Spójniki w zdaniach współrzędnych z szykiem prostym
Szyk prosty: Zdanie nadrzędne + spójnik + podmiot + orzeczenie + ..., np. Wir arbeiten nicht, sondern wir hren Musik.
1) aber – ale 2) denn – ponieważ, bo 3) oder – lub 4) sondern – lecz 5) und – i
Spójniki w zdaniach współrzędnych z szykiem przestawnym
Szyk przestawny: Zdanie nadrzędne + spójnik + orzeczenie + podmiot + ..., np. Sie hat viele Freunde, trotzdem fhlt sie sich einsam.
1) auerdem – oprócz tego 2) dann – potem 3) darum/deshalb/deswegen – dlatego 4) sonst – w przeciwnym razie 5) trotzdem – mimo to
Spójniki w zdaniach współrzędnych z zdaniami pobocznymi
Szyk zdania pobocznego: Zdanie główne + spójnik + podmiot + ... + orzeczenie, np. Karin fragt, ob wir heute zu Hause sind.
1) dass – że – zdania oznajmujące podmiotowe i dopełnieniowe: Es ist schn, dass du gekommen bist. Die Mutter sagte, dass wir ziemlich frech sind. 2) ob – czy 3) wann - kiedy 4) warum - dlaczego 5) wo - gdzie 6) wohin – dokąd 7) als, wenn – kiedy, gdy – zdania czasowe – als używamy tylko w odniesieniu do czynności jednorazowej mającej miejsce w przeszłości, wenn w odniesieniu do czynności powtarzającej się w przeszłości i teraźniejszości, a także do czynności jednorazowej teraźniejszej: Ich besuchte meine Schwester, als ich voriges Jahr in Paris war. Peter ruft uns an, wenn er sich Geld leihen will. 8) bevor/ehe – zanim – zdania czasowe – bez następstwa czasów: Bevor er mit dem Studium anfing, bestand er die Aufnahmeprfung. 9) bis – aż, dopóki – zdania czasowe - bez następstwa czasów 10) nachdem – po tym jak – zdania czasowe – następstwo czasów: Zdanie poboczne Zdanie główne Perfekt Prsens, Futur I Plusquamperfekt Imperfekt, Perfekt Następstwo czasów oznacza, że czynność zdania pobocznego nastąpiła przed czynnością zdania głównego: Monika spricht mit dem Schulleiter, nachdem er sie zu sich gerufen hat. Nachdem wir in Krakau angekommen waren, gingen wir zu unseren Freunden. 11) seit/seitdem – odkąd, od czasu gdy, od kiedy – zdania czasowe – zazwyczaj bez następstwa czasów 12) solange, whrend – tak długo jak, podczas gdy – zdania czasowe – bez następstwa czasów – czynności odbywają się równocześnie Solange ich studierte, arbeitete meine Frau. Ich schlief, whrend mein Bruder Biologie lernte. 13) weil – ponieważ – zdania okolicznikowe przyczyny 14) wenn – kiedy, jeżeli – zdania warunkowe Wenn ich mde bin, lege ich mich ins Bett. 15) damit – aby – zdania okolicznikowe celu; jeżeli podmioty w zdaniu głównym i pobocznym są takie same można damit konstrukcją bezokolicznikową um... zu Er geht im die Stadt, damit er seinen Lehrer besucht. – czasownik odmieniony Er geht in die Stadt, um seinen Lehrer zu besuchen. – czasownik w bezokoliczniku 16) obwohl – chociaż – zdania przyzwalające Obwohl ich wenig Zeit habe, helfe ich dir bei der Aufgabe. 17) obgleich – jakkolwiek – zdania przyzwalające 18) obschon – mimo że – zdania przyzwalające
Spójniki w zdaniach współrzędnych z szykiem prostym
Szyk prosty: Zdanie nadrzędne + spójnik + podmiot + orzeczenie + ..., np.
Wir arbeiten nicht, sondern wir hren Musik.
1) aber – ale
2) denn – ponieważ, bo
3) oder – lub
4) sondern – lecz
5) und – i
Spójniki w zdaniach współrzędnych z szykiem przestawnym
Szyk przestawny: Zdanie nadrzędne + spójnik + orzeczenie + podmiot + ..., np.
