Najsłynniejszy średniowieczny spór o władzę i doczesne panowanie toczył się między papiestwem i cesarstwem. Rozpoczął się on w XI w. nadawaniem inwestytury biskupom przez władców świeckich, a z czasem przerodził się w walkę o dominację nad praktycznie całą Europą. Konflikt ten okazał się bardzo brzemienny w skutki — dzięki niemu rozwinęła się odziedziczona po starożytnych filozofach refleksja polityczna: średniowieczni myśliciele zaczęli zajmować się pochodzeniem władzy, jej uwarunkowaniami i legitymizacją. Powstały traktaty o wyższości władzy duchownej (papieskiej) nad władzą świecką, i odwrotnie. W niniejszym artykule spróbuję naszkicować poglądy czternastowiecznego filozofa, Marsyliusza z Padwy, które przedstawione zostały w jego Obrońcy pokoju (Defensor pacis)1, dziele stworzonym na potrzeby walki cesarza Ludwika Bawarskiego z papieżem Janem XXII. Zarówno postać Marsyliusza, jak i jego poglądy nie są zbyt dobrze znane w Polsce. W różnych opracowaniach dotyczących średniowiecznej filozofii i myśli politycznej o Padewczyku pojawiały się dotąd tylko nieliczne wzmianki. Na szczególne uznanie zasługuje w związku z tym niedawny polski przekład Obrońcy pokoju, dokonany starannie przez historyka filozofii średniowiecznej, Władysława Seńkę (Marsyliusz z Padwy 2006)2. Nawiązuję zatem do tej pozycji oraz do innych nowszych opracowań
Najsłynniejszy średniowieczny spór o władzę i doczesne panowanie toczył się między
papiestwem i cesarstwem. Rozpoczął się on w XI w. nadawaniem inwestytury biskupom
przez władców świeckich, a z czasem przerodził się w walkę o dominację nad praktycznie
całą Europą. Konflikt ten okazał się bardzo brzemienny w skutki — dzięki niemu
rozwinęła się odziedziczona po starożytnych filozofach refleksja polityczna: średniowieczni
myśliciele zaczęli zajmować się pochodzeniem władzy, jej uwarunkowaniami
i legitymizacją. Powstały traktaty o wyższości władzy duchownej (papieskiej) nad
władzą świecką, i odwrotnie.
W niniejszym artykule spróbuję naszkicować poglądy czternastowiecznego filozofa,
Marsyliusza z Padwy, które przedstawione zostały w jego Obrońcy pokoju (Defensor
pacis)1, dziele stworzonym na potrzeby walki cesarza Ludwika Bawarskiego z papieżem
Janem XXII. Zarówno postać Marsyliusza, jak i jego poglądy nie są zbyt dobrze znane
w Polsce. W różnych opracowaniach dotyczących średniowiecznej filozofii i myśli politycznej
o Padewczyku pojawiały się dotąd tylko nieliczne wzmianki. Na szczególne
uznanie zasługuje w związku z tym niedawny polski przekład Obrońcy pokoju, dokonany
starannie przez historyka filozofii średniowiecznej, Władysława Seńkę (Marsyliusz
z Padwy 2006)2. Nawiązuję zatem do tej pozycji oraz do innych nowszych opracowań