac.Jako ze zagadka jest trudna to i nagroda musi byc duza. Ten kto ja rozwiaze zostanie prawowitym krolem Teb w miejsce niedawno zabitego Edypa i poslubi owdowiala krolowa- Jokaste. Edyp stanawszy oko w oko z potworem o glowie lwa, tulowiu kobiety oraz skrzydlach orla uslyszal tresc zagadki: co to za zwierze ktore o poranku chodzi na czterech lapach o poludniu na 2 a gdy jest wieczor na 3 ? Bohater bez namyslu odpowiedzial ze jest nim czlowiek, Rozwiazawszy zagadke potwor rzucil sie w przepasc a Edyp zostal uhonorowany wczesniej wspomnianymi nagrodami. I tu nastapilo wypelnienie drugiej czesci klatwy.

Edyp zyl w szczesciu, mial wiele szacunku i powazanie u poddanych, uznawany byl nawet za wybawiciela. W zyciu prywatnym takze mu sie powodzilo: mial zone oraz czworke dzieci : Antygone, Ismene, Polinejkesa i Eteoklesa. Cieszył sie takze w duchu poniewaz myslał iz udalo mu sie przechytrzyc swoj los, ze zdolal uniknac swego przeznaczenia. Jednakze jego radosc trwala do czasu klesk i chorob zeslanych na Teby. Ludnosc zwracala sie do swego madrego krola z prosba o pomoc, by wiecej nikt nie umierał. Edyppodjawszy dzialania wyslal swego szwagra Kreona do wyroczni delifickiej, a gdy ten powrocil wypowiedzial tresc tego co powiedziala mu pytia. Mianowicie z tego co mu wyjawila wynikalo iz wsrod ludu jest osoba ktora zabila Lajosa i dopoki ona nie zostanie zabita lub przynajmniej zeslana na wygnanie dopoty na Tebach beda ciazyl owe nieszczescia. Jak najxczesciej bywalo z Fatum czlowiek podejmowal takie dzialania, ktore zamiast prowadzic go do punktu wyjscia to prowadza do rozwiazania, jednakze kieruja sprawa w taki sposob iz sam bohater pograza sie w swojej winie. Edyp jak na wladce przystalo podjal sie zadania odszukania owego zabojcy, a nawet wydal kare dla mordercy: smierc lub wygnanie. W tym momencie wystepuje tragizm postaci ktory charakteryzuje sie tym, iz czlowiek sam zsyla na siebie poprzez swoje postepowanie szereg kar i win. Dodatkowo Edyp popelnia grzech hybris czyli grzech pychy i samolubnosci i podwazanie slow i wyrokow bogow. Dzzieje sie to w tym momencie gdy przybywa do niego Terezjasz, medrzec oraz wrozbita, ktory zostal obdarzony darem prorokowania przez bogow. Z woli i laski greckich bogow wyjawil Edypowi prawde o tym kto jest owym poszukiwanym zabojca Lajosa. Za to zostal nazwany oszczerca i klamca, polaczonym spiskiem z Kreonem, ktorego rzekomo miala prowadzic w swych czynach chec wladzy i bogactwa.

Cala sprawa zabostwa wczesniejszego wladcy zostaje rozwiazana w momencie przybycia poslanca z Koryntu ktory wyjawia iz dotychczasowy wladca tego polis nie byl jego prawdziwym ojcem, iz to on samo zabral go jako male dziecko od pastucha tebanskiego a zlitowawszy sie nad nim oddal w rece krola Koryntu. Edyp jest juz prawie pewien ze to on zabil i ze to przez nieo na tebach ciazy straszliwa klatwa poprzez ktora gina niewinni ludzie. Dla upewnienia wzywaja podwladnego Lajosa ktory sluzyl mu bezgranicznie a uszedl z zyciem podczas gdy powoz konny jego pana wdal sie w boj z wedrowcem ktor zabil Lajosa. Gdy przybyl rozpoznal w Edypie owego mlodzienca. Zycie Edypa leglo w gruzach. Nie udalo mu sie oszukac przeznaczenia. do tego wczesniej wydal na siebie samego nieswiadomy wyrok wygnania lub smierci. Z tego powodu cierpi. Lecz nie tylko on pograza sie w bolu. Jego zona Jokasta wiesza sie na chuscie, a sam Edyp widzac swa wlasna matke a zarazem zone ktorej cialo sine opada na ziemie po zdjeciu z chusty sam wylupuje sobie oczy i staje sie slepcem. Boli i trapi go takze los jego dzieci. Byly male i niewinne, bezbronne. Jednakze zle Fatum ciazylo takze na nich, przeszlo z pokolenia na pokolenia jak to w owczesnych czasach bywalo.

Jak widac na powyzszych przykladach i historii Edypa to Fatum odgrywa znaczaca role w zyciu czlowieka, a ten nie moze nawet pokierowac swoja wlasna egzystancja tak by sam o sobie decydowal. Wszystkie dzialania jakie czlowiek podejmuje obejmuja nie tylkko jego samego ale najblizszych, krewnych a jak widac w tragedii Sofoklesa nawet caly narod poddanych. Kazdy powinien sie poddac swemu przeznaczeniu, gdyz wykonujac zle decyzje zyciowe moze pograzyc siebie i innych a nawet sprawic bol i cierpienie. Takze nikt nie jest idealny a kazdy powinien zawierzyc temu co wychodzi z ust samych bogow ( mowa o wrozbie Terezjasza, ktory byl napelniony madroscia i wiedza zyciowa przez bogow i mowil w ich imieniu).