Sie hat viele Freunde, trotzdem fhlt sie sich einsam.
1) auerdem – oprócz tego
2) dann – potem
3) darum/deshalb/deswegen – dlatego
4) sonst – w przeciwnym razie
5) trotzdem – mimo to
Spójniki w zdaniach współrzędnych z zdaniami pobocznymi
Szyk zdania pobocznego: Zdanie główne + spójnik + podmiot + ... + orzeczenie, np.
Karin fragt, ob wir heute zu Hause sind.
1) dass – że – zdania oznajmujące podmiotowe i dopełnieniowe:
Es ist schn, dass du gekommen bist.
Die Mutter sagte, dass wir ziemlich frech sind.
2) ob – czy
3) wann - kiedy
4) warum - dlaczego
5) wo - gdzie
6) wohin – dokąd
7) als, wenn – kiedy, gdy – zdania czasowe – als używamy tylko w odniesieniu do czynności jednorazowej mającej miejsce w przeszłości, wenn w odniesieniu do czynności powtarzającej się w przeszłości i teraźniejszości, a także do czynności jednorazowej teraźniejszej:
Ich besuchte meine Schwester, als ich voriges Jahr in Paris war.
Peter ruft uns an, wenn er sich Geld leihen will.
8) bevor/ehe – zanim – zdania czasowe – bez następstwa czasów:
Bevor er mit dem Studium anfing, bestand er die Aufnahmeprfung.
9) bis – aż, dopóki – zdania czasowe - bez następstwa czasów
10) nachdem – po tym jak – zdania czasowe – następstwo czasów:
Zdanie poboczne Zdanie główne
Perfekt Prsens, Futur I
Plusquamperfekt Imperfekt, Perfekt
Następstwo czasów oznacza, że czynność zdania pobocznego nastąpiła przed czynnością zdania głównego:
Monika spricht mit dem Schulleiter, nachdem er sie zu sich gerufen hat.
Nachdem wir in Krakau angekommen waren, gingen wir zu unseren Freunden.
11) seit/seitdem – odkąd, od czasu gdy, od kiedy – zdania czasowe – zazwyczaj bez następstwa czasów
12) solange, whrend – tak długo jak, podczas gdy – zdania czasowe – bez następstwa czasów – czynności odbywają się równocześnie
Solange ich studierte, arbeitete meine Frau.
Ich schlief, whrend mein Bruder Biologie lernte.
13) weil – ponieważ – zdania okolicznikowe przyczyny
14) wenn – kiedy, jeżeli – zdania warunkowe
Wenn ich mde bin, lege ich mich ins Bett.
15) damit – aby – zdania okolicznikowe celu; jeżeli podmioty w zdaniu głównym i pobocznym są takie same można damit konstrukcją bezokolicznikową um... zu
Er geht im die Stadt, damit er seinen Lehrer besucht. – czasownik odmieniony
Er geht in die Stadt, um seinen Lehrer zu besuchen. – czasownik w bezokoliczniku
16) obwohl – chociaż – zdania przyzwalające
Obwohl ich wenig Zeit habe, helfe ich dir bei der Aufgabe.
17) obgleich – jakkolwiek – zdania przyzwalające
18) obschon – mimo że – zdania przyzwalające
chyba pomogłam :)
Zdanie główne ma normalny szyk (podmiot + orzeczenie),natomiast zdanie po "bis" jest zdaniem pobocznym i orzeczenie stoi wtedy na końcu zdania.
1. Ich warte,bis du kommst.
Czekam,aż przyjdziesz.
2. Du musst warten,bis du an der Reihe bist.
Musisz poczekac, aż będzie twoja kolej.
3. Wir standen auf dem Bahnsteig,bis der Zug abfuhr.
Staliśmy na peronie, aż pociąg odjechał.
4. Er soll so lange auf seine Mutter warten,bis sie ihn abholt.
On powinien czekac tak długo na swoją mamę,aż ona przyjdzie po niego.
5. Er wird so lange im Ausland arbeiten,bis er genügend Geld für ein eigenes
Haus verdient.
On będzie tak długo pracował za granicą,aż zarobi wystarczająco dużo pieniędzy na
własny dom.