Question

• Jaka jest wymowa ideowa wesela?
• Najważniejsze problemy w „Weselu”
• Na czym polega tragedia narodu?
• Określ wartość „Wesela” jako dramatu narodowego

Answer 1

Najbardziej znane dzieło dramatyczne Wyspiańskiego zainspirowane zostało weselem poety Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną- chłopką z podkrakowskich Bronowic. Wesele odbyło się w listopadzie 1900 roku. Śluby mieszczan- inteligencji z chłopkami były w Młodej Polsce niezwykle popularne, owa fascynacja zdrową, czystą wsią definiowana było jako zjawisko kulturowe określane mianem "chłopomanii". Mieszanie się krwi mieszczańskiej z nieskażoną fermentem krwią wiejską uznano za drogę do uzdrowienia zdegenerowanego, pozbawionego energii życiowej polskiego społeczeństwa końca wieku. Na weselną uroczystość przybyli zarówno znajomi i przyjaciele pana młodego- śmietanka inteligencji i bohemy artystycznej młodopolskiego Krakowa, jak i krewni panny młodej- podkrakowscy chłopi. Różnorodność postaw, wzajemne niezrozumienie dzielące różne warstwy społeczne narodu polskiego zainspirowały obecnego na uroczystości Stanisława Wyspiańskiego do napisania dramatu narodowego, którego premiera miała miejsce już 16 marca następnego, 1901 roku.Dzieło poety- dramaturga jest utworem realistyczno - symbolicznym, łączącym w sobie precyzję opisu strojów ludowych, oddania języka chłopstwa i krakowskiej inteligencji, obrzędów i rozmów różnych stanów tworzących naród polski z metafizyką, wieloznacznością symboliki, której niezwykła wymowa przemienia zwykłą rodzinną uroczystość w uniwersalistyczny dramat o losach narodowych.Realizm opisu przedstawionych postaci w pełni wyraża się również w niezwykle precyzyjnych didaskaliach- wskazówkach dla realizacji scenicznej. Sposób przekazu jest jednak iście impresjonistyczny: "wirujący dookoła, w półświetle kuchennej lampy, taniec kolorów, krasych wstążek, pawich piór, kierezyj, barwnych kaftanów i kabatów, nasza dzisiejsza wiejska Polska [...] ponad biurkiem fotografia Matejkowskiego "Wernyhory" i litograficzne odbicie Matejkowskich "Racławic"".Na podwójną przestrzeń dramatu wskazuje już sam podział występujących w nim bohaterów, któreautor dzieli na 28 postaci i 7 "osób dramatu" (Widmo, Chochoł, Stańczyk, Hetman, Czarny Rycerz, Upiór i Wernyhora).Całość opisu i przedstawienia wesela- jako wiejskiego obrzędu przypomina swoim obrazowaniem ludową szopkę, pełną barwnych postaci przewijających się przez podłogę przystrojonej izby weselnej. "Wesele" jest dramatem trzyaktowym. Akt pierwszy jest zgodny z zasadami realizmu- przedstawia rozmowy gości weselnych, zabawę, podczas której widz obserwuje jak bardzo skonfliktowana, podzielona i wzajemnie się nie rozumiejąca jest polska społeczność. Inteligencja nadal lekceważy chłopów, których uważa za barwną dekorację i element sielankowej atmosfery wsi niemal jak z "Pieśni" Kochanowskiego, chłopi-coraz bardziej świadomi swojej społecznej roli, jednak pełne kompleksów, żali do inteligencji i mieszczan, którzy zawsze nimi gardzili. Owo niezrozumienie, lekceważący stosunek inteligencji do świadomych już narodowo chłopów (biorących udział choćby w Powstaniu Kościuszkowskim) w pełni odzwierciedla wymiana zdań między Czepcem a Dziennikarzem. Na pytanie chłopa (pytanie to stało się zresztą samodzielnym cytatem): "Co tam, panie w polityce?" Dziennikarz odpowiada w sposób protekcjonalny, świadczący o tym, że miejski inteligent nie uważa chłopa ani za godnego partnera rozmowy, ani za osobę, która jest w stanie rozważać tematy polityczne: "Ja myślę, że na waszej parafii/ świat dla was aż dosyć szeroki". Obie strony konfliktu dzielą także straszliwe wydarzenia z przeszłości (rzeź galicyjska). Mimo wspólnego interesu- wolnej ojczyzny, za którą zarówno inteligencja, jak i chłopi chcieliby walczyć, przedstawiciele obu stanów nie są w stanie dojść do porozumienia. Czepiec uznaje to- tzn. pogardę, jaką żywią wyżsi stanem obywatele do chłopów- za przyczynę ciągłych niepowodzeń sprawy narodowej. Część postaci nosi w sobie element komiczny, satyryczny. Zarówno chłopi- dowcipne wypowiedzi Jaśka i Kaspra, jak i - mimowolnie- inteligenci, którzy, jak np. Radczyni pytają się chłopki, czy już obsiała pola, wykazując się kompletną ignorancją w sprawach ziemi. Wśród gości znajdują się także miejskie kobiety- gardząca wsią, wywyższająca się pani Radczyni oraz zafascynowane ludowością młode dziewczęta- Zosia i Haneczka. Kolejne rozmowy przedstawicieli